Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 719

Se૪
ગલપ(-)
ગલ છું. માછલાં પકડવાના આંકડે. (૨) કૂવામાં પડેલાં ગલચરમ ન. [ફા. ગુલ + ચમ્ ] એ નામનું એક પક્ષી વાસણ કાઢવા માટે લેખંડના આંકડાઓને ઝમ, ગલચી સ્ત્રી. કેડીનાર પાસે સમુદ્રમાં થતી એ નામની માછલી મીંદડી, બિલાડી. (૩) મોયડે. (વહાણ.). [૦ આપ ગલ(-ળ)-ચોપડી (-ચોપડી) જુએ “ગોળ-ચેપડી.' (રૂ.પ્ર.) પ્રલોભન આપવું]
ગલ-(-)જીબી સ્ત્રી. [સં. રા.ઉન ટ્વ>પ્રા. નાનામા]. ગલર . ચલમમાંથી પિવાઈ ગયેલી–બળેલી તમાકુને ગો. +.ગુ. “ઈ' સ્વાર્થે સ્ત્રી પ્રત્યય.] કાંટાળાં પાંદડાંવાળી એ
(૨) દીવા કે બત્તીને બળેલા મગરે [ગુલબાસ નામની એક વનસ્પતિ ગલ ૫. ફિા, “ગલ'-કુલ] કુલને એ નામનો એક છોડ, ગલ(ળ)-કંપ [સં. ૧ + જ “પ.'] (લા. સેનાનું ગલ ન. [અં.] એ નામનું એક પક્ષી
ગળાની હાંસડી જેવું એક ઘરેણું ગલ-કટ વિવું. [હિં] ગળું કાપનાર માણસ. (૨) ઢોરની ગલકન ન. એક જાતનું પ્રાણી (માંસ ખાનારું) કતલ કરનાર ખાટકી
ગલતું જ “ગર૮.” ગલ(ળ)-ક૬, ૮, ૬ વિ. [+]. “ઉ'-‘ઉં” ત. પ્ર.] ગળું કાપ- ગલઢેર જુએ “ગરદેરું' નાર. (૨) (લા.) ર, ધાતકી
[શક્તિ વિનાનું ગલઢેરે જ એ “ગરજે.' ગલ(ળ) કડું વિ. [જ “ગળવું' દ્વાર.] (લા,) ગળી ગયેલું, ગલત વિ. [અર.] પાયા વગરનું, અસત્ય, જઠ, ખાટું ગલકંઠ (-કડ) જુએ “ગલ-ગંડ.'
ગલ(ળ)ત-કેઢ પું. [સં. વત્ વર્ત. કુ. + કોઢ'] જેમાં ગલ-કંબલ (-કમ્બલ) છું. [સં] ગાય-બળદની ગળા નીચેની પાછું પરુ વગેરે ચાલ્યું જતું હોય તેવા કોઢને રોગ ગોદડી–ગોદડીના આકારની લટકતી ચામડી
ગલ(-ળ)ત-કેઢિયું વિ. [+ગુ. “વું' ત. પ્ર.] ગલત કાઢવાળું ગલકાતુ પું. ગળા નીચે વાળના જથ્થાવાળો એક અપ- ગલતખાતું ન. [ઓ “ગલત+ “ખાતું.'] ઉઘરાણી વસૂલ શુકનિયાળ છેડે
ન થાય તેવું હિસાબખાતું, ડૂબતું ખાતું ગલકી સ્ત્રી. શાકનો એક માસુ વેલો
ગલ(-ળ)તની સ્ત્રી. [સ. ૧૪ દ્વારા] બળદના ગળા ઉપરની ગલકું ન. ગલકીનું લીસી છાલનું લંબડું ફળ
ઘેસરી સાથે બાંધેલી દોરી કે દોરડું ગલકેટ કું. (સં. શરુ + જુએ “કેટ."] ઘેડાના સ- ગલતી સ્ત્રી. [અર.] ભૂલ, ચેક માનનો ગળા નીચે આવતે એક ભાગ, કેટિયું
ગલતી સ્ત્રી, જિઓ “ગલતો' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] નાના ગલ છું..ડી સ્ત્રી,, - Y. [સ, વારુ + ખેડવું' + ગુ. ગલતે, પોળ પાનાવાળું સુતારનું એક ઓજાર ‘એ ક.મ. + “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય] ઢારને ગળે બાંધવાના અછોડાને છેડે ધાવણ જેવી ખેસવામાં આવતી લાકડાની ગલ-તૂર છું. એ નામનું એક કાંટાવાળું નાનું ઝાડ પટ્ટી (ાંઝણું નેતરું વરત વગેરેમાં પણ આવી ધાવણ ગલતો પુ. બહારથી ગોળ હોય તેવો ઘાટ, દીવાલને બહાર રાખવામાં આવે છે.)
[ગળામાંનું દેરડું કાલે કંદેરો. (૨) બારસાખમાં કામ આવતો લાકડાનો ગલ-એર . સં. વાઢ દ્વારા.] ઘોડાને દોરી જવાનું એના ટુકડે
[એક ગાંઠ ગલગ૧ ૬., ન. [જઓ ગલગંડ.'] ગળામાં થતો એક રેગ ગલતેડી સ્ત્રી, [સ, વાજી દ્વારા) ગાલના મધ્યભાગમાં થતી ગલગ૨ ન. પશુઓના ગળા નીચેનું લટકતું ચામડું ગલ-તોરણિકા સ્ત્રી. [૪] ગળાના આગળના દ્વારની બાજુએ ગલગલ છું. એ નામનું એક ઝાડ, પીળા શીમળો
આવેલો તોરણ જેવા લાગતો અવયવ ગલગલ-આંગળી, ગલગલામણું સ્ત્રી, એ નામની એક દેશી ગલ-તેરે ! એ નામનું એક વૃક્ષ, સંસડે રમત, આંખ-મીંચામણું
ગલતકુષ ૫. સિં.) એ “ગલત-કોઢ.” ગલગલિયું ન. [૨વા. “ગલગલી' + ગુ. ઇયું' ત...], ગલ- ગલ-થલ ન. [સં. વાહ-] ગળું, કંઠ, ગરદન [પાપડી ગલી સ્ત્રી. [૨વા.] શરીરનાં મમ્મસ્થાનમાં આંગળીએ ગલવાણી શ્રી. [જ ગોળ + ધાણી.”] ધાણીની ગોળવેચવાથી થતી હર્ષની લાગણી, ગલી, ગલીપચી
ગલન ન. [૪] એગળી જવું એ. (૨) નીચે ટપકતા ગલ(ળ)-ગંઠ (-ગ૭) . [સં.] ગળામાં ગાંઠ થવાને રોગ છે, એ * (૨) લાપેટિયું, ગાલપચારિયું
ગલનપાત્ર ન. સિં] ઓગાળવા માટેનું કામ ગલબંદ્રિકા (-ગણ્ડિકા) સ્ત્રી. [.] પડજીભ, “ઉવુવા'
ગલનબિંદુ (-બિન્દુ) ન. [સ., .] જુઓ “ગલનાંક.” ગલગંડુ (-ગડુ) ૫. [સ. True + ગુ. “ઉ” સ્વાર્થે ત. પ્ર.]
ગલનવિધિ પું, સ્ત્રી. [૫] ઓગાળવાની વિધિ કે પ્રક્રિયા જઓ “ગલ-ડ.”
[બેકી ત્રાગું કરનારી સ્ત્રી ગલન-શીલ વિ. [સં.] એગળવાના સ્વભાવનું ગલગંઠી (ગુડી) શ્રી. [સ. વાડ દ્વારા ગળામાં કટાર ગલનાંક (ના) કું. [સસાન +8મી ઓગળવાની સ્થિતિએ ગલગેટ કું. [ફા. ગુન્ + જુએ “ગોટે. 1 ગલગોટાને પહોંચવાને આંક, દ્રવબિંદુ, “મેટિંગ પિઈન્ટ’ છોડ-એક ફૂલ-છેડ
ગલનીય વિ. સિં] ઓગળવા જેવું. (૨) નીચે ટપકતું રહે તેવું ગલગેટિયા કું. દિવાળિયે
ગલનીયતા સ્ત્રી. [સં.] ઓગળવાને ગુણ. (૨) ટપકવાન ગુણ ગલગેટે મું. [જઓ “ગલ-ગોટ.] ગલગોટાનું કુલ
ગલપચી સ્ત્રી. [રવા.) જુએ “ગલગલિયું.” ગલગલ જ એ ગલ.” [ગાંઠોમાંની પ્રત્યેક ગાંઠ
ગલ-પ(-દો) ૫. સિં. ૮ + જ પટે,ફો.”] ગળે અલ-મથિ (-ગ્રથિ) , [., .] ગળાની અંદરની બે બાંધવાનું પહેળા પટા જેવું વસ્ત્ર, “મફલર'