Page Text
________________
ખુરાસાન
૬૩ર
ખુશબ(-બે,-બઈ) ખુરાસન છું. [૩] ઈરાન દેશનો એ નામને પ્રાંત. (સંજ્ઞા.) છાની વાત કહી દેવી. દિલ (રૂ. પ્ર.) દિલની કળાશ, ખુરાસાની વિ. [ફા.] ખુરાસાન દેશને લગતું ખુરાસાન દેશનું, નિષ્કપટપણું. ૦ પાડવું (રૂ. પ્ર.) છવું જાહેર કરી દેવું. -લે ખુરાસાન દેશમાં આવેલું
આમ (રૂ. પ્ર.) તદ્દન જાહેરમાં, -લે ચેક (રૂ. પ્ર.) ઉઘાડે ખુરાંટ વિ. [રવા.] માથાભારે ધમાલ કરનારું. (૨) સમર્થ ચાક, ઉઘાડે છોગે, તદ્ધ જાહેરમાં. -લે કાગળ (રૂ. પ્ર.) ખુરાંટ* (૮૩) સ્ત્રી. [ સં. સુર દ્વારા ઠેરની ખરીએથી વર્તમાનપત્રોમાં છપાય એ રીતને પત્ર. -લે હિસાબ કચડાયેલી જમીન
(રૂ. પ્ર.) એ હિસાબ]. ખુરિયા સ્ત્રી. કાચલી કે બીજી વસ્તુમાંથી બનાવેલું પ્યાલા ખુલે ખુલ્લું વિ. [જુઓ ખુલ્લું,' દ્વિર્ભાવ] તન ખુલ્લું, જેવું સાધન (જેનાથી કપડાં ઉપર પટ્ટા પાડવામાં આવે છે.) તન્ન સ્પષ્ટ, ખુલ-ખુલા ખુરી' સ્ત્રી. [સં] પશુઓના પગમાંની ખરી. (૨) નાળ ખુવાટી સ્ત્રી. માવાની એક મીઠાઇ ખુરી સ્ત્રી, ભટ્ટી
એિક ઝાડ ખુવાર ક્રિ. વિ. [. વાર] અતિ દુઃખી. (૨) પાયમાલ, ખુરી-ત્રાંસ ન. જિઓ ખુરી” + “ત્રાંસ.'] (લા.) એ નામનું હેરાન હેરાન. [૦ને ખાટલ (ર.અ.) ખુવારી, ખુબ નુકસાન. ખર્ચ (ખુચ) . ઉઝરડે. (૨) વિર, શત્રુતા, દુશમનાવટ ૦મળવું (રૂ. પ્ર.) પરેશાન થયું] ખુ છું. [રવા.] ઘોડાને સાફ કરવાનું સાધન, ખરેરો ખુવારી સ્ત્રી. [ફા. ડૂારી] ખુવાર થઈ જવું એ.(ર) (વિગ્રહમાંખુરે પું. ભટ્ટી
યુદ્ધમાં-આફત વગેરેમાં) જાન-દામખુરાસ પું. કુકડો [અજવાળાવાળી ખુલ્લી જગ્યા ખુશ ક્રિ. વિ. [ફા.] પ્રસન્ન, આનંદિત, હર્ષિત. [ કરવું ખુલા(-હલા)ણ ન. [ ઓ “ખલવું' + ગુ. આણ” કુ. પ્ર.] (રૂ. પ્ર.) રાજી કરવું. ૦રહેવું (-રે મું) (રૂ.પ્ર.) પ્રસન્ન રહેવું) ખુલાવવું જુએ ખૂલવું”માં. (“ખલવું” પરથી છે. ખેલવું અને આ ફારસી શબ્દ સમાસના આરંભે ‘ઉત્તમ” એ અર્થે એનું પુનઃ પ્રેરક બોલાવવું વ્યાપક; “ખલ પરથી પ્રે. બતાવે છે.) ખુલાવવું” પ્રચારમાં નથી.)
ખુશ-
કિસ્મત વિ. [+ અર.] નસીબદાર, ભાગ્યશાળી બુલવું જુઓ ‘ખલવુંમાં.
ખુશ-
કિસ્મતી સ્ત્રી. [+ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] સારું નસીબ, સુભાગ્ય ખુલાસવું અ. ક્રિ. [ઓ ખુલાસે,' –ના ધા. ખુલાસો ખુશકી સ્ત્રી. [ફા. ખૂકી] જમીન ઉપરનો માર્ગ (‘તરી' = થ. (આ પ્રાગ ૨૮ નથી; માત્ર “ખુલાસીને એવું અવ્યય સમુદ્રમાર્ગ કે જલમાર્ગ), મુકી કૃદંત “ખુલાસે ઝાડે આવવો” ના અર્થમાં ખુલાસીને ઝાડો ખુશકી-નાકું ન. [+ જુઓ “નામું.] જમીન-માર્ગે આવતા આવ’ એ રાતે કવચિત સંભળાય છે.).
માલસામાનની જકાત વસલ કરનારી શેકી [વિનાનું ખુલાસા-બંધ (-બ%) કિ. વિ. [ “ખુલાસે' + ફા. ખુશકું, ખુશલું વિ. દૂબળા શરીરનું, સુકલકડી(૨) ગજા
બ૬.] ખુલાસા-વાર કિ. વિ. [જ “ખુલાસો' + “વાર' ખુશ-ખત ન. [જઓ ફા. “ખત.”] સારા સમાચારને પત્ર (= પ્રમાણે)] સમઝ સાથે, સ્પષ્ટતાથી, નિરાકરણ પૂર્વક ખુશખબર છું., 1. [૫. માં બ. ૧, ફા.+જુઓ “ખબર.”] ખુલાસે યું. [અર. ખુલાસહ ] ચાખવટ, ખુહલું હોવાપણું, આનંદ ઉપજાવે તેવા સમાચાર
સ્પષ્ટતા, સ્પષ્ટીકરણ, કલેરિફિકેશન.” (૨) નિરાકરણ, ખુશ ખુશ ક્રિ. વિ. જિઓ “ખુશ,’ –દ્રિભ] તદ્ન પ્રસન્ન, નિવેડો, નિકાલ. (૩) સમઝતી, “એકપ્લેનેશન.” (૪) (મળ ખૂબ ખૂબ આનંદમાં [(૨) સુખી અને તંદુરસ્ત વગેરેનું) સાફ આવવું એ. (૫) ફારગતી. (૬) ટીકા-ટિપ્પણ, ખુશખુશાલ ક્રિ. વિ. [ફા] તત ખુશ, ખૂબ જ પ્રસન્ન. વિવરણ, ‘
નેસ.' [૦ આપ, ૦ કરો (રૂ. પ્ર.) સ્પષ્ટતા ખુશખુશાલી સ્ત્રી. [ + ગુ, “ઈ' ત. પ્ર.] અત્યંત પ્રસન્નતા, કરવી. (૨) સમઝતી આપવી. ૦ થ (રૂ. પ્ર.) સ્પષ્ટતા ખબ જ આનંદ. (૨) સુખ અને તંદુરસ્તીને આનંદ થવી. (૨) નિવેડે આવો. ૦૫, ૦ માગ, ૧ લે ખુશ-દિલ વિ. ફિ.] જેનું ચિત્ત પ્રસન્ન છે તેવું, પ્રસન્ન-ચિત્ત (રૂ. પ્ર.) વિગતવાર પ્રશ્નોના જવાબ માગવા. ખુલાસેથી : ખુશ-દિલી સ્ત્રી. [ + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] ચિત્તની પ્રસન્નતા ઝાડે થવે (રૂ. પ્ર.) ઝાડો તદ્દન સાફ આવો ]
ખુશ-નવીસ વિ. [ફા.] સારા અક્ષર લખનારું ખુલલત સ્ત્રી. [જ “ખુલ્લુ' દ્વારા.] મિત્રાચારી, દોસ્તી ખુશ-નસીબ ન. [ + જુઓ “નસીબ.'] સારું નસીબ, સુખુલં-ખુલા (ખુલ-ખુલ્લા) ક્રિ. વિ. [જુએ “ખુલ્લું,' ભાગ્ય. (૨) વિ. નસીબદાર, સદ્ ભાગી -દ્વિર્ભાવ.] ખુલે ખુલ્લી રીતે, પ્રગટપણે, ઉઘાડે ચોક, જાહેર ખુશનસીબી સ્ત્રી. [ + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] નસીબદારી, ભાગ્યરીતે, છડે ચેક, ખલે ખુલ્લું
વત્તા, સુભાગ્ય, સદ્ ભાગ્ય ખુલાણ જુઓ “ખુલાણ.”
ખુશ-નિયત સ્ત્રી, [ + જુએ “નિયત.'] સારી દાનત. (૨) ખુલ્લું વિ. [વિકપિ “ખૂલું.'] હોય એવું, ઉઘાડું. (૨) સમઝાય વિ. સારી દાનતવાળું
[(૨) પ્રામાણિક એવું સ્પષ્ટ. (૩) મું નહિ તેવું, જાહેર. (૪) નિશ્ચયાત્મક, ખુશનિયતી વિ. [ + ગુ. ‘ઈ' ત. પ્ર.] સારી દાનતવાળું. (૫) (રંગની દૃષ્ટિએ) ઘેરું નહિ તેવું, ખૂલતા રંગનું. નિલ્લી ખુશનુમા વિ. [ફ.] મનને આનંદ આપે તેવું મને રંજક, હૃદ્ય આંખે (રૂ. પ્ર.) નરી આંખે, કેઈ યંત્રના સંધન વિના દેખાય ખુશ-બખતી, ખુશબખતી સ્ત્રી. [ કા. “ખુબતી.'] ખુશ એમ. -હલી રાતે (રૂ.પ્ર.) છડે ચોક, સ્પષ્ટતાથી. હલી હવા થવાનો સમય. (૨) ખુશાલી. (૩) ઉત્સવ, તહેવાર. (૪) (રૂ. પ્ર.) બંધેચ નહિ તેવી હવા, ‘એપન એર.”૦ કરવું, ખુશ કરનારું ઈનામ, ખુશાલીની બક્ષિસ મૂકવું (રૂ. પ્ર) ઉઘાડવું. (૨) છૂપું જાહેર કરવું. (૩) ખુશબૂટ-બે,-બઈ) સ્ત્રી. [વા. ખુબો] સુગંધ, સૌરભ, સુવાસ
For Private & Personal Use Only
Jain Education International 2010_04
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |