Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 943

જવા ૧૨
૮૯૮
જહાંગીરી
જવાળી સ્ત્રી. [સં. વાવરિલા> પ્રા. નવામિ (લા.) જસતા પું, બ. ૧. ડાઘા સેનાના જવના આકારના મણકાઓની કંઠમાં પહેરવાની જસન જ “જશન.' એક જાતની માળા
જસ(-)-નામી વિ. + એ “નામી.” કીર્તિ મેળવવાનું જવાંમર્દ . ફિ.] જવાન બહાદુર માણસ, વીર જવાન. ભાગ્ય ધરાવનારું, જસ-રેખાવાળું (૨) (લા.) ઉદાર દિલવાળો માણસ
જસ(-૨)-ભાગી વિ. [+સં., પૃ.] યશભાગી, ભાગ્યશાળી જવાંમદ સી. ફિ.] બહાદુરી. (૨) (લા.) ઉદારતા જસ(-શ) રેખા સ્ત્રી. [+ સં.] હથેળીમાં યશને નિર્દેશ કરતી જવિયું ન. જિઓ ‘જવ' + ગુ, ઇયું” ત. પ્ર.] જવને ભરડી રેખા. [૦ હોવી (રૂ. પ્ર.) જસનામી થવું]. બનાવવામાં આવતી લાપસી, જવની લાપસી
જસ(-શ)-વંત (વક્ત) લિ. [ + સં. “વવ>પ્રા. "વંત; પ્રા. જવિષ્ટ વિ. [સં.] વેગીલું
નવંત પણ] યશવાળ, કીર્તિવાળું [‘જસ-ભાગી.” જવું અ. કિં. [સ. ના > ; ગુ. “જા' અંગ સી.માં મર્યાદિત જસિ(-શિ)યું વિ. [જઓ “જસ’+ ગુ. “યું' ત. પ્ર.] જુએ ગતિ કરવી, પગથી ખસતા ચાલવું. (૨) પસાર થવું, વીતવું. જસે (-)દા સ્ત્રી. [સે. થોઢા, અર્વા. તભવ; , ના (૩) ઓછું થવું, ઘટવું. (૪) (લા.) મરી જવું. (૫) ચક્કસાઈ સાપે તાલવ્ય “શ” પણ), જસેમતી સ્ત્રી, [સં. શોમતી કે ચાલુ થવાના ભાવનું સહાયકારી. જઉં (-) -જાઉં, અર્વા, તદભવ] શ્રીકૃષ્ણ વાસુદેવની પાલક માતા, યશોદા, જઇયે- જઈ એ (જે), જો-જાય, જાઓ (ાવ); જાય, જા, યશોમતી. (સં.જ્ઞા.)
- [(૫ઘમાં.) જાઓ (ભાવ); જજે, જજો; જઈશ (જેશ), જઈ(-ઈશું જમું-શું) વિ. [સં. થોરીયમ > અપ. ૩] જેવું. (જેશુંજશું, જશે, જશે; જાત; જઈ (જે), જતું, જનાર, -- જટિસ યું. [અં.] ન્યાયાધિકારી, ન્યાયમ ન્યાયાધીશ, ભ, કામાં રૂપ નથી, એને બદલે સં. નત દ્વારા “ગયું' “જજ.” (૨) પું. [.] ન્યાયની અદાલતનો ફેંસલે, ન્યાય ગયેલ,-લું' ભૂ. ક. તરીકે અને કાળનાં રૂપ તરીકે). જસ્ટિસ એફ ધ પીસ વિ., મું. [.] અંગ્રેજ રાજય [જઈ ચઢ(૮)વું (-) (રૂ. પ્ર.) ઓચિંતું જવું. (૨) ભાટે વખતનો માનાઈ ન્યાયાધીશનો હોદો, ‘જે. પી. • ભરાઈ જવું. જઈ મળવું (જે-) (રૂ. પ્ર.) સામાના પક્ષમાં જમાઇન ન. [૪] જાઈ ચમેલી મગરો વગેરે પ્રકારની ભળવું. જતું આવતું થવું (રૂ. પ્ર.) પરિચયમાં આવ્યા કરવું. કુલ-જાતિ
[કરનારી લક્ષણાવૃત્તિ. (કાવ્ય) જતું કરવું (રૂ. પ્ર.) દરકાર ન કરવી, ઉપેક્ષા કરવી. જતું જહતી, જહસ્વાર્થી વિ, સ્ત્રી. (સં.] વાચ્યાર્થીને ત્યાગ રહેવું (-૨વું) (રૂ. પ્ર.) ત્યાગ કરી જવું. જતે દહાડે (-દા ડે) જહદજહ–સ્વાર્થો વિ, સી. [સં], જહદજહલક્ષણા સી. (૨. પ્ર.) ભવિષ્યમાં. -વા બેસવું (બેસવું) (રૂ. પ્ર.) ગુમાવતા [સં. ગઢનહતું + સૂક્ષIT, સંધિથી] વાસ્વાર્થને અંશ રહેવા થવું. (૨) મરણ નજીક પહોંચવું. -વાનું (રૂ. પ્ર.) નુકસાન પામ્યું હોય તેવી લક્ષણાવૃત્તિ. (કાવ્ય) થવા પાત્ર].
જહન્નમ ન. ફિ.] નરક, દેજખ. [માં જવું (રૂ. પ્ર.) જવેરા પું, બ. ૧ [સ, પર્વે દ્વારા પ્રા. વિરમ-] જુઓ (ગાળ તરીકે ઉપેક્ષા કરવી) જવારા.”
જહન્નમી વિ. [+ ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] નરકનું અધિકારી જ છું. સં. - > પ્રા. નવૈમ-] (લા.) બે વગાડવાનું જહલક્ષણ સ્ત્રી. [સં. નહિંતાણી, સંધિથી] જ એ “જહ
જવની આકૃતિનું હાડકા કે એવા કઈ પદાર્થનું સાધન સ્વાર્થ' - ‘હતી.' (કાય.) જશ જુએ “જસ.'
જહાજ ન. [અર. જહાઝ] વહાણ જશ(-સન છું. [ફ. જ; પારસી. સ યશનું ઈરાની ઉરચારણ] જહાજ-વાડે . [ + જુઓ “વાડે.'] વહાણો સ્ટીમરો (પારસીઓમાંના પ્રત્યેક) ઉત્સવ
વગેરેને ઊભા રહેવા બાંધેલો જલ-ભાગ, “શિપયાર્ડ જ-નામી એ “જસ-નામી.”
જહાજી વિ [+ ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] જહાજ ચલાવનાર, જશ-ભાગી જાઓ “જસ-ભાગી.”
વહાણવટી, નાખુદે. (૨) વહાણને લગતું, “કાગે' જશ-રેખા જ ‘જસ-રેખા.'
જહાન સ્ત્રી. [.] જુઓ “જહાં.' જશવંત (વક્ત) જ જસવંત.”
જહાનમ જ “જહન્નમ.” જશિયું જ “જસિયું.'
જહાલ વિ. [અર. “જાહિ'નું બ. વ. “જહાલ”] લાંબે જશું એ “જસું.'
વિચાર ન કરનારું, ઉતાવળે નિર્ણય લેનારું. (૨) (લા.) જશું ક્રિ. [જ જવુ જુઓ ‘જમાં જઈશું.” અજ્ઞાની. [ પક્ષ (૩. પ્ર.) ઉદ્દામવાદી પક્ષ, ડાબેરી પક્ષ]. જશેદા જ “જદા.
જહાં ક્રિ. વિ. [સં. સ્માર્ટ અપ. નહાં પાં, વિ. માંથી જસ(-) . [સં ારા >પ્રા. નર ન.પ્રા. તસમ; પછી સં.ના સા. વિ. ને અર્થ] જ્યાં. (પઘમાં.) સાર તાલવ્ય પણ] યશ, કીર્તિ, આબરૂ. [૦ને બદલે જહાં સ્ત્રી . જહા ] દુનિયા, વિશ્વ, જગત, આલમ જતિયાં (રૂ. પ્ર.) કદરને બદલે તિરસ્કાર.૦ ગાવા (રૂ. પ્ર.) જહાંગીર વિ. [ફ.] દુનિયા ઉપર વિજય મેળવનાર, ચક્રગુણનાં વખાણ કરવાં. ૦ના થવા (રૂ. પ્ર.) કીર્તિ મળે તેવો વતીં. (૨) મુઘલ શહેનશાહ અકબરનો પુત્ર સલીમ (શહેનપેગ થવો. (૨) ફતેહ મળવી. ૦ મળ (રૂ. પ્ર.) વિજય શાહ થતાં “જહાંગીર”). (સંજ્ઞા.). મળશે. (૨) સફળતા મળવી].
[નથી લાગતો). જહાંગીરી સ્ત્રી. [ફ.] જહાંગીરનું સ્થાન, ચક્રવર્તીપણું. (૨) જસત ન. [દે. પ્રા. નસ) એ નામની એક ધાતુ (જેને કાટ (લા.) અમીરી. [ ચલાવવી (૨. પ્ર.) આપખુદી ચલાવવી]