Page Text
________________
ઉલ્ટાંત-યુક્ત
૧૧૭૧
દષ્ટિ-સૃષ્ટિ
*)
ક
દુષ્ટાત-યુકત (દષ્ટાન્ત) વિ. [સં.] ઉદાહરવાળું
દષ્ટિપ્રસાદ પં. [] નજ૨ નાખવાની મહેર, કૃપા-કટાક્ષ હૃષ્ટાંતરૂપ (દષ્ટાન્ત-) વિ. સિ.] ઉદાહરણરૂપ, દાખલા-રૂપે દષ્ટિ-ફલ(ળ) ન. [સં.] એક રાશિમાં રહેલા ગ્રહની બીજી મુકાયેલું, “ઇલસ્ટ્રેટિવ’ (ઉ.જે.)
- શશિમાં રહેલા ગ્રહ ઉપર પડતી નજરને કારણે ઊભું થતું હૃષ્ટાંત-પેક ન, પું, સિં, ન.] રૂપક નામના અર્થાલંકારને ફળ. (જ.)
[‘પસ્પેકટિવ' (વિ.ક) એક ભેદ, “એલેગરી' (ન.લા.). (કાવ્ય.)
દષ્ટિ-ફલક ન. [સં.] દષ્ટિ-મર્યાદામાં અાવતે વિસ્તાર, દકુક્ષેત્ર, દૃષ્ટાંતાત્મક વિ[, દાનત મામ7 –] જઓ “દષ્ટાંતરૂપ.” દષ્ટિ-ફળ એ “ટક-ફિલ.” દષ્ટિ જી. [સં.] જોવાની ક્રિયા, જેવું છે, “વિઝન' (ર.ક). દષ્ટિફેર ! સિ. દૃષ્ટિ + જુઓ કેર.'] જોવામાં થતા તકા(૨) નજર, (૩) આંખ, (૪) જ્ઞાન, સમઝ, સૂઝ, પર્સેટ' વત કે ભેદ, દૃષ્ટિ-ભેદ ફિ ન્ય.” (૨) અભિપ્રાય (મ.ન.). (૫) ધ્યાન, લફય. (૬) દષ્ટિકોણ, અભિગમ, દષ્ટિબિંદુ (-બિન્દુ) ન. સિ., ] લક્ષ્ય, હેતુ, પિોઇન્ટ વલણ, “એ ચ.” [ એ ચહ(૮)વું (રૂ. પ્ર.) જેવાવું. (૨) દષ્ટિ -ભેદ પું. [સં.) એ “દષ્ટિ-ફેર.” અપ્રિય બનવું. ૦ કરવી, ના(નાં)ખવી (રૂ.પ્ર.) જેવું. દષ્ટિ-ભ્રમ પું. [સં.) જવામાં થયેલી ભ્રાંતિ કે ભૂલ ૦ (-ચ)ટવી (રૂ.પ્ર.) મન પરોવાવું. (૨) ભૂતપ્રેતાદિને ફષ્ટિ-મર્યાદા સ્ત્રી. [સં] નજર પહોંચી વળે ત્યાંસુધીની હદ વળગાડ થા. ૦૫વી (રૂ.પ્ર.) જેવાઈ જવાનું. ૦ફેંકવી કે રેખા, ક્ષિતિજ
ફેંકવી) (રૂ. પ્ર.) વધુ ધ્યાનથી જોવું. ૦ બાંધવી (રૂ. પ્ર.) સુષ્ટિમાન વિ. [સ. માન્ .જ એ દષ્ટિ-વંત.' જાદુ કરવું. નજરબંધી કરવી. • બેસવી (બૅસવી) (રૂ.પ્ર.) દષ્ટિ-માર્ગ કું. [સં.] ઓ “દક-પથ.” નજર લાગવી. ૦ સાંધવા (ઉ.પ્ર.) નિશાન તાકવું. (૨) દષ્ટિ-માંa (-ભાન્ચ) ન. [સં.] આંખની ઝાંખપ, ઝાંખ સામસામી નજર મેળવવી.]
દેખાવાની રિથતિ
[(૨) તાળી-મિત્ર દષ્ટિ-અગોચર વિ[, સંધિ વિના] નજરે જોવામાં ન આવતું, ષ્ટિ-મિત્ર . [સ, ન] “સાહેબજી' કહેવા કરતે મિત્ર, અદશ્ય, “ટ્રાન્સડેન્ટલ' (હી.વ.)
દષ્ટિમેળા૫ છું. [સ, દૃષ્ટિ + જ એ મેળાપ.”] સામસામી ટિ-ઉદારતા સ્ત્રી. [] (લા.) મનનું ઉદારપણું
આંખ મળવી એ, સામસામું જોવાની ક્રિયા દષ્ટિએંદ્ર (કેન્દ્ર) ન. [સં.] જ્યાં નજર ચોટાડવાની હોય તે ષ્ટિ-યુદ્ધ ન. [સં.] સામસામી આખો લડવી એ બિંદુ, દષ્ટિબિંદુ
દષ્ટિ-રાગ કું. [સં.] એકબીજાને જોવા માત્રથી થતે પ્રેમ ણ છે. સિ1તને જોવા-વિચારવાની રીત, “એંગલ સ્ટિ-રોધ પં. [] નજર રોકાઈ જવી એ, જોવામાં થતી ઓફ વિઝન, પટિવ' (સુ)
અડચણ
[માન, નજરવાળું, સમઝ, સમઝદાર દષ્ટિ-ક્ષેત્ર ન. (સં.) “દક-ક્ષેત્ર.”
દષ્ટિ-વંત (-વત) લિ. (સં. દૃષ્ટિ + ગુ. “વંત' ત.ક.] દષ્ટિદષ્ટિ-ક્ષેપ જુઓ “દક-ક્ષેપ.” [(૨) સમઝમાં રહેલું દષ્ટિ-વાદ . [સં. જેમાં પ્રત્યક્ષ પ્રમાણ જ નિયામક છે. દષ્ટિગત વિ. સં. દષ્ટિમાં આવી રહેલું, જવામાં આવેલું. તે મત-સિદ્ધાંત, નજરે દેખાય છે અને તેટલું જ સાચું દષ્ટિગમ્ય વિ. [સં.] નજર પહોંચે ત્યાંસુધીનું
એ પ્રકારનો સિદ્ધાંત, “ફિલૉસેફ ઓફ પર્સેશન' (મ.ન.), દષ્ટિ-ગેચર જાઓ “દુગ્ગાચર.
થિયરી ઑફ વિઝન ” “વિઝન ઑફ પર્સેશન” (મ.ન.) દષ્ટિ-દીર્વા શ્રી. સિં] જ્યાંથી બેસી લાંબે સુધી જોઈ શકાય દષ્ટિવાદી વિ. સિં, ૫.] દષ્ટિવાદમાં માનનારું તેવી પગથિયાંવાળી માંડણી
દષ્ટિનવિક્ષેપ ૫. સિં.] જોવામાં આવતું કે આવેલું વિM દષ્ટિ-છળ ન, . સિં. છાશ ન.] નજરો ભ્રમ દષ્ટિ-વિધા સી. [૪] દર્શનનું શાસ્ત્ર, “ટિકસ' (ન.લા.) દષ્ટિ કારણ વિ. સિ. ટુષ્ટિ + જ “ઠારવું+ ગુ. અણ” દષ્ટિ-વિપર્યાસ પું. [સ.] ખરાબ દ્રષ્ટિથી જોવું એ, વિપરીત
કતૃવાચક પ્ર. દષ્ટિને શાંતિ આપનારું, મનહર કે અનિષ્ટ ભાવનાથી જોવું એ ફષ્ટિ-કારણ ન. [સં. દ + જ “ઠારવું' + ગુ. “અણ” દષ્ટિ-વિશ્વમ ૫. સં.] જઓ “દષ્ટિ-ભ્રમ.” કિયાવાચક ક..] દષ્ટિને શાંતિ આપવાની ક્રિયા
દષ્ટિ-વિષય પૃ. [સ.] જેવાની વસ્તુ કે બાબત તોષ છે 1 જોવામાં મહેલી. (૨) નજર-ચક, (૩) દષ્ટિ-વિષયક વિ. [સં.] દૃષ્ટિને લગતું, આંખ સંબંધી,
નજરકથી રહી ગયેલી ખામી. (૪) જેવાથી થયેલા અપરાધ “ટિકલ' (જે.હિં.) હષ્ટિ-નિક્ષેપ, દષ્ટિ-નિપાત ૫. [સં.] એ “દૃષ્ટિપાત. દષ્ટિવૈષમ્ય ન. [૪] વિષમ દષ્ટિ, વાંકી કે અતડી નજર દષ્ટિ-પથ છે. [સં] જુએ “ક-પથ-“ટુષ્ટિ-મર્યાદા. દષ્ટિ-શક્તિ સી. [સં.] આંખની જવાની શક્તિ દષ્ટિ-પરિણામ ન [સંપું] જોયા પછીની ફલાતિ, “આફટર- દષ્ટિ-ર ન. [સં., ૫ જુઓ “દબાણ. પર્સેટ' (મ.ની
દષ્ટિ-શાજા ન. [૪] ઓ “દૃષ્ટિ-વિદ્યા, ‘ફિસ’ (અ.ર.) કષ્ટ-પરિવર્તન ન. [૪] જેવા કે વિચારવાની રીતમાં પલટો દષ્ટિ-શાસ્ત્રી વિ. [સે, મું.] દક્ટિવિદ્યામાં નિષ્ણાત હરિપાત . સં.1 નજર પવી એ, જેવાની ક્રિયા દષ્ટિ-સકિાચ (સહકેચ) ૫. [સ.](લા.) વિચારનું સાંકડાપણું કિષ્ટિ-પુત્ર ૫. સિં] દષ્ટિ કરવા માત્રથી ઉત્પન્ન થયેલો કે દષ્ટિ-સંગમ (સમ) ૫. [સં] સામસામી નજર મળવી થત મનાતો પુત્ર
[દષ્ટિમર્યાદા.” ષ્ટિ-પૂત વિ. [સં.] નજર કરવા માત્રથી પવિત્ર થયેલું દષ્ટિ-સીમા સ્ત્રી. -ભાંત (સીમાન્ત) [સ, +અa] જાઓ દષ્ટિ-પ્રદેશ મું સં. એ “ રુક્ષેત્ર.”
જી. .] દષ્ટિની મર્યાદામાં સમાઈ રહે તેટલું
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |