Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1067

વીસર-ભેલું
૨૧૦૨
વીં-વીટી
થઈ જવું. (૩) ઠરી જવું, ઠરવું. વીસમાવું ભાવે., કિં. (-વી)છી છું [સં. વૃશ્ચિપ્રા . વિદિશ, વિંછિી વિસમાવવું છે., સ.કિ.
પૂછડીએ ઝેરી આરવાળું આઠ-પગું કરચલાના દેખાવનું વીસર-ભેલું (ભેળું) વિ. જિઓ “વીસર' + “ભેળું.”]. નાનું જંતુ [૦ ઉતાર (રૂ. પ્ર.) મંત્રવિદ્યાથી વીંછીનું વીસરી જવાની ટેવવાળું, ભુલકણું
ઝેર ઉતારવું. ૦ છાણે ચઢા(દ્રા)વા (૩.પ્ર.) જાણવા વીસરવું સ.કે. જિઓ, ‘fa-w-વિરમ પ્રા. વિસ્મર, છતાં સાથમાં લેવું. (૨) જાણતાં છતાં મુશ્કેલીમાં મુકાવું. વીસ] ભુલાવું, યાદમાંથી નીકળી જવું. (ભૂ.કૃમાં કર્ત) ૦ના મેને ખાસડું --) (રૂ. પ્ર.) હણાતાને હણવું. વીસરાવું કર્મણિ, ક્રિ. વિસરાવવું , સક્રિ
૦નું વેતર (ઉ.પ્ર.) વારસામાં દૂષણ લઈને અવતરેલું) વીસ વિ. સં. વિન્ન કાચા માંસ જેવી ગંધ, દ્વારા] ગંધાનું વ(-વી)છી-કાંટા ૫. જિઓ “વ(-વી)છી'+ “કાંટો.' એ વીસાયંત્ર (-ચત્ર) ન, [જો “વીસ” - ગુ. ‘આ’ ત.પ્ર. નામનો એક છેડ + સં.] એકથી નવ સુધી સૂલટા ક્રમે અને નવથી એક સુધી વીં(-વી) છડી સ્ત્રી. [+ જુએ ‘(-વી)ડે' + ગુ. ઈ ' સ્ત્રીઊલટા ક્રમે ગુણવાનું એક યંત્ર
પ્રત્યય.] શાહુડી જેવાં લાંબાં પીછાંવાળી એક માછલી વીસ(-શાં) ન, બ. ૧. [જ “વીસ(-શ) + ગુ. ‘ઉ' (-વીંછી (છ) . [+ ગુ. ‘ઉ' + “ સ્વાર્થે ત.પ્ર.] ત.પ્ર.] “૨૦ ઘડિયો (આંકો)
જઓ “વી -વીંછી.' (૨) આકાશીય વૃશ્ચિક રાશિના વીસે યું. [સં. રાણીનું ૮ કે પ્રા. રૂપ વિ.સ.] તારાઓને વીંછીના આકારનો સમહ. (ખગોળ.) (૩) જ મોટી શાખાનું (ખાસ કરી વાણિયાઓની વૃદ્ધ શાખા” “ઊંછિયે(૩).
[જએ “વીંજણો” (પદ્યમાં. અને “લઘુ શાખાના ટૂંકા શબ્દ તે “વીસ” અને “સા') વીજ-લે પૃ. [ઓ “વીંજણ + ગુ.. “લ” સ્વાર્થ ત.ક 1 વીસે . તાણને પહેલે ખોલે
વીંજણાદેવ ૫. [ઓ “વીંજણે' + સં.] (લા.) વસવાયાંવીસે-પાઠ પું. જિઓ “વીસ' + ગુ. ‘આ’ ત... + સે.] ને એક પ્રકારનો દેવ (શુભ કાર્યમાં સંભારે છે.)
મેટા પંથમાં આત્માના કલ્યાણની ભાવનાથી ભક્તો પડદા વીજ(-jણું ન, જુઓ “વાંધણું.” પાછળ જે વિધિ કરે છે તે
વીજ . [સં. રથનેવા->પ્રા. વિનામ-] ૧ નાખવાનું વાળ જ ‘વીર
પાંદડાં વગેરેનું સાધન, પંખો, ફેન' વળવું વિ. મૂર્ખ, બેવકૂફ
[ધરેણુ-ગાંઠે જવું સ.જિ. [સં. ->પ્રા. વિન-] પવન નાખો. વખણ ન, [જ એ “વખવું” + ગુ. “અણ કુ.પ્ર.] (લા). વજવું કર્મણિ, કિ, વાવવું પ્રે., સ.કિ. વખણચંખ(ફિવિ [ + જ ‘ચૂંથવું' + ગુ. વજાવવું વાવું જ એ “વીજવંમાં.
અણ” કે પ્ર.] વેર-વિખેર, અસ્ત-વ્યસ્ત, વેરણ-છેરણ ઊંઝ(-જ)ષ્ટ્ર ની ઓ “વીંધાણું.” વા(-વીંખવું. સ.કિ. મું, વિક્ષિપ-> આ વિવિધa] ખા-ખા વિઝવું છે. ક્રિ. [સં. વિણ->પ્રા. fa'શ-] વેધ કરવો. વખો કરવું, આંગળાંથી પાંખવું. (૨) ઉખેળવું. (૩) વીંધવું. (૨) હવામાં આમ-તેમ (હધિયાર) ઘુમાવવું. ઉખેરવું. (૪) ખોળવું. વન-વિખવું કર્મણિ, ક્રિ. વ(-વિ) વીંઝાવું કર્મણિ, ક્રિ. વિઝાવવું છે., સ. ક્રિ.
ખાવવું . સ કિ. [(રૂ.પ્ર.) સખત હેરાન કરવું] વઝાવવું, વઝાવું જ “વીંઝવું'માં. વાંગ પું. સં.] મેચીનું એક હથિયાર [૦ ભાવ વઝ-વઝા (વીંઝમ-વીંઝા) સકી. [જએ “વીંઝવું,'-દ્વિભવ વાંચવું સક્રિ. જઓ “મીંચવું[ આંખ વિચારી ( -) +ગુ. ‘આ’ . પ્ર.], વિઝાવઝ (-4), ઝી સ્ત્રી. ઉપર (રૂમ) મરણ પામનું વિચાર્યું કર્મણિ, ક્રિ. વીચાવવું મુજબ દ્વિર્ભાવ + ગુ. ઈ' કુ. પ્ર.] સામસામે હથિયાર
વીંઝવાં એ વચાવવું, વિચાર્યું જ “વચવુંમાં.
વીંટણિયે વિ, પૃ. [જ “વીંટવું + ગુ. “અણ” ક. પ્ર. વ(-વીછણ (-શ્ય) સ્ત્રી. [જ “વી'(-વીંછી' + ગુ. “અણુ” કે “યું' ત.પ્ર.] વીંટવા માટેની ગરગડી સી.પ્રત્યય. વીંછીની માદા
વટલી સ્ત્રી. [જ એ “વટલે' + ગુ. “ઈ 'સ્ત્રીપ્રત્યય.] સ્ત્રીવિછવું સક્રિ. [ઓ “વીંખવું.'] કરવત ઉપર ઘસતાં રૂને એના નામનું એક ઘરેણું, નથી
સાફ કરવું. વછાવું કર્મણિ, ફિ. વીંછાવવું પ્રેસ ક્રિ. વટલો . જિઓ “વીંટો' + ગુ. “લ' વાર્થે ત.પ્ર.] વન-વિછળાવવું, વી(-વીંછળવું જ “વ-વીછળવું' માં. વીંટાળેલે ગોળ આકાર (લંગહાં કાગળ વગેરેનો), ફીંલું. વીછાવવું, વીછાવું જુઓ “વીંછવુંમાં.
(૨) સ્ત્રીઓના નામનું એક ઘરેણું વી(-વી)છિયા પુંબ,વ. [ઇએ, “વ(-વી)છી’ -- ગુ. “યું” વટવું સક્રિ. [૨.પ્રા. વિં] ગોળાકાર પડ ચડાવતાં જવું, સફાર્થે ત..] સ્ત્રીઓનું વીછીના આકારનું પગની પાટલી વટાળવું, વાળવું, (૨) ઘેરો ઘાલ, વટવું કર્મણિ, કિ, ઉપર આંગળાના ઉપરના ભાગમાં પહેરાતું મુખ્યત્વે ચાંદીનું વીટાળવું પ્રેસ ક્રિ. એક ઘરેણું
વીંટાવું જ “વીંટવું'માં. વ(-વીછિયે ડું [ઓ “વી(-વી)છિયા.'] જુઓ “વી- વટાળવું સક્રિ. જિઓ “વીંટવું' દ્વારા જુઓ વીંટવુંમાં. (વીછિયા.” (૨) ઘોડાં ગધેડાં વગેરે પ્રાણીઓના પંછ- વટાળ પં. જિઓ “વીંટાળવું' + ગુ, “એ' કુ.પ્ર.] જુએ ડામાં તે વીંછી જે એક આકાર. (૨) એક પ્રકારના વીંટે.’ ઝાડનું ફળ, વીંછીડે
વ(-વી)ટી સ્ત્રી. જિઓ “વીરા' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રીપ્રચ.]