Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 448

પ્રકૃતિ-વૃત્તાંત
૧૪૮૩
પ્ર-ગેડ
પ્રકૃતિ-વૃત્તાંત (વૃત્તાંત) છું. [૪] મળ સ્વરૂપને ખ્યાલ પ્રક્ષેપાસ્ત્ર ન. [સં. -શેપ + | મંત્રબળથી કે યંત્ર-બળથી આપનાર વિગત, કુદરતની લીલાનું નિરૂપણ
દૂર સુધી ફેંકી શકાય તેવું હથિયાર, મિસાઈલ’ પ્રકૃતિ-શાસ્ત્ર ન. સિં] જાઓ “પ્રકૃતિ-વિજ્ઞાન.' [વિદ્વાન પ્રક્ષેાભ પં. [સં ] પ્રબળ ખળભળાટ પ્રકૃતિશાસ્ત્રી વિ. [સ, પું] પ્રકૃતિ-શાસ્ત્રનું જ્ઞાન ધરાવનાર પ્ર-ક્ષેત્મક વિ. [સં] પ્રબળ ખળભળાટ મચાવી દેનારું પ્રકૃતિ સંક્રમ (સક્રમ) મું. [સં.] એકબીજાના સ્વભાવનું પ્રક્ષણ ન. [સં.] જુઓ “પ્ર-ભ’–‘એજિટેશન' (૧. ઓ.)
એકબીજામાં સંક્રમણ, એકના સ્વભાવનું બીજામાં જઈ પ્રખરા જી. સિં. પરિષઢા, અર્વા. તભવ] પરિષદ, સભા. રહેવું એ (જેન) [ક્રિયા, “નેચર-કન્ઝર્વસી' (જૈન).
[(૨) ઉગ્ર, તીક્ષણ તિ-સંરક્ષણ સરક્ષણ)ન. .1દરતને જાળવી રાખવાની પ્રખર વિ. સં.1 અત્યંત આકરું લાગે તેવું, પ્રચંડ, સખત, પ્રકૃતિ-સદ્ધ વિ. [સં.] સ્વભાવ-સિદ્ધ, કુદરતી, નૈસર્ગિક, પ્રખરતા સ્ત્રી, સિ.] પ્રખર હેવાપણું તિજ, ક્રાંતિ ‘ઇસ્ટિકટિવ.' (દ.ભા.)
પ્રખ્યા સ્ત્રી. [સં.] ખ્યાતિ, પ્રસિદ્ધિ, નામના. (૨) (લા) પ્રકૃતિસિદ્ધતા . .] કુદરતી રીતે થવાપણું, નૈસર્ગિકતા પ્રખ્યાત વિ. સં.] ઘણી ખ્યાતિ પામેલું, નામાંકિત, પંકાયેલું, પ્રકૃતિ-સંદર્ય (-સૌન્દર્ય) ન, સિ.] કુદરતી રમણીયતા, પ્રસિદ્ધ
[પ્રસિદ્ધિ, નામના કુદરતી શોભા
[વસ્થ પ્રખ્યાતિ સ્ત્રી, સિં.]. પ્રબળ ખ્યાતિ, નામાંકિતતા, કીર્તિ, પ્રકૃતિ-સ્થ વિ. સં.] કુદરતી, નૈસર્ગિક, સ્વાભાવિક. (૨) પ્રખ્યાન ન. [સં.] નાટયના ત્રણ પ્રકારના વસ્તુમાંનું એક. પ્ર-કચ્છ વિ. સિં] ઉત્તમ, શ્રેષ્ઠ, ઉમદા. (૨) પ્રબળ. (નાટક
[કહેનાર મજબૂત. (૩) અતિશય, ખૂબ
પ્ર-પ્યાપક વિ. અિં.] પ્રસિદ્ધિ આપનાર, પ્રખ્યાપન કરનાર, પ્રકૃષ્ટતા સ્ત્રી. [૩] પ્રકૃણ હેવાપણું
પ્રખ્યાપન ન. [૪] સારી રીતે કહેવું એ, સારી રીતે પ્ર-કીર્તન ન., પ્ર-કીતિ (સ.] વર્ણન. (૨) વખાણ, પ્રશંસા જાહેરાત કરવી એ, પ્રસિદ્ધિ આપવાની ક્રિયા પ્ર-કૌતિંત વિ સિ.] વર્ણવેલું. (૨) જેનાં વખાણ કરવામાં પ્રગટ જ “પ્રકટ.'
[., સ.કિ. આવ્યાં હોય તેવું
[(૨) પ્રબળ ખળભળાટ પ્રગટલું જ “પ્રકટવું'. પ્રગટાવું ભાવે, ક્રિ. પ્રગટાવવું પ્ર-કેપ કું., પન ન. સિં] અત્યંત ગ , ભારે કોધ. પ્રગટાવવું, પ્રગટાવું જ “પ્રક(ગ)ટવું માં. પ્ર-કેપિત વિ. સિં.] ભારે ગુસસે કરેલું, ખૂબ ખીજવેલું, પ્રગતિ સ્ત્રી. [સં. પરંતુ સં. માં આ શબ્દ વપરાયેલ નથી, ઘણું જ કપાવેલું
[ભાગ મરાઠીમાં જાણું છે.] આગળ વધવું એ, Dગ્રેસ'(બ.ક.ઠા.). પ્ર-ઠ પું. [સ.] હાથની કોણીથી નીચે કાંડા સુધી (૨) ઉન્નતિ તરફ જ હું એ, ઉત્કર્ષ. (૩) વિકાસ, પ્રકાસ્થિ ન. [+ સં. મ0િ] પ્રકેષ્ઠનું તે તે હાડકું
તે હાડકે એવયુશન’ (એ બે છે.)
પ્રગતિ-કર વિ. સિં] પ્રગતિ કરનારું [ઉકર્ષ ચાહનારું પ્રમ પું. [.] આગળ વધવું એ. (૨) ક્રમ વ્યવસ્થા. પ્રગતિ-કામી વિ, પૃ.] આગળ વધવાની ઇચ્છા કરનારું,
(૩) અવસર, પ્રસંગ, (૪) આરંભ, શરૂઆત, ઉપક્રમ પ્રગતિકારક, પ્રગતિ-કારી વિ. [સ. પું.] જ “પ્રગતિ-કર.' પ્રક્રમ-ભંગ (-ભ) . [સં] સ્વાભાવિક કમને ભંગ, પ્રગતિ-૫ત્રક ન. સિ.] અભ્યાસ વગેરેમાં કરેલી ગતિના ક્રમ-ભેદ. (એ કાવ્યને એક દોષ. કાવ્ય.)
ખ્યાલ આપનારી માંધ, પ્રેસ-રિપોર્ટ પ્રક્રિયા સ્ત્રી. સિં.] ક્રિયા, અનુષ્ઠાન. (૨) કાર્ય-સરણી, પ્રગતિ-પંથ (-પ-૧) પું. [+જ એ “પંથ'] પ્રગતિનો માર્ગ કાર્યપદ્ધતિ, ‘પ્રેસેસ' (સ્વામી આનંદ). (૩) વ્યવસ્થા, પ્રતિપ્રિય વિ. [સં.] જુઓ “પ્રગતિ-કામી.” શેઠવણ. (૪) વર્તન, વર્તાવ, “ટ્રીટમેન્ટ, (૫) ભાષામાં પ્રગતિમાન વિ. [+સ. °માનું છું.] પ્રગતિવાળું, પ્રગતિ શબ્દપ્રયોગની આજના. (વ્યાં.)
કર્યું જતું
[અડચણ કરનારું પ્રક્રિયા-ભેદ પું. (સં.] કાર્યપદ્ધતિમાં પ્રકાર-ભેદ પ્રગતિરોધક વિ. [સં.] પ્રગતિને અટકાવી દેનારું, પ્રગતિમાં પ્રક્ષાલક વિ. [સં] પ્રક્ષાલન કરનાર, દેવાનું કામ કરનાર પ્રગતિ-વાદ વિ. [.] વિકાસ-વાદ, “
ઈ યુશન' (હી.વ.) પ્રક્ષાલન ન. [૩] ધોઈ સાફ કરવાનું કાર્ય
પ્રગતિવાદી વિ. [સં૫] વિકાસ-વાદના સિદ્ધાંતમાં માનનારું પ્રક્ષાલિત વિ. [સં.] ધોઈને સાફ કરેલું
પ્રગતિ-વિરોધી વિ.[, ] પ્રગતિમાં ન માનનારું, સ્થિતિપ્રક્ષિપ્ત વિ. [૪] નવું રૂચી પાછળથી અંદર દાખલ કરેલું, ચુસ્ત, રૂઢિચુસ્ત, રૂઢિવાદી, “કેજર્વેટિવ' (દ.ભા.) ક્ષેપક, “ઈન્ટર-પલેટે” (૨) ન, નવું રચી કરેલ ઉમેરે, પ્રગતિશીલ વિ સિં] પ્રગતિ કરવાની ટેવવાળું, પ્રગતિ પ્રક્ષેપ, “ઈન્ટર-પિલેશન'
કર્યો જનારું
[બતાવનારું પ્ર-ક્ષીણ વિ. [સં] તદ્દન ધસાઈ ગયેલું
પ્રગતિ-સૂચક વિ. [૩] પ્રગતિનો ખ્યાલ આપનારું, પ્રગતિ પ્રક્ષુબ્ધ, પ્રફુમિત વિ. [સં. ખૂબ જ ખળભળી ઊઠેલું પ્ર-ગ૯ભ વિ. [સં. પ્રૌઢ, પીઢ, ઠરેલ બુદ્ધિનું, ગંભીર. (૨) પ્રક્ષેપ છું. [૪] દર ફેંકવું એ. (૨) થાપણ. (૩) બહાર નીડર, નિર્ભય. (૩) ધe, નિર્લજજ. (૪) અભિમાની, નીકળતે ભાગ, ‘પ્રોજેકટ' (૪) જ “પ્ર-ક્ષિપ્ત(૨)- ઉદ્ધત. (૫) આગ્રહી ઇન્ટર- પેલેશન'
પ્રગહભનેતા સી. [૪] પ્રગભપણું, પ્રૌઢિ, ગંભીરતા પ્રક્ષેપક વિ. [સં] પ્રક્ષેપ કરનારું. (૨) દૂર સુધી ફેંકનારું પ્ર-ગળ વિ. [સં. ત્ર-19] ચાખું, સ્વચ્છ, ગાળેલું પ્રક્ષેપણ ન [સં] દ૨ ફેંકવાની ક્રિયા
પ્ર-ગંઠ (-ગઢ) પું. [સં.] કાણુથી ખભા સુધીનો હાથ બાવડું