Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 117

દીર
૧૧૫ર
દૌપચિત્ર
(રૂ.પ્ર.) કૃપાદ્રષ્ટિ ન રહેવી, ૦ બિછાવવી (૨. પ્ર.) રાહ અને દુઃખી જોતા રહેવું. ૦મારવી (૨) આંખથી ઇશારે કરવો. દીન દુનિયા સી. જિઓ દાન દુનિયા.] ધર્મ ૦ વાળવું (રૂ.પ્ર.) સત્યાનાશ કરો]
અને જગત
[ઈશ્વર) દીઠ? ના.. [જઓ “દીઠું'ના સતિ સપ્તમીના પ્રગ- દીન દુઃખ-હરણ પું. [સં] ગરીબેનાં દુઃખ દૂર કરનાર નું લાઇવ દીઠે'નું.] દરેક, પર, હિસાબે (જેમકે “જણ દીન-પત વિ. [અર. + ફા. ધર્મચુસ્ત, ધમિક, ધર્મ ઉપર દીઠ” “કામ દીઠ” “પુસ્તક દીઠ' વગેરે)
આસ્થાવાળું. (૨) ઇસ્લામ ધર્મમાં માનનારું દીઠ-બંદ (દીઠ-બન્દુ) ., દી સ્ત્રી. [જ એ “દીઠ" + ફા] દીનપરસ્તી સ્ત્રી. [+ગુ, “ઈ' ત. પ્ર.) ધર્મચુસ્તપણું, દૃષ્ટિને બાંધી લેવાની ક્રિયા, નજરબંધી
ધાર્મિષ્ટપણું. (૨) ઇસ્લામ ધર્મ વિશેમાંની દઢ માન્યતા હા ભકકા. સ. 4 >પ્રા. હિંદમ-જોયું. દીનબંધુ (અ) ૫. [સં.] ગરીબોના બેલી, દીન લોકોનું દેખ્યું, ભાળ્યું, નિહાળ્યું. [-8ા તેની દીઠ (-ઠય) (રૂ. 4) ભલું કરનાર (ઈશ્વર) જના રિવાજને વળગી રહેવું એ, ૦ પાઠવું (રૂ. પ્ર.) આબરૂ દીન-ભગી વિ. [સે, મું] કમનસીબ, દુર્ભાગી જવી. કે ન બનવું (રૂ. પ્ર.) બિલકુલ મેળ ન હોવો] દીન-ભાવ પું. [સ.[ દીન-તા. (૨) લાચારી દીઠેલ,-લું વિ, ભૂ. 5. [જઓ “દીઠું'ગુએલ,-લું બી.ભૂ.કૃ. દીન-વત્સલ વિ. [સં.] ગરીબો જેને વહાલા છે
એલું'વાળું રૂપ બનાવવા] જોયેલું, દેખેલું, ભાળેલું, નિહાળેલું દીનવત્સલતા સ્ત્રી. [સં.] દીનવત્સલ હોવાપણું દીકી સ્ત્રી, એક જાતને જ ચલણી ના સિક્કો, પાઈ દીન-વૃત્તિ સ્ત્રી. સિં] ગરીબાઈ, દીન-ભાવ દી(-)દાર પું, બ.વ. લિ. દીદા૨] દર્શન, દેખાવું એ, દીનશરણે વિ., પૃ. [સં. ઢીન-રાળ + ગુ. ‘ઉ' સ્વાર્થે ઝાંખી થવી એ, સાક્ષાત દર્શન
ત. પ્ર.] ગરીબના બેલી (પરમેશ્વર) નિરાધાર દીદાવાર ૫. [ફા] ઘેડાની તપાસણી કરનાર સરકારી દીન-હીન વિ. [8,] ગરીબ અને સાધન વિનાનું, તદ્દન આધકારી
(લા.) મોટી બહેન દીના(-)-નાથ છું. [સ, ઢીન-નવ ગરીબોના બેલી દીદી સ્ત્રી. સિં. • ટુઢિi>પ્રા. ધીમ દ્વારા, હિં, બં.) (પરમેશ્વ૨) દીધ જુઓ “દીધું.” (પદ્યમાં) [દીધું. (પદ્યમાં) દીનાર પં. ફિ.] રૂપિયાની કિંમતને એક મુસ્લિમકાલીન દીધલ વિ. જિઓ “દીધ' + ગ. “લ” સ્વાર્થે ત. પ્ર.] દીધેલું દીનાવસ્થા સ્ત્રી. [સં. ઢીન + અર્વ-સ્થTો જ ‘દીન-દશા.” દીધવાન વિ. પરંપરાથી ચાલતું આવેલું, લાંબા વખતનું, રીઢું દાની વિ. જિઓ “દીન + ગુ. ‘ઈ’ ત. પ્ર.] ધર્મને લગતું
અને જવું. (૨) આપેલા-કરેલાને અનુરૂપ કે મળતું આવતું (૨) મુસ્લિમ ધર્મને લગતું દીધું ભૂ. 5, ભૂ. કા. [સ. ને સ્થાને પ્રા. લૂિug, દીને ઇલાહી . [અર.] અકબરે ચલાવેલા મુસ્લિમ ધર્મને ટ્રિન દ્વારા દ્વિ થયે; કર્મણિ પ્રગ] આપ્યું (ગુ. એક ઉદારમતવાદી ફિરકે. (સંજ્ઞા.) વ્યાકરણમાં દેવું'નું અનિયમિત ભ, ફ,-. કા, કમણિ- દીને-બરહક છું. [અર.] સત્ય ઉપર રચાયેલ ધર્મ રૂપ કહ્યું છે; સર૦ “લીધું' “ખાધું “કીધું' વગેરે). (૨) દીદ્ધાર છું. [સ, તીન + ૩ ધાર] ગરીબેનો ઉદ્ધાર, ગરીબોની
સહાયકારક તરીકે પૂર્ણતાને અર્થે દેવુંનું ભૂ. 3 ઉન્નતિનું કામ દીધેલ,-લું વિ. જિઓ “દીધું + ગુ. “એલ, હું બી. ભૂકુ) દીને-નાથ જુઓ “દીના-નાથ”.
આપેલું (આને પણ સ્તન' અર્થે કર્મણિ, ભ, ક.ને પ્રગ) દી૫ મું. [સં.] દીવ, દીવડો દીન' વિ. [સં] નિર્ધન, ગરીબ, રાંક. (૨) નરમ રૂ- દીપક વિ. [સં.દીપાવનારું. (૨) ઉત્તેજક, સતેજ કરનારું. ભાવનું, બાપડું. (૩) સરળ પ્રકૃતિનું, પિતાને ઝીણામાં (૩) પૃ. જુઓ “દી.” (૪) એ નામને એક અર્થાલંકાર, ઝીણું માનનારું
(કાવ્ય.). (૫) છ મુખ્ય રાગોમાંને એક રાગ. (સંગીત.) દીન: મું. [અર.] ધર્મ, પંથ, સંપ્રદાય, (૨) ઇસ્લામ ધર્મ. (૬) ન. [સે, મું.] જુએ દીપકવૃક્ષ'. [ભીતું [ ઊઠવું, ૦ જાગવું (રૂ. પ્ર.) મુસ્લિમોએ ધર્મને નામે દી૫કડું વિ. [સં. ટીપ + ગુ, “હું સ્વાર્થે ત, પ્ર.] દેખાવડું,
ર. તે દાન કરવું (રૂ. પ્ર.) દાન દીન' શબ્દો દીપક-માલ(-ળા) જી. [સં] દીવાઓની માળા કે કે તરણ બોલી હુકલડ મચાવવું.)
(૨) દીપક નામના અર્થાલંકારનો એક ભેદ. (કાવ્ય.) દીન-તા સ્ત્રી. સં. નિર્ધનતા, ગરીબાઈ, રાંકાઈ. (૨) નરમ દીપકલ્યાણું છું. [સ.] કલ્યાણ રાગને એક પ્રકાર, (સંગીત.)
સ્વભાવ, બાપડાપણું. (૩) સરળ પ્રકૃતિ, પિતાને ઝીણામાં દીપક-વૃક્ષ ન. [સ., પૃ.] એ નામનું એક વૃક્ષ. (૨) ઝીણું માનવું એ
દીવાઓનું ઝુમર
[૧દીપક (૪).” દીનદયાલ(ળ) વિ, પૃ. [સ, ઢીન-ઢવાણુ], -લુ-ળુ) વેિ, દીપકાલંકાર (- ૨) ૫. [સં. સીવ + અરંવા૨] એ
૫. સં.દીન જન તરફ દયાવાળો (ઈશ્વર કે દાનવીર) દીપ-ગર્ભ છું. [સં, આ શબ્દ નો છે અને “ગર' દીન-દલિત . ] નિર્ધન અને કચડાયેલી પછાત જાતિનું શબ્દ સાથે કશે સંબંધ નથી; જુએ “ગરબો.”] “ગરબા” દીન-દશ સ્ત્રી. સિં] કંગાલિયત, ગરીબી
તરીકે જાણીતા છિદ્રોવાળે નાનો ઘડે [(સંગીત.) દીન-દાર વિ. જિઓ “દીન' + ફ. પ્રત્યય] ધર્મ-ચુસ્ત દીપચંદી (ચન્દી) ૫. ચૌદ માત્રાનો સંગીતનો એક તાલ, દીનદારી સ્ત્રી. [+ ફા. પ્રત્યય] ધર્મચુસ્તપણું, ધાર્મિકપણું દીપ-ચંપક (-ચમ્પક) , [સં.] દીવાનું ઢાંકણું દીન-દુખિયું લિ. જિઓ “દીન' + દુખિયું.] ગરીબ દીપ-ચિત્ર ન. સિં.] સિંહાસનનો એક પ્રકાર. (૨) એક