Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 472

પ્ર-સરિત
૧૫૦૭
પ્ર-સુપ્તિ
પ્ર
પ્ર-સરિત વિ. સિં, પ્રફૂa] ફેલાયેલું, પથરાયેલું, વિસ્તરેલું પ્રસંગચિત (-સચિત) વિ. [+સ. fa] પ્રસંગને છાજે (૨) રેલાયેલું [વનાર. (૨) પેટે ચાલનારું તેવું, ટાણે શેભે તેવું પ્ર-સપી વિ., સિ, ] ફેલાઈ જનારું, પથરાનારું, વિસ્તૃત પ્રસંગોપાત (-સગપાત્ત) ક્રિ. વિ. [ + સ, કપાd] પ્રસંગપ્ર-સવ ! સિ.] જન્મ થવે એ, પ્રસૂતિ, જન્મ, ઉત્પત્તિ વશાત, પ્રસંગ પડવાથી મેક આવવાથી કે મળવાથી પ્રસવ-કર્મ ન [] જનમ આપવાનું કામ, પ્રસૂતિ પ્રસાદ મું. [સં.] પ્રસન્નતા, રાજી, ખુશી (૨) નિર્મળતા. પ્રસવ-કાલ(ળ) . [સં.] પ્રસૂતિને સમય, જાણવાનું ટાણું (૩) કૃપા, અનુગ્રહ, મહેરબાની. (૩) દેવદેવીઓ કે પ્રસવ-યા સ્ત્રી, સિં.] જએ પ્રસવ-કર્મ,
ભગવાનને નૈવેદ્ય ધરાયા પછીની એ પ્રસાદી વસ્તુ, (૫) કાચના પ્રસવ-ધર્મ વિ. સં, ૫.] નિ દ્વારા જન્મ થવાના ત્રણ ગુણેમાંના સરળતાથી અર્થ સમઝાઈ જાય એ પ્રકારને
સ્વભાવવાળું (માનવ પશુ પક્ષી વગેરે), પ્રસવ-શીલ ગુણ. (કાવ્ય.) (૭) સંગીતને એક અલંકાર. (સંગીત.) પ્રસવ-જાતના સ્ત્રી. [સં.] જમ આપતી વેળાની વેદના, વિષ્ણુ [ આપ (પ્ર.) દેવ-દેવીની પ્રસાદી ખાદ્ય સામગ્રી પ્રસવ સ.કે. સિં. વજૂ , તત્સમ (બચ્ચાને જન્મ વાંટવી, (૨) માર માર. - આરોગ, જમવે, લે
આપ, જણવું. (૨) વિયાવું (પશુનું) પ્રસવાળું કમણિ, (રૂ. પ્ર.) પ્રસાદી ખાદનું ભેજન કરવું, ૦ કરે (૨. પ્ર.) ક્રિ. પ્રસવાવવું છે, ક્રિ.
લાંચ તરીકે ખાવું. (૨) એળવવું. ૦ ચખાર (રૂ. પ્ર.) પ્રસવ-વેદના શ્રી. [સં.] જુએ “પ્રસવ-જાતના.”
માર મારો] પ્રસવ-શીલ વિ. [] જન્મ આપવાના સ્વભાવવાળું, પ્રસાદ-ભેગી વિ. સિં, ૫.] દેવ-દેવી ભગવાનને પ્રસાદ પ્રસવ
ખાવા ટેવાયેલું. (૨) (લા.) ખુશામતિયું.(૩)લાલચુ ((કાવ્ય.) પ્રસવશીલતા . [સં.] જન્મ આપવાને સ્વભાવ પ્રસાદાત્મક વિ [ + સં. મારમન્ + #] પ્રસાદ ગુણવાળું પ્રસવસ્થાન ન. [સં.] સુવાવડ કરવાની જગ્યા, પ્રસુતિગૃહ પ્રસાદી' વિ. [+ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] દેવ-દેવીઓ કે ભગવાનને પ્રસવાવવું, પ્રસવાળું જ “પ્રસવવું.”માં.
ધરાઈને પવિત્ર થયેલું પ્રસવાવસ્થા સ્ત્રી, [+ સે. મર્ય-સ્થા] સુવાવડ થવાની સ્થિતિ પ્રસાદી અ. [ + ગુ. “ઈ ' પ્રત્યય] દેવ-દેવીઓ કે
ભુખ,ખી વિ., બી. [+સં. રમુણી-] બાળકને જમ ભગવાન કે આચાર્ય ગુરુને ધરાઈને પવિત્ર થયેલ છે તે આપવાની તદ્દન તૈયારીમાં હોય તેવી સ્ત્રી
પદાર્થ. [૦ ચખાડવી (રૂ. પ્ર.) માર મારવો]. પ્ર-સવ્યા સ્ત્રી, સિં.માં જાણતો નથી.] પ્રદક્ષિણાથી વિરુદ્ધ પ્ર-સાધન ન. સિં.] સજાવટ, શણગાર, રેશન.' (૨) પ્રકારનું ફરવું એ
શણગારનું સાધન પ્ર-સંખ્યાન (-સફખ્યાન) ન. [સં.] ગણતરી, ગણના. (૨) પ્રસાધન-કલા(-ળા) જી. [સં.] શણગાર સજવા વગેરેની (લા.) ઉત્તમ જ્ઞાન, સમ્યજ્ઞાન, (ગ.)
હિકમત કે તરકીબ, ડેકોરેટિવ આર્ટ' (બ.ક.ઠા.) પ્રસંગ (સ) ૫. [સં.] સહવાસ, સંગ. (૨) અવસર, પ્રસાર ૫. સિં.] કેલા, પ્રચાર, વિસ્તરણ પ્રસ્તાવ, વરો. (૩) બનાવ, ધટના. (૪) મુલાકાત, સમાગમ, પ્રસારક વિ. [સં.1 ફેલાવો કરનાર, વિસ્તરણ કરનાર મેળાપ. (૫) સહવાસ, પરિચય. [૦ આવો (રૂ. પ્ર.) તક પ્રસારણ ન. સિં.1 પ્રસાર, ફેલાવો, વિસ્તરણ, (૨) રેડિયે આવવી. ૦ આવે (.પ્ર.) ગ્ય સમયે. ૦ ૫ (૩.પ્ર.) દ્વારા સમાચાર વગેરે વ્યાપક કરવા એ મળવાનું થયું. (૨) કાર્ય ઊભું થવું. ૦ નીકળવા (. પ્ર.) પ્રસારવું જુએ “પ્રસરવુંમાં.
ફેલાવેલું ચર્ચા વગેરેમાં કઈ વિષય ઉપર વાત થવી. ૦ પાવો
પ્રસારિત વિ.સિં.] જેનું પ્રસારણ કરવામાં આવ્યું હોય તેવું, (. પ્ર.) પરિચય સાધવો.
પ્રસારી વિ. [સ, .] ફેલાવો કરનાર, પ્રસારનાર પ્રસંગ-ભૂત (સ.) વિ. [સં.] પ્રસંગને લગતું, પ્રસ્તુત પ્રસાવિ અધી. [સં.] સુયાણી, દાયણ. “મિડ-વાઈફ પ્રસંગ-વશ (-સી-વે. [સ.] પ્રસંગને અનુકુળ થઈ રહેનારું. પ્રસિદ્ધ વિ. સિ.] જાણીતું, નહેર થયેલું, મશર, વિખ્યાત, (૨) . વિ જ “પ્રસંગ-વાતું.'
પ્રખ્યાત. (૨) (છપાઈને) પ્રકાશિત થયેલું પ્રસંગ-વશાત (સ) , વિ. [સં.] પ્રસંગ ખડે થતાં, પ્રસિદ્ધ-કર્તા વિ., S. (સ.] (છપાવી) પ્રકાશિત કરનાર પ્રસંગોપાત્ત, મેકે આવતાં
[કરી બતાવનાર પ્રસિદ્ધતા, પ્રસિદ્ધિ જી. [સં] જાહેરાત, (૨) (પાઈલ) પ્રસંગ-વીર -સ.) વિ., પૃ. [] મેકે મળત્તાં પરાક્રમ પ્રકાશિત થવાપણું. (૩) નામન, ખ્યાતિ, કીર્તિ પ્રસંગ-સેવી (સ-) વિ. સિ, પૃ.] લાગે કે મને સાચવી પ્રસિદ્ધિકરણ ન. [સં.] જુએ “પ્રસિદ્ધી-કરણ.”
લેનારું, લાળ સાધી લેનારું, તક સાધુ, “ટાઇમ-સર'(દ.ભા.) પ્રસિદ્ધિ-પત્ર પું, ન. [સ., ન.] જાહેરનામું. (૨) જાહેર પ્રસંગનલ(ળ) (-સોનુ-), પ્રસંગનુસાર (-સોનુ-) કિ. વિ. સં. અન -૪, અનુ-ક્ષાર) પ્રસંગને અનુસરીને, પ્રસિદ્ધિ-સૂચન ન. [સં] જાહેરાત કરવી એ પ્રસંગચિત રીતે
પ્રસિદ્ધીકરણ ન. સિં.] પ્રસિદ્ધ ન હોય તેને પ્રસિદ્ધ કરવાની પ્રસંગાવધાન (-સાવ-) [+સ, નવ-થાન] સમય સુચકતા, ક્રિયા, પ્રસિદ્ધિ-કરણ પ્રેઝન્સ ઓફ માઈન્ડ' (ન. ભે.)
પ્ર-સુપ્ત વિ. સં.] નિરાંતે ઊંધી ગયેલ, ધસઘસાટ ઊંઘતું, પ્રસગાંતર-તા(પ્રસાર-તા) સ્ત્રી. સિ. ત્રણ + અન્તર-૪] ગાઢ નિદ્રામાં સૂતેલું. (૨) નિચેષ્ટ શાંત પડી રહેલું વિષયાંતર થવા-હોવાપણું, ‘ડિંગ્રેશન' (ન. .). પ્રસુતિ . [સં.] કસુપ્ત હેવું એ. ગાઢ નિદ્રાવાળી સ્થિતિ