Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1194

સાલવણ
૨૨૨૯
સાવધાની
સાલવણ (-૧૫) સી. સ.
પ્રા. રાવળ] સાલ . પાસની મે ગંજી એ નામની એક વનસ્પતિ, એકપાની પાંદડો (વૃક્ષ) સાથ ન. [સ.] પરમાત્મા સાથે એમને લોકમાં જોડે સાથુ ન, [જ એ “સાલવવું' + ગુ“અણ' ક.ક.] લાક- રહેવાય એ પ્રકારને ચાર મોક્ષ માંહેનો એક મેક્ષ, ડાના ખાંચામાં સાલ ભરાવવું એ, (૨) સલવાઈ રહેવું એ. (દાંતા)
Tહર વર્ષે, દર વર્ષે (૩) (લા.) ખડ-ખીલી, નડતર. (૪) વ્યસન, બંધાણ સાલસાલ કિ.વિ. જિઓ “સાલ, ભિવ. હર સાલ. સાલવવું અ.ક્ર. [જ એ “સાલ ૩' ના.વા.3 લાકડાના સાલે મું. જિઓ સાડલે' - ઉચ્ચારણ- લાઘવ.] જુઓ ખાંચામાં સાલ નાખવું. (૨) (લા.) સંડાવવું, ફસાવવું. (૩) “સાડલો.' [ પહેરો (પેરવો) (રૂ.પ્ર.) નામ બતાવવી] સંભોગ કરવો. (૪) ઈકનું પોતાની માલિકીનું કરી સાલ પું. [સં] શ્રીકૃષ્ણને સમકાલીન ઉત્તર ગુજરાતની લેવું, પચાવી પાડવું, બથાવી પાડવું.] સલવાવું કર્મણિ. સરહદના માર્તિકાવતી રાજધાનીવાળા પ્રજાનો રાજવી જિ. સલવાવ(-)લું છે. સક્રિ.
(જેને શ્રીકૃષ્ણ હલે), શાકવ (સંજ્ઞા.). સહ-વાર કિલિ. જિઓ “સાલ' + સે.] વર્ષના અનુક્રમ સાલજ પું,ન. [અં.] વહાણને કે એમાંના માલને જેપ્રમાણે, વર્ષ-વાર
ખમમાંથી બચાવવાનું મળતું મહેનતાણું. સલવારી સી. [+ગુ. “ઈ ' ત...] બનાવોની વર્ષ-વાર સાશન આમ ન, [] ઈસાઈ ધમાં એનું ગરીબ-ગુરબાં ગોઠવણ કે એની નેધ, વર્ષ પ્રમાણેને અનુક્રમ
વગેરેની સેવા માટે ફરતું કહેવાતું સેવ, મુક્તિ-કેજ સાલવી ૫. જિઓ “સાલ દ્વાર] સુતાર, સુથાર સાવ (સાદવ) વિ. સં. તર્ક > અપ. સાથ] તમામ, સાહનું અ%િ. [જએ “સાલ, ના.ધા.] (લા) શીની બધું. (૨) તદ્દન, બિલકુલ, છેક (આ શબ્દ વિશેષણ.માફક ખૂંચવું. (૨) દુખાક થઈ પડવું. (૩) નડતરરૂપ નું વિશેષણ તેમ જિ.જિ. પણ) થતું નડતું.
સાવકાશ વિ.સં. સમ્બવ-નાશ] જેમાં અવકાશ હોય તેવું, સાલસ વિ. [અર. સાલિસ ] ત્રીજ ન્યાય કરનાર, માયસ્થ, જેમાં પોલાણ હોય તેવું, “વેકડ્યુઅસ.' (૨) જેને નવરાશ ત્રાહિત. (૨) (લા.) નીતિમાન. પ્રામાણિક. (૩) ઉમદા હોય તેવું, નવરું. (૩) .વિ. નવરાશ મળે ત્યારે. (૪) સ્વભાવનું. (૪) ગરમ સ્વભાવનું, સરળ
અનુકળતાએ, સગવડે સાલસ, જે (-સકન-અ) કું. જિઓ સાલ સાવ જિ. [સ, સાપરનવા - પ્રા. Hવવવા-] એક જ
+ સંકચે,ને.'] ફસામણું, કપટબાજી, યુક્તિ-પ્રયુક્તિ પિતાથી અપર માતામાં થયેલું-જમેલું, ઓરમાયું, સાલસાઈ સી. [ + જ “આઈ' તમ.] સાલસપણે એરમાન, રમાઈ (૨) અપર-માતાને લગતું (ખુદ સાલસી સી. [+ગુ. “ઈ' ત..] મધ્યસ્થતા, લવાદી, “સાવકી માતા' = અપર માતા) આર્બિટ્રેશન'
સાવચેત વિ. સં. સ + અe] ચો-તરફ નજર નાખી સાકાર (-લકર) ૬. [સં. સ + અઢ-wાર) વાણીના રહેલું, સાવધાન, સાવધ, સચેત, જગત, ખબરદાર, સજાગ અલંકારવાળું (વચન કાવ્ય વગેરે). (કાવ્ય.)
સાવચેત મી. [ગુ. “ઈ' ત...] સાવચેત રહેવું એ, સાલા-તાલા . બ.વ, કરગરીને કહેવું એ, કાલા-વાલા, સાવધાની, સાવધપણું, સચેત હેવાપણું, ખબરદારી. (૨) નમ્ર વિનંતિ, આછછ [નિકપટી. (૩) કામચલાઉ તજવીજ, તપાસ. (૩) સંભાળ સાક્ષાતા-(-)લું વિ. સંગધડા વિનાનું. (૨) ભેળું, સાવજ* છું. [સં. થા૫ઢ > પ્રા, સાથ તા] (લા.) સાલા૨ છું. [૩] વઢ આગેવાન. (સપાહેસાલાર' ૨૮ સિંહ. (૨) ન. સાવજ અને હરણના દેખાવની એક શM)
[રાડાં આતશબાજી
[બન્યું–પછી પક્ષી સામાન્ય સારાં નબ.વ. જવાર-બાજરીનાં પાંદડાં વગરનાં સૂકાં સાવજ ન. સિં. શાવક પ્રા. સવિલ દ્વારા] પક્ષીનું સાલિયાણું ન. [કા. “સાલાન” કે “સાલિયાન”] દર સાવજ-૧ ન. [ઇએ “સાવજ" + ગુ. “હું'.ત.મ.] સિંહ વર્ષે મળતું વેતન, વર્ષાસન. (૨) નિવૃત્ત કરાયેલા છે તે (પદ્યમાં)
[પક્ષી (પધમાં) રાજવીને મળતું વર્ષાસન
સાવજ-૨ ન. જિઓ “સાવજ ' + ગુ. “હું' સ્વાર્થે ત.ક.] સાલ ન. જિઓ “સાલ' + ગુ. એવું' ત..] છેડે સાવ ન. જિઓ સાવજ" + ગુ. ” સ્વાર્થે ત...] સાલ કાઢવું હોય તેવું નાનું આડું ચા-પાક (રૂ.પ્ર.) સિહ (પથમા). (૨) સિંહનું બચ્ચું [પક્ષી (પઘમાં) સખત માર].
સાવજ ન. જિઓ સાવજ' + ગુ. “ઉ' સ્વાર્થે ત...] સહિયર થિ જિઓ “સાલ'+ગુ. “યું ત.પ્ર.] સાલ સાવ ન. સીએન ઓઢવાના કપડાને એક પ્રકાર
સાલનું, વર્ષ વ, વાર્ષિક. (૨) ન. એ “સાલિયાણું.” જરી કે રેશમી સાડી [વાળું, પિત, (૩) ગુનેગાર સાલી જી. પારિયામાં ભરાયેલો કચરો દૂર કરવાનું સાંઠી સાવલ વિ. સિં, સ + મયથ) નિંદનીય, નિંદ. (૨) દેવવગેરે બાંદલ સાધન. [• ખેરવી (ઉ.પ્ર.) માર મારવા] સાવધ વિ. [સ, સાવધાન નું લાષ] જ “સાવચેત. સાલું વિ. [ઇએ “સાલો.'] એ “સાલે.” (ગાળ) સાવધ-ગીરી મી. [+ ફા. પ્રત્યય એ સાવચેતી.' સાલેતું ન. એ નામનું એક ઝાડ, (૨) એ નામની પશુની સાવધાન વિ. [સં. સ + બર-થાન] એ “સાવચેત.' શરીરે ભીંગડાંવાળી જતા
સાવધાનતા મી. (સ.], સાવધાની મી, ગુિ . “ઈ' સાલ ઓ “સળે.” (ગાળ),
ત..] જાઓ “સાવચેતી.'