Page Text
________________
ગેલી
७२७
ગોવારિયે
કપઢાં સૂકવવાની વળગણી
ગેવસ-દ્વાદશ સ્ત્રી.[સ] આસો વદિ બારસની તિથિ. (સંજ્ઞા.) ગેલી સ્ત્રી, જિઓ ગેલું' + ગુ. ‘ઈ’ સ્ત્રી પ્રત્યય.] ગુલામ- ગે-વધ પં. [સં] ગાય અને બળદની હત્યા, ગે-હત્યા ડી. (૨) ગોલારાણાની જાતની સ્ત્રી, (સંજ્ઞા.)
ગેવ-બંધી (-બ-ધી) સ્ત્રી. [ + એ બંધી.'] ગોહત્યા ગલી-જાયે ૫. [જએ ગલી"+ “જાય.”] ગોલાની સ્ત્રીએ કરવાની મનાઈ જનમ આપેલ છે તેવા પુત્ર
ગવરુ(૨) જુઓ ગોબરુ૮-રુ.” ગેલીટ કું. એ નામની એક વનસ્પતિ, મરખે
ગેરુ એ “ગેબરું.' ગેલી-ળી) ૫. પીંજણને એક ભાગ. (૨) ભીંડી કે ગે-વર્ગ કું. [સં] ગતિ , ગાયે પ્રાણિ-વગે. (૨) દસ શણના રેસાને ગાંઠો
હજાર ગાયનું ટોળું કે ધણ ગેલીય વિ. [સં.1 ગોળાને લગતું. (૨) ગળાકાર
ગે-વરણું વિ. સિં, નો-વ>વરણ + ગુ. “G” ત. પ્ર.], ગેલી છું. એ નામને એક ફુલ-છોડ
ગે-વર્ણ વિ. [સ. ગો-વળ + ગુ. “ઉ” ત. પ્ર.] ગાયના ગેલું વિ. [અર. ગુલાને ગુ. “ઉ” સાથે વિકાસ ગુલામી જેવા રંગવાળું, (મોટે ભાગે) ગૌરવર્ણ કરનારું, વગર પગારનું સેવા કરનારું
ગે-વર્ધન ૫. [સં] મથુરા પ્રદેશમાં આવેલો એક પહાડ, ગેલેણ (-શ્ય જુઓ “ગોલણ.'
ગિરિરાજ (જ્યાં અને જેની આસપાસના પ્રદેશમાં પ્રીગેલૈયું વિ. [ઓ ગેલો .] (લા.) હરાયું (ર) કૃષ્ણની બાળકીડાઓ થયેલી મનાય છે.) (સંજ્ઞા.) ગેલૈયે . વગર નોતરે જમવા ફરતો માણસ, લાખો ગવર્ધન-ધર, ગવર્ધન-ધારી પું, બ.વ. સિં] ગોવર્ધન ગેલૈ ચીન, ડોલર ચંપાના જે એક ફુલ-છોડ
પર્વતને ડાબા હાથની ટચલી આંગળીએ ધરી ઇદ્રના પ્રકોપથી ગેલા . [જાઓ “ગેલું.'] પુરુષ ગુલામ. (૨) રેતી ધળ ગેપ-જનોને બચાવી લેનારા મનાયેલા શ્રીકૃષ્ણ. (સંજ્ઞા.) માટી પથ્થર ઈંટ વગેરે ગધેડાં દ્વારા સારનારી એક હિંદુ ગેવર્ધનનાથ, ૦જી પું, બ.વ. [સ, + “જી માનવાચક]. જ્ઞાતિને પુરુષ, ગેલા-રાણે. (સંજ્ઞા.)
ગોવર્ધન પર્વત ઉપરથી પ્રગટ થવાને કારણે એના સ્વામી ગેલેક પું, ૦ ધામ ન. સિં] પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે ગણાયેલ મતિરૂપમાં રહેલા શ્રીકૃષ્ણ (અત્યારે એ મતિ કે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણનો સમય પામેલા મુક્ત છે સાથે સ્વરૂપ નાથદ્વાર(રાજસ્થાન)માં બિરાજે છે ને ત્યાં વૈષ્ણવોનું રહેવાને ઊર્વ સર્વોત્તમ દિવ્ય પ્રદેશ. (પુષ્ટિ.)
એ તીર્થધામ છે.) (પુષ્ટિ.) ગેલે-વાસ છું. [સં] મેક્ષ મળતાં ભગવાનના ગલોક- ગેવર્ધન-પૂજા સ્ત્રી [સં.] શ્રી કૃષ્ણ ગેપ જનોને માટે દિવાળીને
ધામમાં જઈ રહેવું એ. (પુ.) (૨) (લા.) મૃત્યુ, અવસાન વળતે દિવસ ઇદને બદલે ગેવર્ધનની પૂજા કરવાનો આરંભ ગેલવાસી વિ. [સં., . મોક્ષ પામી લોક-ધામમાં કર્યો મનાય છે ત્યારથી કાર્તિક સુદિ એકમને દિવસે જઈ વસનારું. (પુષ્ટિ.) (૨) (લા.) મૃત્યુ પામેલું, અવસાન અન્નકુટ ઉત્સવ પર્વે દરેક પુષ્ટિમાગય મંદિરમાં થતું એ પામેલું, સદગત, ગો. વા. (પુષ્ટિ.)
પહાડના પ્રતીકનું પૂજન. (પુ.) ગેલેસ (સ્ય) સ્ત્રી. એ નામની એક વનસ્પતિ, જટામાંસી વર્ધન-યુગ કું. [સં.1 સ્વ. ગેવર્ધનરામ માધવરામ ત્રિપાઠીગેલ૦ ન. [અં] સેનું, હિરણ્ય, કાંચન, કનક
(સરસ્વતીચંદ્ર'ના લેખક)ની સાહિત્ય-પ્રવૃત્તિથી એમના ગેહઠન વિ. [.] સોનાનું બનાવેલું, સેનાનું. (૨) સેનાના ઈ.સ. ૧૯૧૪માં અવસાન થયા સુધીને ૧૮૮૬-૧૯૧૪
જેવા રંગ અને ચળકાટવાળું, સેનેરી સુિવર્ણયુગ વચ્ચેનો સાહિત્ય-યુગ. (સંજ્ઞા.) ગેલન એઈજ સ્ત્રી, [.] (લા.) ભારે ચડતીને સમય, ગવવું સ. ક્રિ. સિ - >પ્રા. નવું; ખાસ રૂઢ નથી.] ગેલન જ્યુબિલી સ્ત્રી [અં] વ્યક્તિ કે સંસ્થાને ૫૦ વર્ષ છુપાવવું. (૨) છેતરવું, ભમાવવું (૩) ફસાવવું થતાં ઊજવાતો ઉત્સવ, સુવર્ણ જયંતી
ગે-વંશ (-વશ છું. [સં] ગાય-બળદની ઓલાદ ગેડન ફર્ન ૫. અં.1 એ નામનો એક રંગબેરંગી પાંદડા- ગેવંશ-વર્ધન (-વશ) ન., ગે વંશવૃદ્ધિ (વ°શ-) સ્ત્રી. વાળ સુંદર છોડ
સેિનાની ખાણે પ્રદેશ [૪] ગાય-બળદની એલાદને ઉછેર ગેલ-ફિલઠ ન. [.] જયાંથી સેનું મળે તેવી જમીન, ગેવાઈ વિ. કર્ણાટકનું “ગેાવા’ નગર કે પ્રદેશ + ગુ, “આઈ ગેઇન સ્ટીલ ન. [અ] એલ્યુમિનિયમ અને કાંસાના ત. પ્ર.] ગોવાને લગતું. (૨) ગેવાનું રહીશ મિશ્રણવાળું સોનેરી રંગનું લોખંડ [અંગ્રેજી રમત ગેવાગ-૨)ણ (-ણ્ય) સ્ત્રી. [કર્ણાટકના ગેવા’ નગર અને ગેહફ શ્રી. [અં.] છેડે વાળેલા દંડાથી રમાતી દડાની એક પ્રદેશમાંથી આવતી હોવાથી] ગોવાઈ અયા કે નોકરડી ગેહલે મું. જિઓ “ગોધલો,' લાઘવથી રૂ૫] ના વાછડે, એવાગર વિ. જિઓ “ગવાઈ,’ ‘ગેવા'+ ફં. “ગ” + ગુ. (૨) (લા.) માતાજીને ચુસ્ત ભક્ત
ઉ” ત. પ્ર. ગાવાનું રહીશ ગેલેર જ લે છે.”
ગેવાણુ ન. અટકાવ. (૨) ગૂંચવાડે ગેહલે મું. બારસાખ પાસેને કમાડને ભાગ
ગે-વાત છું. [સં. શો દ્વારા ગવાળ, ગોકળી ગેવાવું અ.કિ. [૨] અપચાને લીધે પેટમાં ગડબડાટ થી ગાવાનીઝ વિ. [‘ગોવા” + પિચું. પ્રત્યય] ગેવાને લગતું, ગેવાં ન., બ.વ. [સં. શો દ્વારા] બળદને મઢે બાંધવામાં ગાવાનું રહીશ
આવતી સુતર કે સુતળીની ગુંથેલી જાળી, મેઢિયું ગેવારણ (કચ્છ) જુએ “ગાવાગણ.” [બાજુનો ભાગ ગે-વત્સ પુ. [૪] વાછડો
ગેવારિયાપું. (ગાડામાં) ઊંટડાથી ઊધ સુધીનો નીચે
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |