Page Text
________________
નાસિકેંદ્રિય
૧૨૮૭
નાડી
(વ્યા.) (૨) પં. અનુરૂવાર. (વ્યા.) (૩) અનુનાસિક ઉરચા- યા એકલી લેવામાં આવતી થોડી જ વાનગી, ઉપાહાર રણ, (વ્યા.) (૪) ક મ ણ ન મ આની પર્વને સ્વર નાસ્તા-પાણ ન. [+જ “પાણી.'] થડે નાસ્તા લઈ અનુનાસિક હોઈ ને આ તે તે વર્ગીય અનુનાસિક વ્યંજન. એના ઉપર પાણી પીવામાં આવે એ ક્રિયા (વ્યા.)
[નાકની ઇન્દ્રિય ના-હક(-) ક્રિ. વિ. [વા. + જુએ “હક (-૩).”], ૦નું વિ. નાસિકેદ્રિય (નાસિકેનિદ્રય) સ્ત્રી. (સં. નાસા + ઇન્દ્રિવ ન.] [ગુ. “નું છે, વિ, નો અનુગ] હક અધિકાર વિનાનું, નાસિક્ય-તે વિ. [સં.] નાકમાંથી ઉચ્ચરિત થવાપણું નાહકનું, મફતિયું
નિટખટ નાસિક્ય.વિધાન ન. સિં] ઉરચારણ નાકની મદદથી કરવા- નાહટ વિ. [કા. ‘ના’+જ એ “હટવું- હઠવું]લા.) ખરાબ, પણું. (ળ્યા.)
* નાહણું (ના:ણું ન. સિં. નાના ->પ્રા. @ાળમ-] જ એ નાસિ(-સી) પાસ વિ. [ફ. નાસિપાસ] ના-ઉમેદ, નિરાશ “નહાણું.”
[ક્રિ. નહરાવવું છે., સ. કિ. નાસિ(સી)પાસી સ્ત્રી, (કા. નાસિપાટી ના ઉમેદી, નિરાશા નાહરવું સ કે. શણગારાં, શેભા કરવી. નહરાવું કર્મણિ, નાસૂર ન. [અર.] નાક કાન આંખ વગેરેમાં સઢાના દર્દને નાહવણ (નાવણ-) ન, [સં. સ્ત્રાવન->પ્રા. નડ્ડાવન] નવકારણે પડતું છિદ્ર
[જનાર, ભાગેડુ ડાવવું એ. (૨) (લા.) ઋતુ-આવ, અટકાવ, અચાલે નાસે વિ. [જ “નાસ'ને “ભાગે ડુ ના સાદ.]નાસી નાહવું (નવું) અ. ક્રિ. [સં. રતા-2 પ્રા. નવી ટેજ, ગુ. નાદર કું. [સ, નાના + ૩; સં. માં વપરાયે મ “નાહા.”] પાણીથી સમગ્ર શરીરને ખંખેાળવું. અળવું. નથી.] નાકનો એક રેગ
(૨) (લા.) નુકસાન ખમવું, ખેટ આવવી. [ નિચાવવું નાસ્તિ સુકી. [સં ન + , મન ધાતુનું વર્ત. કા, ત્રી. પુ, (રૂ. પ્ર) લાગતું વળગતું હોવું, ઘનિષ્ઠ સંબંધ હો, -વાનું
એ. ૧, ગુ. પ્રગ.] અસ્તિત્વને અભાવ, હસ્તી ન હોવી આવવું, વાનું દેવું (ના:વાનું) (રૂ. પ્ર.) સગાંના કે જોણુંએ, “ગેશન” (મ. ન.)
તાના મરણના સમાચાર આવવા, નાહી ઊઠવું (ના ઈ-) નાસ્તિક વિ. [સં. ૧ + માતw] ઈશ્વર જેવું કોઈ નિયા- અટકાવવાળી કે પ્રસુતિવાળી સ્ત્રીનું નાહી પવિત્ર થવું. (૨)
મક તત્તવ છે એવું ન માનનાર. (૨) પુનર્જમ પરલોક ખોટ સહન કરવી. નાહી ના(નાંખવું (નાઈટ-) (રૂ. પ્ર.) કર્મ-ફળ કે વહેમમાં ન માનનાર. (૩) વિદ વગેરે સત આશા-અભિલાષા ખતમ થવી. નાહી પરવારવું (ના:-) શાસ્ત્રો તરફ શ્રદ્ધા ન ધરાવનાર. (૪) કોઈ પણ પ્રકારની (રૂ. પ્ર.) કામકાજ વેપાર વગેરેમાં નિષ્ફળતા મળવી. નેહી શ્રદ્ધા કે આસ્થા વિનાનું [શ્રદ્ધા, હેરેસી' (મન.વ.) બેસવું (ના: બેસવું) (રૂ. પ્ર.) જાઓ “નાહી ના (-નાંખવું' નાસિતક-ના સ્ત્રી. [સં.] નાસ્તિક હોવાપણું, અનાસ્થા, અને - નાહી-પરવારવું.'] રૂપાખ્યાન અને સાધિત શબ્દો : “નાણું નાસ્તિક-દર્શન ન. સિં] નાસ્તિક સિદ્ધાંતવાળું તત્વજ્ઞાન, (ના ઉં), “નાહિયે” (નાઇયે, “નહાય (નાય), ‘નાહો' (૨) ચાર્વાકદર્શન નાસ્તિકને સંપ્રદાય, (૨) ચાર્વાક-પંથ (નમક); “નાહ્યું' (નવું)- “નાધો' (ના)- નાહી'(નાઈ) નાસ્તિક-પંથ (-૫-૧) પું. [સં. નાત + જુઓ “પંથ.”] નાહત' (ના તે નાહતા' (નાતા); “નાહીશ” (ના:ઇશ), નાસ્તિકમત ૫. [સ, ન], નાતિક-વાદ પું. [સ-] ઈશ્વર નાહીશું' (નાઈશું) કે “નાહશું' (નાણું), નાહશે' (ના શો), પુનર્જનમ પરલોક કર્મફળ તેમજ બીજી ધાર્મિક માન્યતા- નાહશે' (ના શે); “નહાત' (નાત); “નહાતું -તી-તે-તા-તા” ઓમાં માનવાનું નથી તે સિદ્ધાંત, “એથીકમ' (મન. ૨૨) (નાતું વગેરે); “નાહનાર,-હું તેના નાર,રું), “નાહવાન'(ના:નાસ્તિકવાદી વિ. સં., પૃ.] નાસ્તિકવાદમાં માનનારું, વાને), ‘નહેલું-લીલ-લા-લાં' (ના:યેલું વગેરે) “નહા'(ના), નાસ્તિક, “ઓસ્ટિ '
નહાજે,-”(ના જે-જે), નાહવું'(નવું); “નવડા (૨)વનાતિય ન. [સં] જુઓ “નાસ્તિક-તા.”
(નાવડા(રા)વવું); “નવાળું (નવાળું); “નવાય’ (નઃનાસ્તિતા સ્ત્રી, -નવ ન. સિં] “કશું જ નથી' એવી સ્થિતિ,
વાચ); “નાવણ' (નાવણ); “નાવણિયું, ' (નાવણિયું,); અભાવ, અવિદ્યમાનપણું, હયાતીને અ-ભાવ
નવણ” (ન:વેણુ); “નાણી' (ના:ણી), “હાણું” (ના:ણું), નાસ્તિ-૫ક્ષ . જિઓ “નાસ્તિ” (સં.) + સં] અસ્તિત્વ “નાવણી' (નાવણી), “નાવણું' (ના:વણું) [ભાટડી નથી એવું માનનારો તો. (૨) એવો નકાર, “નેમેરાન” નાહિયણ (નાઈયણ્ય) , ભાટની સ્ત્રી, ભાટણ, ભાટિયણ, (ન. લે.)
ના-હિંમત (હિંમ્મત) વિ. [ફા.+ અર.] હિંમત વિનાનું, કાયર નાસિત-રૂપ વિ. સં.] નકારવાચક, ‘મેગેટિવ' (બ. ક. ઠા.) નાહી (ના:ઇ) જુઓ “નહિ નહીં.', (પદ્યમાં) નાસ્તિરૂપાંતર (-રપાન્તર) ન. [સં.] નકારવાચક બની રહે નાહુત-હોલિ છું. [જ એ “નાહ’+ગુ. “ઉલ’ + “ઈયું” એ, “ક્વન' (રા. વિ.)
સ્વાર્થ ત. પ્ર.], નાહુલે પૃ. [+ગુ. “ઉલું” સ્વાર્થે ત. પ્ર.] નાસ્તિ-વાક્ય મ. સિ.] જેમાં “નકાર શબદ કે એને ભાવ- નાથ, પણ, પ્રીતમ. (પધમાં.. સ્થિતિ છે તેવું વાક્ય, નેગેટિવ પ્રોપશિન' (બ.ક.ઠા) નોહેલ (-) ચી. માલિક પિતે ખેત હોય તેવી જમીન નાસ્તિ-વાચક વિ. [સં.), નાતિવાચી વિ. [સ., પૃ.] “નથી' નાફેલાયેલ (નાયેય- ક્ય) વિ., [જએ “નાહવું” +
એવો અર્થ બતાવનારું, નકાર-વાચક, “મેગેટિવ' (રા. વિ.) ધોવું' બેઉને ગુ. “એલ બી. ભ. ફી (લા.) અટકાવ નાસ્તિ-વાદ . [સં] જાઓ “નાસ્તિકવાદ.”
પછી શુદ્ધ થયેલી ચી નાસ્તિવાદી વિ. [સ, પું] જાઓ “નાસ્તિક વાદી.' નહેવિ જ નાહુલિયે.” નાસ્ત પું. [ફ. ના તહ ] ચા વગેરે કે અન્ય પીણા સાથે નાડી (નાયડી) જુએ ‘નાયડી.'
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |