Page Text
________________
પચર
૧૩૪૦
પછવાડી
આછી શેડવાળું ચૂકવું. (૩) પિચકારી
૫ચી(-ચી)ગર ૫. નંગ બેસાડવાનું કામ કરનાર કારીગર, પચરકે પું. [એ “પચરક' + ગુ, “એ' ત.ક.] પાણીની ધાર જડિયે
વિત] વીસ અને પાંચની સંખ્યાનું કે શેડ, પચરકી
પચી(-ચી)(-સ) વિ. સં. પન્ન-વિરત > પ્રા. વરપચરંગ (-૨), -ગિયું વિ. [સ. ++ ગુ. “ઈયું' ત., ], પચી( ચી)(-સ)-મું વિ. [+ એ “મું ત.પ્ર.] પચીસની -ગી વિ. [+ ગુ. ‘ઈ ' ત.ક.], ગુ. વિ. [+ગુ. ‘ઉં' ત.ક.] સંખ્યાએ પહેાંચેલું (લા.) અનેક રંગવાળું, રંગબેરંગી, ભાતભાતના રંગવાળું
પચીશાં(-સા) ન., બ.વ. જિઓ “પચી(ગ્રી),-સ' + ગુ. પચરું વિ. માંદું, અજર, બીમાર, શુષ્ણ, રેગી
ઉં' ત...] પચીસને ધડિયે, પચીસ પાડે કે ધાત પચલી સ્ત્રી. [હિ. “પચલડા' વિ. + ગુ. ‘ઈ’ સ્ત્રી પ્રત્યય] પાંચ પચી(- )શી-સી) સ્ત્રી. [+ જુઓ ઈ' ત.પ્ર.] પચીસ સેર છેલી સેર દંટીએ પહોંચે તે હાર
વર્ષોનો સમૂહ. (૩) ઉમરનાં પ્રથમનાં પચીસ વર્ષ, ગાપચીસી પચ-લંતર સે (-લત્તર-) વિ. સં. પ્રશ્નોત્ત{ + જુઓ ‘સે.'] પચી(-ચી)શે -સે)ક વિ. [+ ગુ. ‘એક' ત.પ્ર.] લગભગ એકસે પાંચ
પચીસ, આશરે પચીસની સંખ્યાનું પચ-લાણું ન. [જ [સં. ૧a + હવા->પ્રા. ૯૮૩મ-] પચસણ જ “પાસણ.' પાંચ પ્રકારના ક્ષારની બનાવેલી ફાકી
પચૂલા ન બ.વ. હુલામણાં, હુલવણ, લાડ, આપલાં-થાપલાં પચા-ચા)વવું જુઓ “પચવું માં.
પ(- ૨)તેર જ “પચર.” ૫ચ અ.કિ. (સં. પર્ , તત્સમ] હજમ થવું, જવું, પાચન
પ (- ,-એ)તર-મું જુએ “પંચાર-મં.' થઈ જવું. (૨) (લા) અંદર સમાઈ જવું. (૩) મગ્ન થઈ જવું.
પ (- , - તેર સે જ ચોતેર સે.” (૪) અનીતિથી મેળવેલું ઉપભોગ થઈ જવું, હરામનું મળેલું
પચાર ન. [સં. વસ્ત્ર દ્વારા] પાંચ પાંચને જ સચવાઈ રહેવું. પચવું ભાવે. ક્રિ. પચા-ચા)વવું છે. સ.ફ્રિ.
પરી શ્રી. [સે પત્ર દ્વારા બરચાના જન્મથી લઈને આવતે [પચાવી પાડવું (રૂ.પ્ર.) પારકું પિતાનું કરી ઓળવી લેવું,
પાંચમ દિવસ, (પારસીઓમાં ઊજવાય છે.) (પારસી.) બાવી પાડવું)
પચી સ્ત્રી, એક ધાતુના પદાર્થ ઉપર બીજી ધાતુનું પતરું પચાઉ વિ. [જુઓ ‘પચવું' + ગુ “આઉ' ઉ.પ્ર.] પચી જાય તેવું
જવાની ક્રિયા. (૨) વીંટી વગેરેમાં નંગ બેસાડવાની ક્રિયા પચાઉ-ગીર વિ. [+ ફા. પ્રત્યય] (લા.) પાર કે માલ એળવી
પચ્ચીગર જુએ “પચીગર.” જનાર
પચીસ(-સ) જ એ પચીશ.' પચાક વિ. [૨વા.] પોચું, પચપચતું, પચક [પિચકારી પચીશા-સ) જુએ “પચીશ-મું.' પચાકડી સ્ત્રી, [+ગુ. ‘ડું ત.ક. “ઈ' સ્ત્રીપ્રત્યય] (લા.) પચ્ચીશી(સી) “પચીશી.” પચાચડું ન. [સ, પન્ન દ્વારા પાંચ પળને જથ્થો
પચીશ-સે)ક જ “પચીશેક.' પચાર (-૨૫) સ્ત્રી જિએ “પચારવું.] વાતચીત કરવી એ. (૨) પ (-)નેર જુએ ‘પંચાર.” ટીકા-ટિપ્પણ કે નિંદા કરવી એ. (૩) મહેણું મારવું એ, ટકેર પ (- )તેરમું જ એ “પંચાર-મું.” કરવી એ
પ (- )તેર સે જ “પંચાતર સે.” પચારવું સ.જિ. [સં. પ્ર-વાર, અર્વા. તદ ભવ] વારે વારે કહેવું ૫છમ છું. [સં. પશ્ચિમ)પ્રા. જિન] (લા.) કચ્છના રણ
એ. (૨) યાદ આવે માટે કહેવું. (૩) મહેણા-ટોણાના રૂપ માં એ નામનો એક ટાપુ. (સંજ્ઞા.) કહી બતાવવું. (૪) નજર લાગે તે પ્રમાણે ટેકવું. પચારવું ૫૭મ-બુદ્ધિ સી. [+ સં), પાછળથી સૂઝતી અકકલ. (૨) કર્મણિ,કિં.
[હજમ થવું એ વિ. પાછળથી સૂઝતી અક્કલવાળું, અગમચેતી વિનાનું પચાવ યું. [જ ‘પચવું' + ગુ. આવ' કુ.પ્ર.] પચન, પાચન, પછમ-બુદ્ધિયું વિ. [+ ગુ. “ઈયું' ત. પ્ર.], પછમ-બૂધિયું પચા(ચ)વવું, પચવું જએ પચવું'માં.[પચાવી ૫(પા)વું વિ. [સ, પશ્ચિમ-વિ-૪ > પ્રા. મિ -દામ-] જુઓ (રૂ.પ્ર.) ઉચાપત કરવું, ઓળખવું, બજાવી પાડવું].
પમ-બુદ્ધિ (૨).' પચારે છું. [જ એ પચવું + ગુ.“આવો' ક.મ.] જએ “પચાવ.' પશ્યમાન વિ. સં.] રંધાતું. (૨) પચતું પચાશ(-સ) વિ. [સં. પન્નારા > પ્રા. વંસ સ્ત્રી.] ચાળીસ પટાવવું, પછટાવું જુઓ “પાટવું'માં. વત્તા દસની સંખ્યાનું
પછડાટ પું. જિઓ “પછડાવું + ગુ. “આટ કુ.પ્ર.] પછડાવું એ. પચાશ(-સમું વિ. [+ ગુ. “મું' ત.પ્ર.] પચાસની સંખ્યાએ (૨) થડકાટ, પડકે. (૩)(લા.) પછડાવાથી શરીરને થતી વેદના પહોચેલું
તિલાનું જનું વજનિયું પાટિયું ન. જિઓ “પછડાટ' + 5. “ઈયું' ત. પ્ર.] જ પચાસું ન.. -સે પું. [જ એ ‘પચાસ' + ગુ. ‘ઉં' ત.પ્ર] પચાસ પછડાટ. (૧).' [ ખાવું (રૂ.પ્ર.) પછડાઈ પડવું] પચિયાતી , જ એ “પચ' દ્વારા ] પીતનો મેલ કરવા માટે પછ ટી સ્ત્રી, જિઓ નીચે પછડાટ' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] ખેડેલી જમીન-પોચી કરેલી જમીન
-ટે . [જઓ પછડાટ' + ગુ. “ઓ' વાર્થે ત.પ્ર.] જુઓ પચિયું ન. [ ઓ “પચ' + ગુ. “ઈયું” ત.પ્ર.] (લા.) ઘઉ શેરડી “પછડાટ.’ ચણ વગેરે વાવ ચોમાસામાં પડતર રાખેલું ખેતર કે. પછતાવવું, પછકલું જુઓ “પછાડવુંમાં. જમીન
[પચીસનો દાવ પછતાલ(ળ) (-, -વ્ય) જુએ “પસ્તાળ.' પચી સ્ત્રી, જિઓ “પચીસ.'] ચોપાટની રમતમાં આવતે પછવાડી ક્રિ.વિ. જિઓ “પછવાડું + જ. ‘ઈસા.વિ.પ્ર.
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |