Page Text
________________
વાજિંત્ર
૨૦૪૫
વટા-કામ
વાજિંત્ર જ વારિત્ર'. “ર્ગન' (ન.ય).
હાથ-વાટક (-વાટકા) (ઉ.પ્ર) કહ્યું માની મદદમાં આવે વાજિંત્ર-શાલા(-ળા) એ “વાજિક-શાલા.”
તેવો હાજર માણસ] વાજી છું. [સં.] .
[વાને અષપ-પ્રાગ વાટ-ખરચ પું, ન. [જ એ “વાટ'+ ખરચ.”], ચી રહી. વાછ-મરણ ન. [સં.] (લા.) શરીરનું વીર્ય (પુત્વ) વધાર- [+ ગુ. “ઈ' ત...], વાટ-ખર્ચ કું., ન. [ + જુઓ વાછરછુ-વિલા સી. [સ.] ઔષધેપચારથી મરદાઈ આપ- ખર્ચ., -ચ કી. [+ ગુ. “ઈ ' ત...] મુસાફરી દ૨મ્યાન
વાના પ્રયોગ આપતું શામ. (૨) (લા.) ૬, કામણ થતો ખર્ચ. (૨) (લા.) મરણ પછી કામ લાગે એમ વાજ ન. [સં. વાઘણપ્રા વામ-] જેમાંથી વગાડતાં માનીને કરાતું દાન-પુણ્ય
અવાજ નીકળે તેવું સંગીત વગેરે માટેનું સહ-સાધન. વારિત્ર, વાટથી સી. [જ એ “વાટડી' + ગુ. લ’ સ્વાર્થે ત...; વાજિંત્ર. [ગેધરિયું વા (ઉ.પ્ર.) પરસ્પર કન્યવહાર ઉચારણથી ‘વાટલડી' સ્વાભાવિક.] એ ‘વાટલડી.” કરનારાઓનું ટોળું. વલ (-વચ્છેલ) (રૂ.પ્ર.) વંઠેલી વાટકી સી. [જાઓ “વાટ' + ગુ. “ડી” સ્વાર્થે ત..] વાટ, ટેળી].
[ઝડપથી, ઝપાટા-બંબ રેહ, પ્રતીક્ષા (પદ્યમાં) વા-વાજ કિ.વિ. [સં. નાન વેગ.– દ્વિર્ભાવ] એકદમ વાટણિયા કું. [૪એ “વાટવું' + ગુ. “અણુ” ક. પ્ર. + “ઈયું' વા-ઝડી રહી. [જઓ “વા' + “ઝડી.'] પવન સાથે વર- ત.ક.] વાટવાને નાતે પથ્થર, નિશાતરો. (૨) (લા)
સાદનું સખત ઝાપટું [વા-વંટોળ, પવનનું તોફાન બીજા પાસે જઈ અન્યની નિંદા કરનાર માણસ વાછડું, વા-ઓઢ,હું ન. [જ “વા' દ્વારા] વાવાઝોડું, વાટણ જએ “વાંટણી'. [ગળ નિશાતરો (પથ્થરનો) વાટ રમી. [સં. વ..>મા વટ્ટ, સ્ત્રી.] માર્ગ, ૨સ્ત, વાટણે પું. [એ વાટવું' + ગુ. “અણુંકમ.] વાટવાનો કેડે, ૨હ, [૦ ડિવી (ઉ.પ્ર.) વંઠી જવું. ૦ એસરની વાટ-૫ વિ.,યું. [ એ “વાટ' + “પાડ + ગુ. “ઉ' (- સરવી) (રૂ.પ્ર.) પંથ ખૂટ. જેવી (રૂ.પ્ર.) પ્રતીક્ષા કુ. પ્ર.] (લા.) માર્ગમાં રંડી લુંટી લેનાર લટાર કરવી, રાહ જોવી, ભરવું. ૦ ઝાલવી (ર.અ.) ચાલતા વાટમાર૨)વિયું. [૪એ, વાટ' + “મારવું + ગુ. “G” થવું. ૦ દેવી (મ.) ખસીને બીજાને જવા દેવું. ૦પકાવી, કૃ] રસ્તો રોકી ખૂન કરી કે મારી લટ ચલાવનાર ૦ લેવી (ઉ.પ્ર.) ચાલતા થવું. ૦ પઢવી (૨.પ્ર.) સાંઝ લુટારે
[૨મત થવી. • પાડવી (ઉ.પ્ર.) છીંડું કરવું. (૨) લૂંટી લેવું. વાટ-માર* સી. જિઓ ‘વાટ+ભાર.'] (લા) એનામની એક ૦ મારવી (રૂ.પ્ર.) મુસાફરી ચાલુ રાખવી. ૦માં રહેલું વાટ-મારે જ એ વાટ-માર.' (-) () અધવચ લટકી પડવું. માં વહેલું વાટમાગd વિ. [જ ‘વાટ' + સં. મા, સમાનાર્થી (-4વું) (રૂ.પ્ર.) નાશ પામવું. ૦ મુકાવવી (૨.પ્ર.) હરાવવું. વિર્ભાવ + ગુ. “ઈ' ત...] વટેમાર્ગ, મુસાફર, યાત્રી ૦ રેવી ઉ.મ.) અટકાવી આડું બેસવું. ટે ને વાટે વાટ-૨ખુ વિવું. [sઓ “વાટ + “રાખવું” + ગ. “ઉ” (૩.પ્ર) ઠેર ઠેર, જયાં ત્યાં. -રે રહેવું (૨વું) અધવચ પ્ર.] માર્ગમાં રક્ષણ કરનારો
[(પઘમાં) મરણ પામવું]
વાટલડી સ્ત્રી. [જએ “વાટડી' + ગુ. “લ' મયગ.] વાટડી વાટ ટ) અલી. [સં વર્તમ વાદીવાની) વિટ, વાટલા, લિયા પુંબ.વ. [વાટલે’ + ગુ. “ઇયું’ સ્વાર્થે
બત્તી, (૨) પડા ઉપર ચડાવવામાં આવતે લોઢાને પાટે ત.ક.] અડધાથી નાના થઈ ગયેલા ભાંગેલા ચોખા, કર્ક, વાટડી સી. જિઓ “વાટકી' + ગુ. “ડ' સ્વાર્થે વ.પ્ર. કણકી
- [વાટકી નાની વાટકી
વાટલી રકી, જિઓ “વાટી'+ . “લ' સ્વાર્થે ત...] વાટકા-વીરડો (વાટકા) . ઓિ ‘વાટકો' + “વીરડે.'] વાટલું ન. જિઓ ‘વાટલો.'] વાટકાના જેવું નાનું તાંસળું, વાટકે વાટકે પાણી ઉલેચી શકાય તેવો નદી વગેરેના કોરા કાલિયું. (૨) ગેળનું ભલું
[...] વાટો પટમાં ગાળેલ ના ખાડે
વાટલો ૫. જિઓ “વાટકે;” અહીં “ક” બદલ ‘લ સ્વા] વાટકી (વાટકી) સ્ત્રી. [જીએ 'વાટક' + ગુ. “ઈ' સી- વાટવાકર્ષણ ન. જિઓ “વાટવું' + સં. આઝર્વ ૨.મ.નો પ્રત્યય.] નાને વાટ, વાટકડી
કૃત્રિમ ટીખળી શબ્દ; સંધિથી] વાટવાને લીધે થતું ખેંચાણ વોટકું (વાટયર્ક) ન. [સ વૃત્તમાંથી શકય ૨.પ્રા. વટ્ટ ગુ. કે ઘર્ષણ. (ર.મ.) હું' સ્વાર્થે ત.ક.] સામાન્ય માદયમસરનો વાટકે
વાટ સ.જિ. કચડી લસોટવું, લટી બારીક ભૂકો કરવો, વાટ-ટિયા વિ. જિઓવાટ૬+ “ફૂટ + ગુ“ધયું” કુપ્ર.] લસોટી પ્રવાહી બનાવવું. (૨) (લા.) નિંદા કરવી, બૂરું રસ્તામાં લૂંટ કરનાર લુટારે. (૨) (લા.) દગે કરી થાય એવું કહેવું. [વાટી ના(-નાંખવું (રૂ.પ્ર.) બૂર થાય લુચ્ચાઈથી ખાનાર માણસ. (૩) દલાલ
એમ કરવું] વટાવું? કર્મણિ, ક્રિ. ૧ટાળવું છે. સ.કિ. વાટક (વાટકા) ૬. જિઓ “વાટક.] ટોપડીના આકારનો વાટ* જ એ “વટલું'. વટાવ કર્મણિ, ક્રિ. વટાવક (ઉભડક કાંઠાની વાળેલી ધાર વિનાનો નીચેની ધારે વળાંકવાળે છે.સ.િ
[રાખવાને એવો આકાર આકારના) ધાતુ માટી વગેરેને કટોરે. (૨) તલવારની વાટ પું. પાન સેપારીને ખલત, બટ. (૨) પૈસા ઉપરને વાટકાને ઘાટ. (૩) લાકડાની એરણીને ઉપલા વાટસર વિષે. જિઓ‘‘વાટ”+ “સરવું' + ગુ. ‘ઉ' કુ.પ્ર.] ગોળાકાર ભાગ. [કાનું શિરામણ (રૂ.પ્ર.) થોડાથી પક્ષમાં માર્ગે ચાલનાર માણસ. મુસાફર, વટેમાર્ગ, રાહદારી. લાવી શકાય તેવું માણસ. ૦ કરશે (રૂ.પ્ર.)નજર બાંધવી] વાટાકામ ન. જિઓ “વાટે' + “કામ.] અગાશી તેમ
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |