Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 747

ગુણવંતી
ગુણી
હડી કે વહા,
: દોરડું બાંધવાનું છે
ગુણવંતી (-૧તી) સી. [+ ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.' જ સંખ્યા જેટલી ગુણી બતાવવાની ક્રિયા, (૨) એવી રીતની “ગુણવતી.”
[‘ગુણવંત.” ક્રિયાથી નીપજેલું ફળ. (ગ.) ગુણવંતું (-વતું) વિ. [+ગુ. “G” સ્વાર્થે ત, પ્ર.] જુએ ગુણગુણ-વિચાર . [સં. 1 + 4 + વિવા૨] ગુણ ગુણવાચક વિ. [સં] ગુણ-લક્ષણ બતાવનારું. (ચા.) અને દેશની વિચારણા, સમીક્ષા, અવલોકન, ‘રિવ્ય ગુણ-વાદ પુંસિં] એક પ્રકારને અર્થવાદ. (મીમાંસા.) ગુગઢથ વિ. [સ. + ગઢ] સગુણોથી ભરેલું. (૨) ગુણવાન વિ. સિં, મુળ-વાન !.] જ એ “ગુણવંત.' પું. એ નામને એક પ્રાચીન ગ્રંથકાર (બહકથા' પિશાગુણવાહક વિ, ૫. [સ.] છવકેંદ્ર તંતુના અનેક મહેને ચીભાષામાં એણે રચી હતી.) (સંજ્ઞા.), એક ટુકડે, “મેસેમી
ગુણાતિશયતા સ્ત્રી. [સં 1ળ+મતિ રાવ-dI] ગુણેની પ્રચુરતા ગુણ-વિકાસ છું. [સ.] સારા ગુણોનું વિકસવું એ ગુણાતીત વિ. [સ. Tળ + મત પ્રકૃતિના ત્રણ ગુણ ગુણ-વિગ્રહ . ગુણાકારના અવયવોને છૂટા પાડી સત્વ રજ તમને વટાવી ગયેલું. નિણ, (૨) સ્થિતપ્રજ્ઞ
દેવાની ક્રિયા, “ફેંકટરાઈઝેશન.” જ એ “ગુણ-પૃથક્કરણ.” ગુણાતીતતા સ્ત્રી., - ન. [સં.] ગુણાતીત હોવાપણું ગુણ-વિશિષ્ટ વિ. [..] ગુણવાળું, ગુણમય, ગુણેથી ગુણાત્મક વિ. [સ, કુળ + મરમન + ] ગુણરૂપ, ગુણમય, ભરેલું
[પૃથક્કરણ.” (ગ) ગુણથી પૂર્ણ (પ્રકૃતિના ત્રણ ગુણોથી પૂર્ણ), સગુણ ગુણ-વિલેષ કું., અષણ ન. [૪] જુએ “ગુણ-વિગ્રહ-ગુણ- ગુણાનુરાગ ૫. સિં. 1ણ + અનુ-૨I] બીજાના સગુણ ગુણ-વિષયક વિ. [સ.] ગુણને લગતું, ગુણ-સંબંધી
તરફને પ્રેમ
ધિરાવનાર ગુણવું સ. . [સં. ૧ળ તત્સમ] એક સંખ્યાને કોઈ પણ ગુણાનુરાગી વિ. [, .બીજાના સદગુણા તરફ પ્રેમ બીજી સંખ્યા જેટલાં આવર્તન કરવાં. ગુણાવું કર્મણિ, ગુણાનુવાદ ૫. [સં. 11 + અનુ-વાઢ] સદગુણે કહી બતાવફિં. ગુણાવવું છે., સ. કિ.
વાની ક્રિયા. (૨) એક પ્રકારને અનુવાદ. (મીમાંસા). ગુણ વૃક્ષ, ૦૭ , ન. [સ, પૃ.] હડી કે વહાણ ગુણોનુસાર ફ્રિ. વિ. સં. શુળ + અનુ-સં] ગુણેને અનુસરી,
ખેંચવાનું દેરડું બાંધવાનું હેડી કે વહાણમાંનું લાકડું. ગુણે પ્રમાણે (વહાણ.).
ગુણાનુસારી વિ. [સ. પું.] ગુણે પ્રમાણેનું ગુણ-વૃત્તિ સ્ત્રી. [સં.) શબ્દની લક્ષણા નામે શક્તિ. (કાવ્ય.) ગુણાન્વિત વિ. [સં. 1 + અવત] ગુણયુક્ત, ગુણવાળું ગુણ-વૃદ્ધિ ન., બ.વ. [સં.) મૂળ સ્વરેની બીજી અને ત્રીજી ગુણાલંકૃત (લફકૃત) વિ. [સં. 1 + મરું-d] સદગુણોથી કક્ષા (અનુક્રમે “અ”ના “અ” “આ”, “ઈ'ના “એ” “એ', શોભેલું, સદ્ગુણી
[ખરાબ લક્ષણ, ગુણદોષ G”ના “એ” 5. (વ્યા.)
ગુણાવગુણ પું, બ.વ. [સ. 1ળ + અવૈ- Tળ] સગુણ અને ગુણવૃદ્ધિ-વિધાન ન. [સ.] મળ સ્વરેની ગુણ અને વૃદ્ધિ ગુણાવયવ છું. [સ. Tળ + અવ] ગુણાકારને અવયવ, થવાની પ્રક્રિયા. (ભા.).
ફેકટર' (જેમકે “૭૭’ના ગુણાવયવ ““૧૧.') (ગ.) ગુણશ્લાઘા સ્ત્રી. સિં] સામાના સદગુણેનાં વખાણ ગુણાવલંબન (-લેખન) ન. સિ. ન + અવ-રસ્વત] સદગુણ*લાઘી વિ. [સ., પૃ.] સામાના ગુણેનાં વખાણ ગુણોને વળગી રહેવાની ક્રિયા કરનાર
ગુણુવલંબી (-લબી) વિ. [સ. Tળ + ઝવેજી પું.] ગુણ-સંગ (સ) પું, સિં] પ્રકૃતિના ત્રણ ગુણે સર્વ સદ્ગુણને વળગી રહેનારું રજસ્ તમસ તરફની આસક્તિ
[ગુણશાળી ગુણવવું, ગુણવું જ “ગુણવું'માં. ગુણ સંપન્ન (-સમ્પન) વિ. [સં] સદગુણવાળું, સ ગુણાશ્રય પું. [સં. 1 + મા-] સદ ગુણેને કે ગુણગુણ-સંમઢ (સમૂઢ) વિ. [સં.] પ્રકૃતિના સત્ત્વ રજસ લક્ષણેને વળગી રહેવાની ક્રિયા, ગુણાને આશરો. (૨) તમસ એ ત્રણ ગુણેમાં મોહ પામી આત્મભાન વિ. ગુણાને વળગી રહેનારું ભૂલી ગયેલું
ગુણાશ્રયી વિ. સિ. 1ળ + આઠથી છે.] ગુણેના આશ્રયગણ-સાધર્ય, ગુણ-સામ્ય ન. [સં.] ગુણ-લક્ષણેની વાળું, ગુણેને વળગી રહેનારું
[સાણી સમાનતા, સરખાં ગુણ-લક્ષણ હોવાપણું
ગુણાળું વિ. [સં. શુળ + ગુ. “આળું .ત. પ્ર.] ગુણવાળું, ગુણસુ વિ. જાડું અને કે
ગુણાંક (ગુણાકુ) . [સં. Tળ + બ) ગુણાકારથી આવેલો ગુણસૂચક વિ. [સં] ગુણ બતાવનારું
આંકડી. (ગ) (૨) ગુણાકાર માટે ઉત્તર આંકડે, ગુણસ્તુતિ સ્ત્રી. [સં] ગુણેનાં વખાણ, ગુણેની પ્રશંસા ગુણક, કેઇફિશન્ટ.” (ગ) (૩) પરીક્ષામાં આવેલો તપાસગુણ-સ્થાન ન. [સં] જ્ઞાનના અથવા આત્માના વિકાસની ગણીનો અંક, ‘માર્ક' ચૌદ માંહેની એક ભૂમિકા. (જેન.).
ગુણિકા સ્ત્રી. સિ, ળિ] ઓ ગણિકા.' ગુણ-હીન વિ. [સં.] સદગુણ વિનાનું
ગુણિત વિ. [સં.] જેને ગુણાકાર કરવામાં આવે છે તેવું ગુણઈ સ્ત્રી. [જ “ગુણવું’ + ગુ. “આઈ' ક. પ્ર.] ગુણવું (x ૨'માં ‘૪)
[વાળું, સગુણ એ, ગુણાકાર કરવાની ક્રિયા
ગુણિયલ વિ. સં. 1ળી . + ગુ, “અલ' ત. પ્ર.] ગુણે ગુણાકરે છું. [સ. Tળ + -વર] ગુણેને સહ
ગુણ વિ. [ સં, પું. ] ગુણવાળું. (૨) બીજાના સદુગુણાકાર છું. [સં. મુળ + મા-વાર] એક સંખ્યાની બીજી ગુણ સમઝનારું. (૩) કલા-કુરાળ અને કલાની કદર