Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 693

ખેાળવું
૬૪૮
ધા-ખેધ
ખેાળવું (ઍળવું) સ, કે, ખે જવું, ગોતવું, શોધવું, તપાસવું, છુટકારો દમ ખેં'ચ. -થામાંથી જીવ ઊી જ ખેળાવું (ખાળાવું) કર્મણિ, કે. મેળાવવું (ખળાવવું) (રૂ. પ્ર.) અશાંતિ થવી, ખૂબ ગભરાઈ જવું] છે., સ. કે.
ખેાળી સ્ત્રી, ધાતુની કે દાંત યા પ્લાસ્ટિક વગેરેની લાકડીની એળ-ળા (ખોળ-ખળા) ૫, બ. વ. સ્ત્રી. [જ મૂઠને સ્થાને નાખવામાં આવેલી સુંગળી કે કંડલી, ખેલી.
ખોળવું', ઢિ ર્ભાવ. ] ખોળાખાળ, શેાધાશેાધ, ગતાગોત, (૨) પિંક પાડવા દોરાની બનાવેલી ઝાળી. (૩) ગલતે પ્રબળ તપાસ
કરવાનું સુતારનું એક ઓજાર ખેfબા-ભવું (ખોળખ(ભ)૬) અ. કિ. ઢીલમાં નાખવું, ખેળું (ખેળું) ન. [.ઇએ ળ + ગુ. ‘ઉ' સ્વાર્થે વિલંબ કરો. ખેfબા(-ભા)૬ (ઑળખા(ભા)નું) ભાવે, ત. પ્ર.] શિંગડાં ઉપર લપેટાતી ખેાળ ' ક્રિ. ખેલંબા (-ભા)વવું (ખેળબા(-પ્પા)વવું) પ્રેસ. ક્રિ. ખેળ (ખોળે) પું. પલાંઠી વાળી બેસતાં પેડુ આગળથી બેઉ મેળ(-) (ઑળખે, ભા) ૫. [જ ખેાળંબ(-ભ) ઘૂંટણ સુધીને બનતે ભાગ, ઉડંગ. (૨) પહેરેલા વસ્ત્રની +ગુ. ' કુ.પ્ર.] ઢીલ, વિલંબ, [બે(-ભે) નખ-નાંખવું ચાળ એ ઘાટે પાથરવામાં આવતાં થતો ઘાટ. [ળે બેસવું (ર.અ.) ન કરવાને માટે બાજુએ ધકેલી મૂકવું]
(બેસવું) (રૂ.પ્ર.) અપુત્ર પિતાને ત્યાં દત્તક જવું. (૨) ખેાળા-કાંકરી (ખેાળા-> સ્ત્રી. [એ ખેાળો' + “કાંકરી.”]. આશ્રયે જવું. -ળે બેસાડવું (ઍસાડવું) (રૂ. પ્ર.) દત્તક લેવું. (લા.) એ નામની એક રમત, બેડી કકરી
-ળે માથું મૂકવું (રૂ. પ્ર.) શરણે જઈ આશ્રય મેળવ, ખેાળા-ખંખેાળા (ઑળા- ખફળા) ૫., બ. વ. [ જાઓ રક્ષણ માગવું. -ળે લેવું (રૂ. પ્ર.) દત્તક લેવું. -ળે સેંપવું
ખેળવું' + ખંખાળવું.’ + ગુ. ‘ઉં” ક. પ્ર.] ખળ-ખેાળા (-સોંપવું) (રૂ. પ્ર.) સંભાળ નીચે મુકવું. -ળે તેવું (રૂ.પ્ર.) ખેાળા-ખૂંદણ (ખોળા-) વિ. [ઓ એળે'+‘અંદવું' + ગુ.
આશ્રય કે આધાર નીચે હોવું, ખૂદ (ઉ.પ્ર.) ખેાળામાં અણ” કવાચક ક. પ્ર. ], તલ વિ. [+ગુ. ‘તું' વર્ત. કુ. રમવું. ૦-8ાર (રૂ.પ્ર.) ગર્ભ રહે. ૦ પાથર (રૂ.પ્ર.) દ્વારા ખેળાનું અંદનારું (પિતાનું બાળક), ખેળામાં રમનારું આજીજી કરવી, કાલાવાલા કરવા. ૦ ભર (રૂ. પ્ર.) બળા-સી (ખોળા) સી. [ઓ ખેળ + ખેસવું સીમંત-સંસ્કાર કરવો. ૦ ભરા (રૂ.પ્ર.) પહેલું ગર્ભાધાન + ગુ. “ઈ' કુ. પ્ર. ] મેળા ખેાળ
થવું. વીસમ (રૂ. પ્ર.) બાળક મરી થયા પછી માતાને ખેાળા-ખેળ (ખેળા-ખોન્ચ) સ્ત્રી. જિઓ ખેળવું' -દ્વિર્ભાવ.], એના પિયરમાં પિયરિયાં તરફથી લઈ જવાયું. છેલ્લા -ળી સ્ત્રી, [ + છે. ઈ ' સ્વાર્થે સીપ્રત્યંચી મેળે-ખેાળા, ખેાળાનું (ખેાળાનું) (રૂ.પ્ર.) સૌથી નાનું સંતાન. પહેલા શોધાશોધ, ગોતાગૈત [લા.) એ નામની એક રમત મેળાનું (પૈસલા ખેળાનું) (રૂ. પ્ર.) સૌથી મોટું સંતાન. બાળકીકરી (ખેળા) સી. [ જ બળે' + “દીકરી. (૨) લાડકું માણસ] ખેાળા-દંઢાળા (ખેળાહળા ) પું, બ. ૧. જિઓ ખેળ ખલી (ખોખલી, સ્ત્રી, લેકડી + “ઢાળવું.”] ખળખેળી, સખત તપાસ
ખલે (ખોખલો) ૫. [રવા.] ઉધરસને ઠાસે ખેળાદાન (ઑળા) ન. [ઓ “ખેળો' + સં.] વામ- ખાર (ખાર) કું. [રવા.) હું બંધ રાખી ગળામાંથી
માર્ગની એક ધાર્મિક ગણાતી નિર્લજજ કિયા (સી-સંમેગ) કાઢવામાં આવતે “” જેવો અવાજ, ખુંખાર ખેાળાધર (ખોળા- વિ. [ઓ ખેાળો' + ધરવું. ]લા.) ખાંખારડું ( ખારવું) અ. કિં. [૨] ખાંખારો ખા , જમીનગીરી આપનાર, જામીન થનાર, જમીન, હામી, ખંખાર. [ખારીને કહેવું (ખાંખારીને કેવું) (કે ગેરન્ટર'
[હામીપણું, બાંયધરી, ગેરન્ટી બાલવું) (રૂ. પ્ર.) એનું જણાવી દેવું, ખુલાસે કરી ખેાળા-ધરી સી. [ + S. “ઈ' તે. પ્ર. 1 જામીનગીરી, દેવ] ખૂંખારવું ભાવે, કિ. ખેળભરણું (ખોળા-) ન. [જ એ બાળ' + ભરણું.1 ખારિયું (ખોંખારિયું) વિ. [જઓ “ખારે' + ગુ.
ઇયું' ત. પ્ર.] (લા.) અભિમાની, મગરૂર, ગર્વિષ્ઠ મકવા માંગલિક વિધિ. (૨) સીમંત, અઘરણી
ખારે છું. [જઓ “ ખાર' + ગુ. “એ” વાર્થે ત. પ્ર.] વેળા-મૂળા (ખોળા- પું, બ. વ. [ જુઓ “ખેળો' દ્વારા.] જુઓ “ ખાર.' [૦ કર, ૦ ખ, ૦માર (રૂ.પ્ર.) મુસ્લિમ મેમણ કેમમાં શુભ પ્રસંગે સગા સ્નેહીઓને હાજરી બતાવવી. (૨) પડકાર કરવું. (૩) મરદાઈ બતાવવી] સાકર ખારેક સોપારી વગેરેની અપાતી લાણ
ખી (ખોંખી) જિ. [રવા.] ઉધરસ [થાય એમ એળાવવું, મેળાવું (ખોળા- જુઓ ખોળવું'માં.
એ બે (ખોં ખે) ક્રિ. વિ. [ ૨વા. ] ઉધરસને અવાજ ખેાળા-સુખડી (ખોળા) સ્ત્રી. [જ ‘ળો' + સુખડી....] ગાહ (ગાહ) પું, ઘેળે અને બદામ ઘેડે ગામના પટેલ કે હકદારેને ખળામાં અપાતો લાગને દાણો ખેચરી (ખેચરી) સી. ઈશું મેળ-ખળાં (ખળાં-ખડખોળા નં., બ. ૧. [ જ ર (ખેડ૨) . અનાજ ખસેડ્યા પછી ખળા કે
બાળા-ખંખેળા.”], ખેાળા-ખાંખાં (ળન, બ. ૧. ખળાવાડમ! પડી રહેલા દાણા [ જુએ “ખેાળવું' + ૨વા.”] જઓ “ખાળા-ખંખેાળા.” ખેતર (ખાંડર) પું. ઝાડને પિલાણવાળા ભાગ, બખેલ ળિયું (ઑળિયું) . [ જ “બાળ + ગુ. “યું” ખલું (ખેડલું) વિ. દાંત વિનાનું, બેખું ત. પ્ર.] જ ખેાળ. (૨) શરીર, દેહ, કાયા, કલેવર. હે (ખે) ૫. પક્ષોને માથે [[યામાં જીવ આવ (રૂ. પ્ર. ) જીવને શાંતિ થવી, ધા-ધ (ખોંધા-ખાંથ) સ્ત્રી. ખટપટ, (૨) તકરાર. (૩).