________________
પ્રકાશકનું પુરવચન બૃહદ્ ગુજરાતી કેશ, ખંડ ૧ લાનું પ્રકાશન ૧૯૭૬ માં થયેલું અને એ વખતે એવી અપેક્ષા હતી કે બીજા ખંડનું પ્રકાશન માર્ચ ૧૯૭૭માં થઈ જશે, પણ દિલગીરી સાથે મારે કબૂલવું પડે છે કે એક કે બીજા કારણે નવજીવન પ્રેસની અંદર ધાર્યા કરતાં ઘણો વધુ વિલંબ આ દેશના છાપકામમાં થયું છે, પણ આખરે હવે બીજો ખંડ ગુજરાતી સાહિત્યના પ્રેમીઓ સમક્ષ મૂક્તાં આનંદ અનુભવું છું. આ કોશના આયેાજન વિશે ખંડ ૧ લામા અપાયેલ પ્રકાશકના પુરોવચનમાં ટૂંકી માહિતી આપેલી જ છે એટલે એનું પુનરાવર્તન કરવાનું અહીંયાં જરૂરી ગણતા નથી. આશા રાખું છું કે ગુજરાતી ભાષા વાપરતે જનસમાજ આ કોશના બને ખડોને આવકારશે.
૧–૫–૮૧ યુનિવર્સિટી ગ્રંથનિર્માણ બોર્ડ, ગુજરાત રાજ્ય, અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૬
જે. બી. સેંડિલ
અધ્યક્ષ
પ્રાસ્તાવિક
બાહદુ ગુજરાતી કેશને ખંડ ૧ લે ૧૯૭૬ ઉમેરાયા છે, જેમાં અને શબ્દોના ખુલાસાઓમાં ના જૂને માસમાં પ્રસિદ્ધ થયા પછી બરાબર સાડા સાર્થ જોડણીકોશની માન્ય જાણીથી કેટલેક સ્થળે ચાર વર્ષ બાદ ખંડ ૨ જે પ્રસિદ્ધ થઈ રહ્યો છે. જદી જોડણી અપાઈ છે. આ કેશનો ઉપયોગ ‘નવજીવન પ્રેસમાંના કામના ભારણને કારણે આટલું કરનાર સૌ કોઈને વિનંતી કે સાર્થ જોડણીકોશની વિલંબ થયો છે એને માટે લાચારી સિવાય આપણું જોડણીને માન્ય ગણે. સામે કોઈ અન્ય ઉપાય નહોતો. બીબાંની ઝીણ- ૨. અંગ્રેજી શબ્દોના ઉચ્ચાર અને ક્યાંક અર્થે વટ પણ આમાં છેડો ઉમેરો કરે. આટલે વિલંબ કેટલાંક ઠેકાણે શ્રદ્ધેય નથી એટલે એ એકસાઈ થયો એ માટે મારે કોશપ્રેમીઓની ક્ષમા જ માગ કરીને વપરાય એ ઈચ્છવા જોગ છે. વાની રહે છે.
૩. કેટલાક પ્રાદેશિક શબ્દોની સામે (પ્રાદે.) - ખંડ ૧ લો પ્રસિદ્ધ થયા પછી કઈ કઈ
જેવી સંજ્ઞા મુકાઈ નથી. ખૂણેથી એને વિશે ટીકા-ટિપ્પણ આવ્યાં છે એ માટે તે તે વિદ્વાનને મારે મુક્ત દિલે આભાર ૪. હાઈફના ચહન (–) શબ્દનું સ્વરૂપ સમજવા વ્યક્ત કરવો જોઈએ. જ્યાંકયાંયથી પ્રતિધ્વનિ માટે છે, લખવામાં હાઈફન મોટે ભાગે જરૂરી નથી. આવ્યા હતા તેને ધ્યાનમાં લઈ કોશ-સમિતિએ - પ. વ્યુત્પત્તિ વચગાળાનાં રૂપે અને ભાષાના કેટલીક સ્પષ્ટતા કરવાને નિર્ણય લીધો હતો. પ્રયોગો રજૂ કરીને અંતિમતાથી આપવાનું કામ
હજુ બાકી છે જ. આ કેસમાં અપાયેલી વ્યુત્પત્તિ૧. સાર્થ જોડણીકોશની છેલ્લી (૫ મી) આવૃ- વિષયક સામગ્રી પણ સહાયક સ્વરૂપની ગયુવી.” ત્તિના લગભગ બધા જ શબ્દોને તેમના વિક૯પ સાથે આ વિષયમાં મારે વિશેષ ખુલાસો કરવાની આ કોશમાં સમાવેશ થયેલ છે. બીજા વિકલ્પ જરૂર રહેતી નથી. મારે જે કાંઈ કહેવાનું હતું તે પણું, ખાસ કરીને ચાલુ વપરાશમાં હોય એવા ખંડ ૧ લાના પ્રાસ્તાવિકમાં કહેલું છે; એને પુનરક્ત
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org