Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1226

સેવૈયા
વચ્ચે અંતરવાળું સેવંચા પું. [જુએ સેવર' + ગુ. ‘અયે' ત.પ્ર.] સેવા લાડુ, કળાના લાડુ, બુંદીના લાડુ
સેવ્ય વિ. [સ'.] જુએ ‘સેવનીચ.’ (ર) જે ઢાક્રારની સેવા કરવામાં આવતી હાય કે આવી હોય તેવા (ઠાકાર”). (પુષ્ટિ.) [એ ‘સેશન અદાલત.’ સેશન સ્ત્રી. [અં,] સભા કે પરિષદની તે તે બેઠક. (૨) સેશન(ન્સ) અદાલત શ્રી. [અં.+જુએ અદાલત.'], સેશન(~ન્સ)કાર્ટ સ્રી. [અં.] જિલ્લાની વરિષ્ઠ કેાજદ્વારી અદાલત સેશન(-સ)જજ પું. [સં.] સેશન કોર્ટના ન્યાય-મૂર્તિ સેશ્વર વિ. સં. સ + *શ્વર્] જેમાં ઈશ્વરના આસ્તત્વના સ્વીકાર હોય તેવું (મત-સિદ્ધાંત વગેરે)
સેશ્વર સાંખ્ય (સાક્) ન. [સં.] જેમાં ઈશ્વર તત્ત્વના સ્વીકાર છે તેવા સાંખ્યમતના પ્રકાર
સેશ્વરી વિ. સં.,પું.; અહીં બિનજરૂર ફ્ન્ ત... લગાડયો છે.] જુએ ‘સેશ્વર.’
સેસ' સ્ત્રી. [સં. શેવ, પું.] પ્રસાદી કંકુ ભસ્મ સૌંદૂર વગેરે તેમ પ્રસાદૃના ઢુકડો સેસર હું. [અં] મુખ્ય કર સાથે ભરવાના કોઈ ગૌણ કર સેસમૂળ, “શું ન. ખેતરમાં પાણીના ધારિયાની
ધારે થતું [જવું એ
એક વાસ
અંજાઈ
સેહ (સૅ :) . [ફ્રા, શહ] (સામાની પ્રભાથી) સેળ-ભેળ જ આ ભેળ-સેળ.’ સેળભેળિયું . [+ ગુ. ‘યું' ત.પ્ર.] ભેળસેળિયું -મેં (-સે”) વિ. [સં. રાતત્તિ – પ્રા. સલાનિં> અપ. સાપ, સર્પ, ન.,બ.વ.] સેાની સ’ખ્યાનું (‘બે'થી લઈને રકમેાના ‘સે।’ગણા બતાવવા સમાસમાંઃ ‘ખસ્સું’-ખસ્સે’ ‘ત્રણ-સ્’ ‘ત્રણ-સે' ‘અગિયારસે’-‘અગિયાર-સા' વગેરે રીતે વિકસ) સેંકડા (સંકડા) પું. [× ‘સેં' દ્વારા.] સેાના સમહ, સેકું, સા
સેકરાર (સૅકડા) વિ. [આમાં ‘આ' આ વ. પ્ર. છે.] અનેક સેાની સખ્યાનું
or
સેંટર (સેફ્ટ) ન. [...] મયબિંદુ, (૨) કેંદ્ર [પુષ્કળ સેંથ(-ત)ક (સાઁથ(.ત)ક), હનું વિ. ઘણું ઘણું, ઘણું સેંથી (સે થી) સી. [જઆ સંચા' + ગુ. ‘ઈ' શ્રીપ્રત્યય.] નાના સેંથા. (૨) માથાનું એક ઘરેણું સંધૂક, તું (સૅ થૂક) જએ ‘સેંથક,નું.’ સેંથા (સૅ થા) પું. [સ'. લીમ>પ્રા. લીમ સમ] માથામાં વાળ એ આજ એળતાં વચ્ચે પડતી રેખા સેંદ્રિય (સેન્દ્રિય) વિ. [સ, જ્ઞ + ન્દ્રિય] ઇંદ્રિયાવાળું, પ્રાણી કે વનસ્પતિમાંથી બનેલું, સજીવ, ઓર્ગેનિક’ મૈં હું, કળથીના દસમે ભાગ (માપ તેમ વજનમાં) સૈકાજનું વિ. જિઓ ‘સૈક્’+‘જૂનું.’] એક સૈકા જેટલું જવું. (૨) અનેક સૈકા જેટલું જ નું સેકું ન., -કા પું. [સ'. રાત-≥ પ્રા, HE + ગુ. '' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] સે। વર્ષોંના સમઇ, શતાબ્દી, સેન્ચુરી' સૈકા પું, જિએ ‘સરડકા',-પ્રવાહી ઉચ્ચારણ.] જએ સરકા.' (૨) સરંગટા (સીના સાડીને છાતીની સામી
Jain Education International_2010_04
ર૧
સામ્ર(-ગ)ટા(-ઠા)માછ
આજ ખાસાતા છેડે!) સૈ(a)જીન. [જ‘સૈડ(-)વું' + ગુ. ‘અણુ' કૃ.પ્ર.] છાપરાની વળીએ ઉપર નખાતું છાજ. (૨) છાજની ટારી સૈ(-4)જી-માળણુ ન. [+ જએ ‘માળણ,ૐ”] ાપરાનું છાજ *(-)વું સ ક્રિ. [વા.] આંટી દઈને વસ્તુ ખાંધવી, (૨) છાપરા ઉપર છાજ બાંધવું. સઢા(ઢા)નું કર્મણિ.,ક્રિ Âઢા(-ઢા)વવું કે,,સ.ક્રિ. સરા(-હા)ળવું, સા(-ઢા)લું જુએ સેડ(-t)g'માં. સુંદર પું. [.] માથા-વેરા, મંડકા-વેરા સૈદ્ધાંતિક (સૈદ્ધાતિક) વિ. [સ.] સિદ્ધાંતને લગતું, (૨) સિદ્ધાંત-રૂપ, સિદ્ધાંતવાળું, (૩) સિદ્ધાંત જાણનાર સૈનિક વિ. [સ.] સેનાને લગતું. (ર) પું. સેનાનેા લડનાર માણસ, લશ્કરી જવાન, લડવયા, યેહો સૈન્ય ન. [સ'.] જુએ ‘સેના.’
સન્યસત્તાક વિ. [સ,] લશ્કરશાહી (શાસન-તંત્ર) સયત, હૃ પું,,,વ. [સ, શૌત્તા>પ્રા. ફીક્ષા દ્વારા] શીતળાના રોગ, બળિયા
સૈયદ પું. [અર, સૈચિદ્] મહંમદ પેગંબર સાહેબની પુત્રી બીબી ફાતિમાનેા વંશ અને એને પુરુષ. (સ’જ્ઞા.) (૨) હિંદુ નાગરાની (સદ ગરાસિયાએના કારભારી થવાને કારણે) એક અટક અને એના પુરુષ. (સંજ્ઞા.) સર(-રિ)શ્રી (સેર(-રિ)ન્ગ્રી), સં.] પાતાનું શ્રીલ સાચવીને રાજ-દરબારમાં કામ કરતી દાસી. (ર) વિરાટનગરમાં ગુપ્ત દશામાં રાણીની દાસી તરીકેનું દ્રૌપદીનું નામ. (સ'જ્ઞા.)
સંધવ (સૈધવ) વિ. [સં.] સિંધ દેશને લગતું, સિંધ દેશનું, (૨) પું. સિંધી ઘેાડા. (૩) પશ્ચિમ સૌરાષ્ટ્રમાં ઈ.સ ૭૩૦ આસપાસથી ૯ર૦ સુધી ધૂમલીમાં રાજ કરી ગયેલેા સિંધમાંથી આવેલા એક રાજવંશ અને પ્રત્યેક પુરુષ. (સ’જ્ઞા) (૪) રાજપૂતાની એક શાખા અને એના પુરુષ. (સંજ્ઞા.) (૫) ન. ખાણનું એક મીઠું, સીંધા-લણ સે(-Àા) વિ. સં. રાતમ્ પ્રા. સજ્જ >> અપ. ૩, ન.] નેવુ અને દસની સંખ્યાનું, ૧૦૦. [॰ ગળણે ગાળીને (રૂ.પ્ર.) પૂરી ખાતરી કર્યાં પછી. ॰ ટમનું સેાનું (૩.પ્ર.) ઉત્તમાત્તમ. ના સાઠ કરવા (-સાઠથ-) (રૂ.પ્ર.) નુકસાનમાં ઊતરસું. (૨) આબરૂ ખાવી. જમણુ જુવારમાં અંગારે (-અગારા) (૩.પ્ર.) એક ભંડું આખા સમાજને કલંકરૂપ. ૦ મણુ તેલે અંધારું (અન્ધારું) (રૂ.પ્ર.) વ્યવસ્થા વિનાની સ્થિતિ. ૦ મણ રૂની તળાઈ એ સૂકું (રૂ.પ્ર.) નિશ્ચિંત રહેવું. જ્યે વર્ષ પૂરાં (૩.પ્ર.) મરણ, મૃત્યુ. વસા (રૂ.પ્ર.) તદ્દન નક્કી, પૂર્ણ રીતે, ♦ વાતની એક રાત (રૂ.પ્ર.) સારાંશ, મતલબ. ૦ સગાંનું સગું (રૂ.પ્ર.) મેટા કુટુંબ-કબીલાવાળું, વસ્તારી]
સાઇયા પું. [સ'. લૌત્તિ-> પ્રા. સોમ-] જુએ સાયા.’ સાઈ 3 શ્રી, [સેં. સૌચિા>પ્રા. સો] જએ ‘સેાય.' સાઈ પું. [સ', સૌચિત્ત->પ્રા. સોશ્ય-] સઈ, દરજી સાઈ શ્રી. સગવત, અનુકૂળતા, ગાઢવણ
સેક (-ગ)ટા)ઠા)-બાજી શ્રી. [જુએ સાક (–ગ) હું (-) +