Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 769

ગોબાચારી
૨૪
ગોરખનાથી
ગેબાચારી સ્ત્રી. દખલગીરી
ગે-મેટ સ્ત્રી. સિં. -મરિ>પ્રા. શો-મટ્ટિ ‘માટી' માંસના ગેબારું ન. [સં. શો-ઢાવ-> પ્રા. નો-વરિ-] (લા.) પાણી અર્થમાં રૂઢ છે.] ગાયનું માંસ (અહીં અંગ્રેજી મીટ'ની જવાથી પડેલી બખોલ
જરૂર નથી, કારણ કે “માટીના અર્થમાં “મેટ’ જાણીતો છે.) ગેબાવવું એ “ગાબાવું'માં. (૨) (ઢોરને) લાકડીના ધેકા ગેમેટી સ્રી. એ નામની યુવા અને વાડ પર થતી એક વેલ મારતાં મારતાં હાંક જવું
-મેદ પું, [સ.એ નામની હીરાની એક જાત ગેબવું અ. ક્રિ. જિઓ ગેબે,'-ના. ધા] ધાતુના વાસણમાં ગેમેધ છું. [સં] જેમાં આખલાનો ભોગ આપવામાં ગેબે પડ, બાવું. (૨) (લા.) મનમાં દુઃખ થયું. આવત મનાતું હતું તે પ્રાચીન ભારતવર્ષના એક યt. ગેબાવવું છે.. સ. જિ.
(૨) ગાયની નસલ વધે એ નિમિત્તે કરવામાં આવતું હતું ગેબું વિ. જિઓ “ગાબ.'](લા.) અક્કલ વગરનું, અણસમg, તે એક યજ્ઞ. (સર૦ પિતૃ-મેધ.).
જડ, મM. (૨) ન. એક છેડે મોટા ગઠ્ઠાવાળી લાકડી ગે-ચનિ ન. [સ.) બળદથી ચાલતું વાહન, બળદગાડું ગેબે પું. [રવા.] ધાતુના વાસણમાં કંઈક વાગવાથી કે ગેયણી (ગેયણી) સ્ત્રી. [જુઓ “ગર'+ગુ. “અણ' સ્ત્રી પ્રત્યચ,
અથડાવાથી પડતો ઘા, ઘોબો. (૨) શીતળાને તે તે ડાઘ “ગેારણી'નું પ્રવાહી ઉચ્ચારણ) વ્રત નિમિત્તે સૌભાગ્યવતી સ્ત્રી કે ખાંચે
કે કુંવારી કન્યા (જેને ભોજન માટે નિમંત્રાય છે.). ૦ કરવી, ગે-બ્રહ્મણ-પ્રતિપાલ(ળ) વિ., મું. [સં.] ગાયે અને બ્રાહ્મ- ૦ જમાવી, ૦ વાળી (રૂ. પ્ર.)સૌભાગ્યવતી સ્ત્રી કે કુંવારી
નું રક્ષણ કરનાર (હિંદુ રાજાઓનું એક બિરુદ) કન્યાની પૂજા કરી ભોજન આપવું. ૦ માનવી (ઉ. પ્ર.) વ્રતગે-ભક્ત છું. [સં] ગાયને ચાહનાર અને ગાયોની સેવા નિમિત્તે ગોયણી જમાડવાની બાધા લેવી]. કરનાર પુરુષ
ગેયણી-જી (મૈંયણી-જી) ન., બ. વ. જિઓ “ગોયણી' + ગે-ભક્તિ સ્ત્રી. [સં.] ગાયોની સેવા-પરિશ્ચર્યાની લગની “છ” માનાર્થે| જૈન મુર્તિપૂજક સાધ્વી, જન). મામ (મ્ય) સી, ડાના પટ્ટો બાંધવામાં આવે છે ત્યાંના ગેય (ગેરે) મું. [સ, જરી સાથે સંબંધ ગેરમાનું વ્રત પેટવાળા ભાગ ઉપરની એક ભમરી જેવી નિશાની. (૨) ગેર' (ગેર) છું. [સં.1]jરહિત, શુકલ (ધાર્મિક કર્મકાંડ ડાની એક ખેડ, (૩) (લા.) આનાકાની
કરાવનાર બ્રાહ્મણ). (૨) શેરપ૬ કરનાર બ્રાહ્મણ, (૩) ગેમ મું. શાળના તારે તાર જુદા જુદા રહે એ માટે તીર્થન પડે દોરાની ગયેલી જાળી, રાચ
ગેર” (ગેર) સ્ત્રી [સં. રી>પ્રા. ઘોડી] (લા) કુમારિકાગમતી સ્ત્રી. [સં.] એ નામની ભારતવર્ષમાં એકથી વધુ એનું ગૌરીપૂજનનું એક વ્રત. (૨) એવી કુમારિકા સ્થળોએ આવેલી છે તે નદી. (સંજ્ઞા.)
ગેર” પુંછાણાને ભકે ગેમતી-વાળ પું, [+ સં. પાછ>પ્રા. વા] એ નામની ગે-રક્ષ, ૦૭ વિ. [સં.] ગાયનું રક્ષણ કરનાર
બ્રાહમણની એક જ્ઞાતિ અને એને પુરુષ. (સંજ્ઞા.) ગે-રક્ષણ ન. [સં] ગાયનું રક્ષણ, ગાયનો બચાવ ગે-મય વિ. [સં] ગામેથી પર્ણ, બધે જ ગાય છે તેવું. ગેરક્ષણીય વિ. [સં] ગાયોના રક્ષણને લગતું (૨) ન. ગાયનું છાણ
ગે-રક્ષા સ્ત્રી. [૪] ગાયોનું રક્ષણ-પાલન-સંભાળ વગેરે ગેમ-જેમ વિ. જેને કાંઈ સુઝે નહિ તેવું
ગેરક્ષાસન ન. [સં. રો-રક્ષા + માસન] યુગનાં ૮૪ આસ-મંહલ(-ળ) (-મડલ -ળ) ન. [] ગાયન સમુહ તેમાંનું એક આસન. (ગ) [સંસ્થા વગેરે) ગે-માતા સ્ત્રી. [સં.] ગાય માતા (ગાય વરફના પૂજ્ય ગે-રક્ષિણી વિ, સી. [સં.] ગાયનું રક્ષણ કરનારી (સ્ત્રી ભાવને કારણે)
ગેરખ વિ., પૃ. [સ. - >મા, જોર શૈવ સંપ્રગેમાયુ ન. [૪, .] શિયાળ
દાયને એક મધ્યકાલીન યોગી, મદ્રનાથને શિષ્ય ગો-માંસ (માસ) ન. [સં] ગાયનું માંસ, બાફ’
ગેરક્ષનાથ-ગેરખનાથ. (સંજ્ઞા.) [આગે આગે ગેરખ ગે-મિથુન ન. [૪] ગાય અને આખલો.
જાગે (રૂ. પ્ર.) આગળની વાત આગળ, જે થવાનું હોય ગે-મુખ ન. [સં.] ગાયનું મહું. (૨) વહું આવતું પાણી તે થાઓ].
Tલીની એક જાત જ્યાં નીચે પડવાનું હોય ત્યાં કરવામાં આવતો પથ્થર વગેરેને ગેરખ-આમલી, ગેરખ-આંબલી સ્ત્રી. એ નામની આંબગાયના મોઢાના આકારને ખાળ. (૨) એ નામનું એક ગેરખ-આમલ, ગેરખ-આંબલો છું. [+જીએ “આમલી’ નગારું કે વાઘ
એિક. (ગ) –આંબલો.'] એ નામની એક વનસ્પતિ ગેમુખાસન ન. [+સ, માન] યોગનાં ૮૪ આસનેમાનું ગેરખ-ગાંજે પું. [+ જ “ગાજે.'] એ નામની એક ગેમુખી રુમી. સિં] ગાયના મોઢાના આકારની જપ કરવા
સાકરના જપ કરવા
વનસ્પતિ, ગેરખબુટ્ટી વનસ્પતિ, ગોરખ-મુફી
નામને એક છે માટેની માળાવાળી કેથળી, ગૌમુખી
ગેરખ-તાળ (ત ળ) ૫. [+ જ ‘તંબેળ.”] એ ગોમુખ વિ. [+ ગુ. ‘ઉં' ત. પ્ર.] ગાયના મેઢા જેવા ગેરખ-ધંધે (-ધ) . [જ એ “ગેારખ' + ધંધે.'] લા.) મોઢાવાળું. (૨) (લા.) નરમ સ્વભાવનું, નમ્ર, સાલસ, (૩) ચોરી અને છેતરપીંડી મીઠાબેલું કપટી
ગેરખ-નાથ . [સં. નોરક્ષનાથ] શૈવ સંપ્રદાયના કાનફટ ગોમૂત્ર ન. [સં.) ગાયનું મૂતર
[(કાવ્ય) સાધુ–પેટા સંપ્રદાયના સંસ્થાપક ગુરુ, ગારખ. (સંજ્ઞા.) ગેમત્રિકા સ્ત્રી. [સ.]એ નામને એક ચિત્રકાચને પ્રબંધ. ગોરખનાથી વિ. [ષ્ણુ. “ઈ' ત..] ગેરખ-સંપ્રદાયને લગતું