Page Text
________________
પ્રવૃત્તિ-લક્ષણ
૧૫૦૫
પ્રશાંત
સમય, પુરુષાર્થને સમય હોય તેવું, પ્રવૃત્તિલક પ્ર-ત્રજિત વિ. [સં.] જેણે પ્રવજ્યા લીધી છે તેવું, સંન્યસ્ત, પ્રવૃત્તિ-લક્ષણ વિ. સં.] જેમાં પ્રવૃત્તિ કરવાનું અનિવાર્ય સંન્યાસી, સર્વત્યાગી
[દીક્ષા પ્રવૃત્તિ-સ્વાતંત્ર્ય (-વાત.ન. સિં.] સ્વતંત્ર રીતે કાર્ય પ્ર-વ્રયા શ્રી. [સ.] સંન્યાસ, સત્યાગ. (૨) સંન્યાસની કરનારું, “કી-વિલ' (ઉ. કે.)
પ્રવ્રયાગ . [સં.] જમકુંડળીમાં બીજ ચોથા અને પ્રવૃત્તિ-હીન વિ. [સં.] કામધંધા વિનાનું, બેકાર
છઠ્ઠા ખાનામાં શુક્ર અને ચંદ્ર સાથે હોય તેવી પરિસ્થિતિ. પ્રવૃજ્યનિશ્ચિતતા સ્ત્રી. [સ, પ્રવૃત્તિ-મ-નિશ્ચિત-ત] હિલચાલનું
હાલત ઢંગધડાપણું, “ઇન્ડિટમિનિઝમ' (અ. ક)
પ્રત્રજ્યાવસ્થા સી. [+ , અવસ્થા] સંયસ્ત-દશા, ત્યાગી પ્રકૃત્યાત્મક વિ. [ + સં. મારમન + ] પ્રવૃત્તિવાળું પ્ર-શમ ડું. સિં.] શાંતિ, ઉપરમ
[ઠારવો એ પ્ર-વૃદ્ધ વિ. [સં.] ઠીક ઠીક વધેલું, સારી રીતે વધેલું. (૨) પ્ર-શમન ન. [સં.] ઠંડું પાડવું એ, શાંતિ કરવી એ, ઝઘડે ફેલાયેલું
ફિલાવે, પ્રોગ્રેસ' (મ. ન.) પ્રશમન-વૃત્તિ સ્ત્રી. [સં.] શાંતિવાળો સ્વભાવ, ઠરેલ પ્રકૃતિ પ્રવૃદ્ધિ સ્ત્રી. [સં] સારે એવો વધારે. (૨) સારો એવો પ્રશમિત વિ. સં.] શાંત કરેલું, શમાવેલું પ્ર-વેગ કું. [૪] પ્રબળ ગતિ, ભારે ઝડપ, (૨) વધતે પ્ર-શસ્ત વિ. સિ.] વખણાયેલું, પ્રશંસા પામેલું. (૨) ઉત્તમ, રહેતે વિગત
શ્રેષ્ઠ, નામી. (૩) શાસ્ત્ર જેનું વિધાન કર્યું હોય તેવું. પ્રવેગક વિ. [સ. માં જાણીતો નથી.] ભારે ઝડપી
(૪) હિતકર, બેનિવાલન્ટ' (જે. હિ) પ્ર-વેગિત વિ. [સ, આ પણ રૂઢ નથી.] સબળ વેગમાં રહેલું પ્રશસ્તિ ચી. [સ.] પ્રશંસા, વખાણ. (૨) રાજ અથવા પ્રવેશ પું. [સં] અંદર દાખલ થવું એ, પેસવું એ. (૨) દાનવીઓનાં ગુણ-કથન કરતું કાવ્ય (એ શિલા પર તરેલું (લા.) આરંભ, શરૂઆત. (૩) ગતિ, પહાંચ. (૪) નાટક- પણ હોય, ચા ગ્રંથના આરંભે યા અંતમાં પણ હોય.)
કૃતિમાં ભિન્ન ભિનન તે તે દય, “સીન.' (નાટક.) પ્રશસ્તિગાન ન. (સં.] યશોગાન, યશોગાથા પ્રવેશક છું. [સં.] (ગ્રંથની) ભૂમિકા, પાસ્તાવિક, બે બેલ, પ્રશસ્તિગ્રંથ (ગ્રન્થ) મું. સં.પ્રશસ્તિ રૂપ સમગ્ર પુસ્તક આરંભક, ‘ઇન્ટ્રોડકશન' (બ. ક. ઠા.). (૨) સંસ્કૃત નાટકમાં પ્ર-શસ્થ વિ. [સં.] વખાણવા લાયક પહેલા અને કલા અંક સિવાયના અંકમાં આરંભે અંક- પ્રશસ્યતા સ્ત્રી. [સ.] વખાણવા લાયક હોવાપણું વસ્તુ સાથે સંબંધ રાખતાં પ્રાકૃતભાવી પાત્રોની સંગત પ્રશંસક (સક) વિ. [સં] પ્રશંસા કરનાર, વખાણુ માંટણ. (નાટય.)
કરનાર. (૨) ખુશામતિયું પ્રવેશદ્વાર ન, [સં.] દાખલ થવાનું બારણું કે દરવાજે પ્રશંસન (-શસન) ન. [સં.] પ્રશંસા, વખાણ,તારીક, પ્રશસ્તિ પ્ર-વેશન ન. [સં] જુઓ “પ્રવેશ.”
[પ્રવેશ-પત્ર પ્રશંસનીય (-શંસનીય) વિ. [સ.] જુએ “પ્ર-શસ્ય.” પ્રવેશન-પત્ર પું. [સ, ન.] દાખલ થવા માટેની રજાચિઠ્ઠી, પ્રશંસલું (-સવું) સ. . સં. પ્ર-રાં , તત્સમ] પ્રશંસા પ્રવેશ-પરીક્ષા જી. સિં] દાખલ થવા માટે આપવામાં કરવી, વખાણવું, તારીફ કરવી. પ્રશંસાવું (-શસાનું) કર્મણિ.. કે લેવામાં આવતી કસેટ.
ક્રિ. પ્રશંસાવવું (-સાવવું) છે., સ, ક્રિ. પ્રવેશ-પોથી શ્રી. [+ જુએ “પથી.'] તે તે વિષયને અભ્યાસ પ્રશંસા (-સા) શ્રી. [સં.] વખાણ, તારીફ કરવા માટે પ્રારંભિક પુસ્તિકા
પ્રશંસાપત્ર (રાસા-) પં. [સં.) તારીફ કરતું પતાકડું, પ્રવેશવું અ, કિં. [સ, પ્રવેશ, ના. ધા.] પ્રવેશ કરવા, પેસવું, “સર્ટિફિકેટ'
પ્રિશસ્ય, પ્રશંસનીય દાખલ થવું, અંદર જવું કે આવવું, ગરવું. (૨) ઊંડે ઊતરવું. પ્રશંસાપાત્ર (-શસા-) વિ. [રાં, ન.] વખાણુવા પેગ્ય. પ્રવેશાર્થે ભાવે, જિ. પ્રવેશાવવું છે., સ, ક્રિ.
પ્રશંસાવવું, પ્રશંસાવું (-શસા-) જ “પ્રશંસવું'માં. પ્રવેશમાગું છું. [૪] દાખલ થવાને રસ્તે [દાખલ-ફી પ્રશંસિત (-શસિત) વિ. [સં.] પ્રશંસા પામેલું, વખણાયેલું. પ્રવેશ-શુક ન. [સં.] દાખલ થવા માટેનું લવાજમ કે કી, તારીફ પામેલું પ્રવેશ-સામર્થ્ય ન. [૩] દાખલ થવાની તાકાત કે મુંજાયશ પ્રશંસદગાર (સગાર) પું. [+ સં. ૩-ર) વખાણના પ્રવેશ-હક(-ક) ! [+ જ “હક(-).”], પ્રવેશાધિકાર પ્રશાખા જી. [સં.) રાખામાંથી ફૂટેલી શાખા, પેટા-શાખા, પું [+ સ. અધિ-ક્ષાર] દાખલ થવાને અધિકાર, પ્રશા- ઉપ-શાખા ધિકાર
પ્રશાખી વિ. [સં, પૃ.] નાની નાની ડાળીઓવાળું પ્રવેશાથી વિ. [ + . અથ, પૃ.] પ્રવેશ કરવાની ઈચ્છાવાળું પ્ર-શામક વિ. [સં.] ઠંડું પાડનારું, શાંત કરનારું, શમાવનારું પ્રશાવવું, પ્રવેશવું જ “પ્રવેશવું'માં.
પ્ર-શાસક વિ. . [સં.] પ્રશાસન કરનાર, અમલદાર, અધિકારી પ્રવેશિકા જી. [સં.] કોઈ પણ વિધ્યમાં શરૂઆત કરવા માટે પ્રશાસન ન, [સ.] રાજ્ય કરવું એ, સત્તા ચલાવવી એ. ખ્યાલ આપતી પુસ્તિકા, માર્ગદર્શિકા, માર્ગદર્શની
(૨) કર્તવ્યસંબંધી શિક્ષા, ઉપદેશ પ્ર-વેશિત વિ. [સં.] દાખલ કરેલું
પ્ર-શાસિત વિ. [સ.) જેના ઉપર, સત્તા ચલાવવામાં આવી પ્રવેશોત્સવ છે. [+સં. ૩૩વા નવા મકાન વગેરેમાં દાખલ હોય તેવું, સત્તા નીચે રહેલું, (૨) જેને સજા કરવામાં આવી થવા સમયની ઉજવણી. (૨) વિજય મેળવી નગરમાં પ્રવેશ હોય તેવું. (૩) જેને હુકમ કરવામાં આવ્યો હોય તેવું કરતી વેળા આરવ
પ્રશાંત (શાન્ત) વિ. [સં. ખૂબ જ ઠરેલું, શાંત પ્રકૃતિનું. પ્ર-વજન ન. સિં] જાઓ “ પ્રજ્યા .”
(૨) અવાજ ન થતો હોય તેવું. (૩) પું. એશિયા અને કે-૯૫ Jain Education International 2010_04 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |