Page Text
________________
વિકમ-કાલ(ળ) ૨૦૧૮
વિ-ગાઢ વિજય, છત. (૭) ગાંધપાત્ર-તા, રેકેડ' (૪) વિકમ વિખ ન. [સં. વિા, ઉચારભેદ માત્ર] વિષ, ઝેર. [વાવવું સંવત્સરને સ્થાપક ગણાતો ઉજજયની એક સમ્રાટ. (ઉ.પ્ર.) શત્રુતાનું કારણ આપવું]. (સંજ્ઞા.)
[સંવત્સર વિખરૂં-શું ન.ગુ ‘ડું-ધણું સ્વાર્થે ત...] જુઓ વિખ.” વિકમ-કાલ(ળ) ૫. [સં.] વિક્રમાદિત્યના નામથી ચાલતે (પદ્યમાં).
એક વેલ વિકમ-વર્ષ ન. સિં.1 કાર્જિા સુદિ ૧ થી આસો વદ અમાસ વિખ-મેગરી , [ + જ એ મેગરી."] એ નામની
સુધીનું વિકમ-કાલનું વરસ (હાલાર વગેરેમાં પૂર્વની આષાઢ વિખરા !. નખથી પડેલ ઉઝરડે, વિખેડે સુદિ ૧થી જેઠ વદિ અમાસનું ગણાતું, મારવાડ-ઉત્તર પ્રદેશમાળવા વગેરેમાં પૂર્વની ચૈત્ર સુદ ૧ થી ફાગણ વદ અમાસ વિખ-વાણ (-શ્ચ) સ્ત્રી. [જ એ “વિખ” + “વાણી.”] કડવાં સુધીનું)
વિણ, ઝેરી બેલ, મહેણું વિકમ-શાળી વિ. [સં. મું] પરાક્રમી, બહાદુર
વિખવાદ છું. [જ “વિખ' + સં.] શત્રુતા ઊભી થાય વિકમ-શીલ વિ. [એ.] હમેશાં વિજય મેળવ્યા કરતું એવું કથન. (૨) ઝધડે, ટંટો, બોલાચાલી, વાગ્યુદ્ધ વિક્રમ-સંવત (સંવત) છું. [સં. સંવતર ને સંક્ષેપ. સંવત],
વિખાવવું, લિખાવું જ એ “વીખવું . “વીંખવુંમાં. -સર છું. [સં.] જુઓ વિક્રમ-કાલ.”
લિખિયા લી. [સ, વેરવાનું વિકત ઉરચારણ] વેશ્યા, કુલટા, વિક્રમાદિત્ય પં. [ + સં. માય] એક મતે ઈ. સ. ૧૬ રંડી (તિરસ્કારમાં)
આસપાસ ઉજજયિનીના માલવ-ગણ-રાજ્યનો એ નામને વિખૂટું વિ. છૂટું પડી ગયેલું, એકલું જુદું પડી ગયેલું શાસક, બીજે મતે ઈ. સ.ના ગુપ્તવંશને સમ્રાટ ચંદ્રગુપ્ત વિખે ના.. [સં. વિઘવેજ. ગુ. ‘વિષ”-વિ'નું ગુ. ઉચા વિક્રમાદિત્ય (આ બેમાંથી એકને નામે પાછળથી સંવતને રણ. (જ.ગુ.)] વિશે, અંદર નામ મળ્યું. (સંજ્ઞા.)
વિખેરવું જ “વીખરવુંમાં. વિખેરાલું કર્મણિ, જિ. વિકમાર્ક છું. [ + સં. જ “વિક્રમાદિત્ય.’
વિખેરાવવું પુનઃ , સક્રિ વિમી વિ. [સં૫.] પરાક્રમો, બહાદુર
વિખેરાવવું, વિખેરાલું જ “વિખેરવું'માં. વિ-દય . [.] વેચાણ, વિકી, વકરે
વિખેરી ન. એ નામનું એક ઝાડ વિક્રાંત (જાત) વિ. [સં.] પ્રબળ પરાક્રમી. (૨) (લા.) વિખેરિયા, વિખેડો . [એ “વિખર ' + પ્રવાહી બિહામણું, વિકરાળ
ઉચ્ચારણ ગુ. “ઇયું સ્વાર્થે ત...] જુઓ વિખરડે.” વિકિયા સી. [સં.] વિકાર, વિકૃતિ
વિખ્યાત વિ. [સં.] પ્રખ્યાત, નામાંકિત, કીર્તિમાન, વિકી જી. [સં. વિસ> હિં] એ “વિક્રય.''
જાણીતું, નામ, સુપ્રસિદ્ધ [કીર્તિ, યશ, નામના વિ-કીત વિ. [સં] વેચેલું
[દર, વેચાણ-કિંમત વિખ્યાતિ અપી. [.] પ્રખ્યાતિ, નામાંકિતપણું, સુપ્રસિદ્ધિ, વિકીદર કું. જિઓ “વિકી' + “દર, હિં] વેચાણનો વિખ્યાપન ન. [સં.] જાહેરાત, પ્રસિદ્ધિ વિકીપત્ર ૫. જિઓ ‘વિક્રી' + સં., ન.] વેચાણ - વિગડન ન. [હિં.] વિપદન, ભિ-ન લિગ્ન કરવાપણું. (૨) ૨તિયું, “બિલ'
[ગ્ય, વેચવા જેવું પદાર્થોના રાસાયણિક ધટક છૂટા પડવા, “ડિકંપાબિશન” વિકી-પાત્ર, વિકી-યેગ્ય વિ. [જ “વિકી” + સં.] વિચવા વિગત વિ. સં.] ચાલ્યું ગયેલું. (૨) મરણ પામે વિક્રી-લેખ છું. જિઓ “વિક્રી + સં. વેચાણ દસ્તાવેજ વિગત* (ત્ય) મી. [સં. વિત્ત દ્વારા] પ્રત્યેક બીના, દરેકે, વિજેતા સં. [છું.] વેચાણ કરનાર, વેચનાર
દરેક હકીકત, “સપેસિફિકેશન.' [૦ પટવા (રૂ.પ્ર.) એળવિ-કેય વિ. [.] વેચવા લાયક. (૨) ન. વેચવા પાત્ર વસ્તુ ખાવું, સમઝાવું. (૨) ખુલાસો થવો]
1 ડરી ગયેલું, ભયભીત થઈ ગયેલું. (૨) વિગત-વાર (વિગત્ય) ફિ.વિ. જિઓ વિગત૨+ વાર. ડરપેક, બીકણુ. (૩) ખળભળી ઊઠેલું. (૪) વિહવળ, બેચેન (પ્રમાણે)] પ્રત્યેક હકીકત છૂટે છેટી હોય તેમ પતસીલવાર, વિક્ષિપ્ત વિ. [સં.] વિક્ષેપ પામેલું, અડચણ પામેલું. (૨) “ડિટેઇડ' ફેંકાઈ ગયેલું. (૩) વેરાયેલું
વિ-ગતિ જી. [સં.] અવગતિ, અધોગતિ વિક્ષિપ્તચિત્ત વિ. સં.] જેનું ચિત્ત વિક્ષેપ પામ્યું હોય તેવું વિગતે (-) કિ.વિ. જિઓ “વિગત' + ગુ. ‘એ ત્રી. વિ, વિક્ષિપ્તવસ્થા સી. [ + સં. અa] ચિત્તના પાંચ માહ- પ્ર.] જએ “વિગતવાર.”
ની યોગની એક સ્થિતિ. (ગ.) [નીચું થઈ ગયેલું વિગતે વિ. [સં. વિનર + છા, બ, વી.] ઇરછાઓ જેની વિ-ક્ષુબ્ધ છે. [ ] ખળભળી ઊઠેલું, માનસિક રીતે ઊંચું તદન શમી ગઈ હોય તેવું, નિષ્કામ, ઇચ્છા-રહિત વિક્ષેપ છું. [સં.] બાધા, અડચણ, નડતર, આચ. (૨) વિગત-થી (વિગત્યેથી) ક્રિ.વિ. [જ એ “વિગત' + ગુ. થી'
અસ્થિરતા. (૩) મંઝવણ (૪) વિલંબ, વાર. [૦ પા પાં. વિ. નો અનુગ] જુએ “વિગતવાર.” (રૂ.પ્ર.) વિધન આવવું, નડતર થવી]
વિ-ગમન ન. [સં.] સૂચનાત્મક અનુભવ, ‘ઇન્ડકશન' (દ.ભા.) વિક્ષેપક વિ. [સં.] વિક્ષેપ કરનારું
નિગમનાત્મક વિ. [ + સં. માત્મન્ -] વિગમન-રૂપ, “ઈન્ડક વિક્ષેપણ ન. સિં] જએ “વિક્ષેપ.”
ટિવ' (દ.ભા.)
[પાકી ગયેલું વિક્ષોભ પં. (સં.] ખળભળાટ, માનસિક રીતે ઊંચા થઈ વિગલિત વિ. [.] પડી ગયેલું, ટપકી પડેલું, (૨) તદ્દન જવાપણું, રોમા” (ભુ.ગ.), એજિટેશન” (મ.ન.) વિ-ગાઢ વિ. [સં.] અત્યંત ગાઢ, ઘણું જ, પુષ્કળ
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |