Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1074

વદ-૧ઠન
વધવું
કિયા, વૈદિક સિદ્ધાંતને કે એમાં નિરૂપાયેલી બાબતેની ધરાવનાર, (૨) તવજ્ઞાની, ફિલસૂફ, ‘કિલોસેફર' કરવામાં આવતી વગેવ
વેદાંત-દર્શન (વેદાન્ત) ન. [સં] ઉપનિષદમાં રહેલા તત્વવેદ-પઠન ન., વેદ-પાઠ પું. [સં.] વૈદિક સંહિતાઓના તે તે મલક સિદ્ધાંતોની ચર્ચા વિચારણા કરનારું શાસ્ત્ર–બચેલાંભાગને સ્વરે સાથેનો મુખ-પાઠ. (૨) વેદાને અભ્યાસ માંનું બાદરાયણ વ્યાસનું રચેલું બ્રહ-સૂત્ર, ઉત્તર-મીમાંસા કે અદયયન
વેદાંત-સૂત્ર (વેદાન્ત-) ન. [સં] બાદરાયણ વ્યાસનું રચેલું વેદપાઠી વિ. [સં૫] અવરો સાથે વેદ-પાઠ કરનાર બ્રહ્મસૂત્ર. બ્રહ્મમીમાંસા-સૂત્ર, ઉત્તરમીમાંસા-, વ્યાસવેદ-પુરુષ છું. [સં.] વેદશાસ્ત્રનું જ્ઞાન ધરાવનાર વિદ્વાન- સ્વ. (સંજ્ઞા.)
આદમી, વિદ્વાન વેદપાઠી બ્રાહાણ, (૨) નાગર જ્ઞાતિના ગેર વેદાંતી (વેદાતી) વિ. [સ., .] વેદાંતને લગતું. (૨) વેદાંતનું વેદ-સમકિત ન. [ + સં. સપૂત, અવ. તદભવ], વેદ- જ્ઞાન ધરાવનાર, વેદાંત-જ્ઞ સમ્યકત્વ ન. [સં.] મિયા અને મેહનીય કર્મો ક્ષય વૈદિ(-દી), વેદિકા સ્ત્રી. [સં.) હોમ વગેરે કરવા માટેનો કરવાના છેલ્લા સમયની સ્થિતિ. (જૈન)
નાનો માટે બાંધેલો કુંડ, એડિટર” વેદ-મંત્ર (-મત્ર) S. [] વૈદિક સંહિતાઓની તે તે વેદિતવ્ય વિ. [સે.] જાણવા જેવું, સમઝવા જેવું ઋચા (લેક કે કડી)
વેદિયાસા મુંબ.વ. [જ “દિયું' + વડા.'] વેદિયા વેદ-માર્ગ કું. [સં] જાઓ “વદ-ધર્મ.'
જેવું વર્તન વેદમાગી વિ. [સ.,j.], ગાય વિ. [સં.] વદ-ધર્મનું અનુયાયી, વેદિયું વિ. [સં. વેઢ + ગુ. “યું' ત. પ્ર.] વેદનો અભ્યાસ વૈદિક-ધર્માવલંબી
કર્યો હોય તેવું. (૨) (લા.) ગણતર વિના ભણેલું. [૦ હેર વેદ-મૂર્તિ સ્ત્રી, પું. [સંસી .] એ “વેદ-પુરુષ.”
(રૂ.૫.) સમઝ વિના વેદને મુખપાઠ કરનારું. (૨) ચપચપિયું] વેદ-વચન, વેદ-વાથ ન. [સં.] વેદિક સંહિતાઓમાંનું વજા
વેદી જુઓ વિદિ.'
આ ૧ તે તે વાકય કે બોલ. (૨) (લા.) વેદના વચન જેવું પ્રમાણ
વેદોક્ત વિ. [સં. જેઃ + ૩૨a] વૈદિક સંહિતાઓમાં કહેલું, ભૂત વચન, સત્ય વાણી
વેદ-વિહિત. (૨) વેદિક મંત્રોના ઉચ્ચારણપૂર્વક વૈદિક વેદ-વાદ છું. [સં.] વેદમાંના સિદ્ધાંતની ચર્ચા
વિધિ પ્રમાણેનું વેદ-વિદ વિ. સિં. °વિર] જ વેદ-જ્ઞ.'
વેદોક્તિ . [સં. વેઃ + વિ7] વદ-વચન.” વેદ-વિહિત વિ. [સં] વેદમાં જેનું વિધાન કરવામાં
વેદત્તર વિ. [સં. + હતી] વેદ-કાલ પછીનું આવ્યું હોય તેવું, વેદે જે કરવા આજ્ઞા આપી હોય તેવું
R: વેદ્ય વિ. [સં.) જાણવા જેવું. (૨) ન. જ્ઞાન વેદ-વ્યાસ પું. [સં] એક જ વેદ હતો તેની ભિનભિન્ન
વેદાંતર (વેધાન૨) ન. [૩] જે કાંઈ બીજું પણ જાણવા ચાર સંહિતાઓના રૂપને વિભાગ કરનાર મનાતા વ્યાસ
જેવું હોય તે અષિ, કણ પાયન વ્યાસ (ઋષિ પરાશરના પુત્ર અને
વેધ છું. [૪] વીંધ, છિદ્ર, નાનું બાક, સાર, હ. (૨) મહાભારત તેમજ પુરાણના કહેવાતા કર્તા). (સંજ્ઞા.)
(લા) અડચણ, બાધા, નડતર. (૩) દેષિ, બાધ, (૪) વેદશાલા(-ળા) સી. [સં.] જયાં વૈદિક સંહિતાઓના પાઠ
જખમ. (૫) ખાર, ષ. (૬) મકાનના ચણતરકામમાં કેમ કરે એ શીખવવામાં આવે તેવી પાઠશાળા
સામસામે ન આવે એવી પરિસ્થિતિ. (૭) સૂર્ય-ચંદ્રનાં ગ્રહણ વેદશાસ્ત્ર-વિદ વિ. સિ. “વિરો, દશા-સંપન્ન (-સમ્પન્ન)
વખતે બિંબને છેદાયેલો ભાગ. (૮) સૂર્યનું ગ્રહણ થાય
એ પહેલાં ચાર પ્રહરને અને ચંદ્રનું ગ્રહણ થાય એ જિ. [૪], વેદ-શાસ્ત્રી વિ. સં..] વેદશાસ્ત્રનું જ્ઞાન
પહેલાંનો ત્રણ પ્રહરને સમય. (૯) કોઈ પણ ત્રિકોણના ધરાવનાર, વેદ-જ્ઞ
ગમે તે શિરોબિંદુમાંથી એની સામેના ભુજ ઉયર રેલો વિદ શ્રતિ સી. [સ. વૈદિક સંહિતાઓ-બ્રાહ્મણે. આરણ્ય લંબ, કો-ઓર્ડિનેટ ઑફ એડ. (ગ) (૧૦) ગ્રહો વગેરે ઉપનિષદનું સાહિત્ય, વદિક સાહિત્ય
આકાશીય પદાર્થોનાં ગતિ સમય વગેરેનું નિરીક્ષણ.(ખગોળ.) વેદ-સંહિતા (સંહિતા) સી. [સં.] તે તે વેદની મંત્ર-સંહિતા, વેધક વિ. સિ.] વીંધી નાખે તેવું, તીક્ષ્ણ, (૨) (લા.) નિશાન મંત્રાત્મક તે તે વેદ
પાડનારું. (૩) અસર-કારક
[વધવાની ક્રિયા વેદાધ્યયન ન. [ + સં. સુષ્યન, વેદાભ્યાસ ૫. [+ સં. ધણન, જિઓ “વધવું' + ગુ અણુ” ક્રિયાવાચક કે. પ્ર.] અભ્યાસ] વૈદિક સાહિત્યનો અભ્યાસ, વેદિક સાહિત્ય વેધર વિ. જિઓ વિધવું' + ગુ. ‘અણ” કતવાચક . પ્ર.] ભણવાની ક્રિયા, દિને અભ્યાસ
વધનારું. (૨) (લા.) દુઃખ દેનારું વેદાંગ (દા) ન [ + સં, ] શિક્ષા કહ૫ વ્યાકરણ વેધન ન. [સં] વીંધવાની ક્રિયા, (૨) વેધ કરવાની ક્રિયા
ભરત જોતિષ અને છંદ એ તે તે શાસ્ત્ર (વદ-ધ વેધન વિ. [સ.] વીંધનાર. (૨) વધ કરનાર. (૩) ન. માટે જરૂરી)
વીંધવાનું ઓજાર, પંચ” | (યાંત્રિક સાધન વેદાંત (વેદાન્ત] S. [ + સં. મ] મંત્ર-સંહિતા બ્રાહ્મણે વધ-ચંદ્ર (ન્યત્ર) ન. [૪] આકાશી પદાર્થોના વેધ લેવાનું
અને આરણ્યકે પછીનું ઉપનિષત્સાહિત્ય, તે તે પ્રાચીન વેધલે જ એ “વેલે.” ઉપનિષદ. (૨) લા.) ઉપનિષદમાં ચર્ચાયેલું તત્ત્વ-જ્ઞાન, વેધવું સ.. [સ. વેષ, ના.ધા.] વીંધ પડવું (૨) (લા.) ફિલસૂફી, ફિલોસોફી'
મનમાં ઊંડી અસર ઉપજાવવી. વધાવું કર્મણિ, કિ વેદાંત-જ્ઞ (વેદાન્ત-) લિ, સિં] ઉપનિષદોના રહસ્યનું જ્ઞાન વેધાવવું પે.સે.ફ્રિ.