Page Text
________________
વધિ-વચકો
વાંસ
૦ પહો (રૂ.પ્ર) ઝધડાનું કારણ થવું].
-ડેણુ (૯) જાઓ “વાંસ-ડણ.' વાધે-વચકે . [+જુઓ “વચકવું' + ગુ. “ઓ' ઉ.પ્ર.] વાંસ-ડે પું. [+જઓ ફેડવું' + ગુ. “ઓ' કુપ્ર.] વિરોધનું કારણ. (૨) મત-ભેદ
વાંસ ફાડી એની ચીપનાં સંડલા સંડલી અને બીજી ચીજો વાં-વશિષ્ટ સ્ત્રી, [ + સં. વિgિ] વિરોધ, તકરાર, વૈમનસ્ય બનાવનાર એક હિંદુ જ્ઞાતિ અને એને પુરુષ, ભરડે. (સંજ્ઞા.) વાંધો-સાંધ છું. [જ એ “વાંધો.”- દ્વિભવ.1 જ વાંધો(૧).' વાંસ-મૈતી આપી, [ + જુઓ મેતી.'] વાંસમાંથી ઉત્પન્ન વાપી ન. એ નામનું એક ફળ-ઝાડ
થતું મનાતું એક પ્રકારનું મેતી [જાઓ “વાંસળી.' (પદ્યમાં). વાંકળ વિ. અસ્થિર રવભાવનું, વિકળ, બેહએ બંધ વિનાનું. વાંસલડી સ્ત્રી. [જઓ “વાંસળ' + ગુ“ડે. સ્વાર્થે. ત.,જુઓ (૨) વિવેક વગર ખર્ચ કર્યા કરનારું, ઉડાઉ, (૩) તવ વાંસલનું સ.. [જઓ “વાંસલે,’ -ના.ધા. વાંસલા વતી
છોલવું કે ધડવું. વાંસલા કમૅણિ, જિ. વાંસલાવવું વાંફળાઈ . [ + ગુ. આઈ' ત.પ્ર.] વાંફળ વાપણું છે. સ.કિ. વાંભ', સ્ત્રી. [સં થામ)પ્રા. રામ, પૃ.] આ “વામા” વાંસલાવવું, વાંસલાવું જ “વાંસલવું.” વાંભરે (-ચ) . જિઓ ‘વભિવું.'] વાછરડાં ઢાર વગેરે. વાંસલી સ્ત્રી, જિઓ “વાંસલ' + ગુ. ઈ 'સ્ત્રીપ્રત્યય.] નાના
ને વાળીને એકઠાં કરવા કરાતે એક પ્રકાર અવાજ ધાટને વાંસલો વાંભ જળ વિ. જિઓ “વાંભ દ્વારા.] એક વાંભ ઊંડું પાણી વાંસલે પૃ. [ ગુ. “હું' સ્વાર્થે ત...] વાંસના હાથાવાળું હોય તેવું
બિલાવી એકઠાં કરવાં (હવે તો લાકડાના જ હાથાવાળું) સુતારનું લાકડાં ઘડવાવાંભવું અ.જિ. [૨વા-] ગાયે વગેરે પશુઓને ઊંચે અવાજે છોલવાનું આહી ચપટ ધારનું સાધન. [૦ હલાવી ચાલ્યા વાંભેર ન. એ નામની માછલીની એક જાત
જવું (રૂ.પ્ર.) કામ કર્યા વિના જતા રહેવું]. વાંશિયા ઓ “વાંસિયા.”
વાંસ-વંઝા (-વ-ઝા) સી. [+જઓ ‘વંઝ.” આ શબ્દનો વાંશિયું જુઓ “વાંસિયું.”
સંબંધ સ્પષ્ટ નથી.] જ ઓ “વાંસળી.” વાંશિયા જુઓ “વાંસિય.”
વાંસળી લી. [ + સં. ૪ પ્રને વિકાસ + ગુ. “ઈ' - વાંશી જુઓ “વાસી.'
પ્રત્યય] વાંસનો બનાવેલો પાવો, બંસી, વેણુ. (૨) એક વાંસ પું. [સં. રાષ્ટ્રપ્રા. ચં] શેરડીના ઘાટની ખૂબ ઊંચે ઉપર બી એમ રૂપિયા રાખવાની કાપડની સાંકડી લાંબી જતી એક વનસ્પતિ (પલી અને કઠોર એ બે મુખ્ય કથળી. (રેકડા રૂપિયા કલદાર પૂર્વકાલમાં આમાં રખાતા જાત, બે પ્રકારના એ પિટા ભેદ છે.) () મટે , અને એ કેડે બાંધી લેવામાં આવતી.) મટી ૨વાઈ (એ પિલા વાંસની પણ હોય છે.) (૩) વાંસા-બંત (-બડી) સી. જિઓ “વાસો' + બંડી.”] પાસાદસેક ફૂટનું માપ (ખાસ કરી પાણી માટે). (૪) ન. બંધ બંડી કે કેડિયું કડિયાનું ઈટ છોલવાનું સાધન. [ફર (રૂ.પ્ર.) નિર્ધનતા વાંસામેર (-૨થ) ક્રિ.વિ. [ઓ “વાંસે મેર.] હેવી. બંધાય (-બ-ધાય) (રૂ.પ્ર.) “મરી જા” એવી બદ પાછળ અને આગળ, આગળ-પાછળ દુઆ. હવે (રૂ.પ્ર) કશું ન હોવું. સૂકે વાંસ માર વાંસિ(-
રિયા મુંબ.વ. જિઆ “વાંસ' +ગુ. થયું ત.પ્ર.] (રૂ.પ્ર.) તદન ના પાડવી]
- બંસી શાખા (ચેખાની એક ત.). (૨) સાબુદાણા વાંસપૂર ન. [સં. વરા-હૂર >પ્રા. વૈજબૂ] પિલા વાંસિ(શિ)યું ન. જિઓ “વાંસ + ગુ. કયુંત... શેરડીવાંચમાંથી નીકળતે કપૂર જે એક પદાર્થ, વંશ-લેચન ના રસની કંડી પર ઢાંકવાનું સાધન
[બ વાંસજાળ વિ. [એ વાંસ' દ્વારા,] દસ ફૂટ જેટલી ઊં- વાંસિ(શિયાપું. [જએ “વાંસિ(-શિ)યું] લુંટારે, ફાંસ ડાઈ (પાણી)
વાંસી-શી) કી. [સં. વરિા >પ્રા. વંતિમાં] છેડે નાનું + ગુ. ‘ડી’ સ્વાર્થે ત...] બગીચામાં ઊગતું દાતરડા જેવું હથિયાર જડવું હોય તેવો ફળો વગેરે તેડએક જાતનું વાસ. (૨) ધોળી શેરડીની એક જાત
વાને વાંસડે. (૨) શેરડીની એક જાત. (૩) ચાખાની વાંસડે છું. [છું. [+ગુ. ‘ડે’ સ્વાર્થે ત...] પિલા વાંસ- એક જાત, બંસી ચોખા
ને તે તે સેટો. [૦ કર (રૂ પ્ર.) તદ્દન નિર્ધન હોવું] વાંસે ના.. જિઓ “વાંસ + ગુ. “એ” સા.વિ.પ્ર.] પાછળ, વાંસ-દાણું છું. બ.વ. [+જુઓ “દાણ.”] સાબુ-ચોખા પછવાડે, પાછલી બાજ, પૂંઠળ કે, કેડે. [૦ પઢવું, જેવાં એક પ્રકારનાં બિયાં
૦ લાગવું (રૂ.પ્ર.) કે ખાર કરવો. (૨) હેરાન કરવું] વાંસદિયું વિ. [દક્ષિણ ગુજરાતનું એક ગામ “વાંસદા (૬) વાંસે મું. [સં. વંરા- પ્રા. વંસ-] શરીરને ઉપર
+ ગુ. કયુંત...] (લા.) ઓછી તાકાતવાળું. (જુ.) ધડને પાછલો ભાગ, પીઠ, બરડે. [૦ કર (ઉ.પ્ર.) વાંસા વાંસ-પૂર વિ. [+ એ પૂરવું.”] જુઓ “વાંસ-જાળ.” ઉપર સાબુ વગેરે લગાડી સ્વચ્છ કરવો. ૦ ઢાળ (રૂ.પ્ર.) વાંસફેદ-ડેણ (-ટ્ય) સ્ત્રી. જિઓ “વાંસ-ડે' + ગુ. લાંબા થઈ સૂવું. ૦ થાબડ (રૂ.પ્ર.) ઉત્તેજન આપવું. “અ(એ) પ્રત્યય.] વાંસ-રેડાની સ્ત્રી
(૨) ધન્યવાદ આપવા. ૦ દે (ર.અ.) સહાય કરવી. વાંસદા-વાહ (ડ) સ્ત્રી. જિઓ “વાંસ-કોડ + “વાહ.1. (૨) ટેકો આપ. ૧ કાટ (રૂ.પ્ર.) બ૨ડામાં કળતર વાંસ-ડા લોકોનો માહોલો
થવી. • બતાવ (રૂ. પ્ર.) ચાલતા થવું. ૦ ભારે થશે વાંસફેડી સી. [જઓ “વાંસડે' + ગુ. “ઈ સ્ત્રી પ્રત્યય.], (રૂ.પ્ર.) માર થવાનાં લક્ષણ થવાં, માર મારી હલકો કરવાની
ક. ૧૩. Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |