Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 730

ગાજવું
ઝબકારા
ગાજવું અ. ક્રિ. [સં, શબ્>>પ્રા, [ī] ગર્જના કરવી, ગરજવું, ગડગડવું, (૨) (લા.) ખાટા ખૂમબરાડા પાડવા, (૩) ધામધૂમ કરવા. (૪) પ્રખ્યાતિ મેળવવી. [તું વાજતું (૩. પ્ર.) જાહેર રીતે] [નામનું એક કાપડ ગજિયું ન. [જુએ ગાજર + ગુ. થયું” ત, પ્ર.] ગાજ ગાજી એ ‘ગાઝી.’ ગાજસ પું. નૈઋત્ય ખૂણાનેા પવન. (વહાણ.) ગાને પું. પથ્થરપાટી ઉપર લખવાની આખી પથ્થર-પેન,
પેનના કાતળા
ગાઝ જુએ ગાજ,
ગાઝીપું. [અર. ગાઝી] ધર્મયુદ્ધ કરી એમાં વિધર્મોની કતલ કરનારા યેાઢા (મુસ્લિમ)
ગાટ પું. હર્ષ, આનંદ, પ્રસન્નતા ગાટલી સ્ત્રી. શેરડીની કાતળી
ગાડવું૧ અ. ક્રિ. [જુએ ગાઠું,'ના. ધા.] છેતરાવું, ઢંગનું ગાડવુંÖ વિ. [જુએ ગાઢું' દ્વારા.] ગઢિયું, છેતરનારું, લખાડ, ચાર-પ્રકૃતિનું
ગહું વિ. [સં, ધૃષ્ટ -> પ્રા, ઘટમ-] ઘસેલું, ઘસાયેલું. (૨) (લા.) છેતરાયેલું. (૩) હારેલું. (૪) ડાāલું, નકામી પંચાત કરનારું [સ્ત્રી, પેટી, મેઢી ગાડર` ન. [૬. પ્રા. કુર્તી સ્ત્રી.] ઘેટું, મેલું. (૨) (૨૫) ગાર (૨૫) શ્રી. એ નામની એક વનસ્પતિ ગર ુ' ન. [જએ ગાડર' + ગુ, હું' સ્વાર્થે
ત. પ્ર.] ઘેટું, મેટું ગાઢરિયું વિ. [જુએ ગાડર + ગુ. ઇયું' તે. પ્ર] ગાડરને લગતું. (ર) ગાડરની જેમ આંધળી રીતે અનુસરતું. (૨) (૨) ન. ગાડરનું ચામડું. (૩) (લા.) એ નામના એક છોડ, ભરૂટ. [યા વૃત્તિ (રૂ. પ્ર.) આંધળું અનુસરણ, ચા પ્રવાહ (રૂ. પ્ર.) આંખ મીંચી કાઈ કરે તેની પાછળ એ જ પ્રમાણે કરતા જવાનું] રબારી-ભરવાડ ગાઢરિયા વિ., પું. [જએ ‘ગાડરિયું.”] ગાડરાં ચરાવનાર શારી, ટુ પું. મદારી, જાદૂગર [ગાડર॰' (ઘેટું). ગારું ન. [જ ગાડર' + ગુ. ‘હું' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] જુએ ગાલિયું વિ. જુએ ‘ગાતું' + ગુ. યું' ત. પ્ર.] (લા.)
રખડાઉ માણસ
ગાઢલી સ્ત્રી. [જએ ‘ગાડવું' 4 ગુ. ‘ઈ ' શ્રીપ્રત્યય.] નાનું રમકડાનું ગાડું. (ર) ગાલી, રાધ. (વહાણ.) (૩) (લા.) રહિણી નક્ષત્રને આકાશમાં દેખાતા ત્રિકાણાત્મક સમહ ગઢલું.. જિ‘ગાડું' + શું, 'લ' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] નાનું ગાડું
ગઢવું સ, ક્રિ. [સં. 1ã>પ્રા, ચટ્ટુ દ્વારા ના, ધાર] ખાડો ખાદી એમાં રાપવું, ખાડો ખાદીને દાટવું ગાઢવા પું. [જુએ ઘાડવે.’] જુએ ‘ધાડવા. (૨) ગર્ભવતી સ્ત્રી પહેલી વાર પિયર જાય ત્યારે અપાતા ચાખાથી ભરેલા ઘડો, [॰ ઢાળવા (રૂ. પ્ર.) જવાબદારી નાખવી] ગઢા સ્ત્રી. ઝાઝો વખત પાણી ટકી ન શકે તેવી નીચી જમીન. (ર) ખાઈ"
Jain Education International_2010_04
ગાડું
ગાઢા-ખેડુ પું. [જુએ ‘ગાડું' + ખેડુ.”] ગાડું હાંકી. લઈ જનાર ખેડૂત [બનાવનારા સુથાર ગાઢાગર વિ., પું, જિએ ‘ગાડું' + ફ્રા. પ્રત્યય.] ગાડાં ગઢા-ગાડી સ્રી. [જુએ ગાડું,'–દ્વિર્ભાવ + ગુ. ઈ’સ્ત્રીપ્રત્યય.] એ નામની એક ખાળ-રમત ગાડાચિઠ્ઠી(-g) સ્ત્રી. [જુએ ‘ગાડું' + ચિટ્ઠી(-ઠ્ઠી),']
૧૮૫
જકાત ભરાઈ ગયાની ગાડાવાળાને આપવામાં આવતી
રસીદ, (૨) વેઠ માટે ગાડું તૈયાર રાખવાની ચિઠ્ઠી ગાઢા-ચીલે પું. [જુએ ‘ગાડુ’+ ‘ચીલેા.], ગાઢા-સારંગ પું. જિએ‘ગાડું' + ભારગ.'], ગાઢામા` પું. [+ સં.]
ગાઢા-વાટ
ગાઢા-લાંા (-લૅાંડો) વિ., પું. [જુએ ‘ગાડુ + ‘àાંડું.'] ગાડૅ જોડતી વેળા તાકાન કરનારા બળદ [‘ગાડા-ચીલા,’ ગઢ-૧(-વા)ઢ (-ટય) સ્ત્રી..[જ ગાડુ'' + ‘વાટરૈ’] જુએ ગાઢાં-મૈાઢ ક્રિ. વિ. [જુએ ગાડું' ૫, વિ., અ. વ. + મેઢું' + ગુ. ‘એ' ત્રી, વિ., પ્ર.] (લા.) (ઉપરાઉપર ગાડાં આવતાં હોય તે રીતે) પુષ્કળ પ્રમાણમાં ગાઢિયું ન. [જુએ ‘ગાડું’ + ગુ. ‘ચું’સ્વાર્થે તાપ ખેંચવાનું નાનું ગાડું
ત, પ્ર.]
..
ગાડી સ્રી. [દે. પ્રા. ડુમા] નાનું ગાડું'. (૨) ઘેાડા ઊંટ તેમજ ચાંત્રિક રીતે ચાલતું બે ચાર કે એનાથી વધુ પૈડાનું વાહન ઃ ઘેાડા-ગાડી' ‘ઊંટ-ગાડી' મેટર-ગાડી’વગેરે. [॰ કરવી ગાડી ભાડે લઈ આવવી. ઘેાડૅ (૩.પ્ર.) કરવું (રૂ. પ્ર.) સાધન-સંપન્ન હોવું. ચૂકવી (. પ્ર.) રેલ-ગાડી વગેરે પહેાંચવા મેાડા થયું. • જેવી (રૂ. પ્ર.) ગાડી તૈયાર કરવી. ૦ સરાડે (-)વી (૬.પ્ર.) કામની સરળતા થવી] ગાડી-ખાતું ન. [જુએ ‘ગડી' + ‘ખાતું.’] તરની ગડીએ રાખવાનું કાર્યાલય [વાનું સ્થાન ગાડી-ખાનું ન. [જુએ ‘ગાડી'+ ‘ખાનું.'] બગી રાખગાડી ગાડી સ્ક્રી. [જુએ ગાડી'–ઢિર્ભાવ.] રેલ-ગાડીને આકારે બ્રાડો ગાડી-ઘેડા હું. [જુએ ‘ગાડી' + ઘેાડે.’] ગાડી ખેંચનારા ગાડીત પું. [જુએ ગાડી' દ્વારા.] ગાડી હાંકનારા માણસ, ગાડીવાન
માતી બાળકાની રમત
ગાડીતું ન. [+ ગુ. ‘ઉં' ત. પ્ર.] ગાડી હાંકવાના ધંધા ગાડીન્નાહું ન. [જુએ ‘ગાડી' +‘ભાડુ’.’] ગાડીમાં પ્રવાસ કરવા માટેનું ન, વાહન-ખર્ચ
ગડીવાન પું. [જએ ‘ગાડી' + સં. વત્ ૫. વિ., એ.વ.
વાન ગાડીવાળા, ગાડી હાંકનાર માણસ. (ર) ગાડી ભાડે ફેરવતાર માસ. (૩) ભગી. હાંકનાર માણસ, ‘કાચ-મૅન'
ગાડું ન. [સં. નકુમ-] જૂની પદ્ધતિનું માલ-સામાન તેમજ માણસેાના પ્રવાસનું એ ખળોથી ચાલતું ખાટલાના આકારનું એ પૈડાંવાળું લાકડાનું વાહન. [-ઢાના પૈડા જેવું (રૂ. પ્ર.) સારી કિંમતનું. (૨) અગત્યનું, જરૂરી. ૰ અટકવું (૬.પ્ર.) કામમાં વિઘ્ન આવવું, કામ એંધ પડવું. ૦ ઉલાળવું (રૂ. પ્ર.) વાત કે કામ અધવચ બંધ કરવાં. ॰ ગમઢાવવું, ૦ ચલાવવું (રૂ. પ્ર.) જેમ તેમ કરી કામ ચાલુ રાખવું.