Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 571

૫૨૬
કુ-સંજ્ઞા
કુટુંબ-પરિવાર પ્રક્રિયા. (૨) કુટુંબને વધતું અટકાવવાની વૈદ્યકીય પ્રક્રિયા કુહકુહાવું અ. ક્રિ. [રવા.] મરધીની જેમ અવાજ કરે કે નિરોધને લગતાં સાધનેને ખ્યાલ આપતી વ્યવસ્થા, કુકડી સ્ત્રી. [રવા.] ભૂખ કે અજીર્ણથી પેટમાં થતો ગડફૅમિલી-પ્લેનિંગ”
બડાટ. [૦ થવી (રૂ. પ્ર.) ઉત્કંઠા થવી]. કુટુંબ-પરિવાર (કુટુમ્બ) પું. [સં.] જ એ “કુટુંબ-કબીલો.’ કુતું જુએ “કુરતું.’
માપ કુટુંબ-પષક (કુટુમ્બ) સ્ત્રી. [સં.] કુટુંબનું ભરણ-પોષણ કુપ(૧) મું. [સં.] બાર મૂઠી ભરાય એવું એક જુનું કરનાર
કુહાપે . ચીડિયાં કરવાં એ. (૨) કઢાપો, બળાપ, કુટુંબ-પેષણ (કુટુમ્બ) ન. [સં.] કુટુંબનું ભરણ-પોષણ
[માટીની કુહલી, કુલડી કુટુંબ-પ્રતિ (કુટુમ્બ-) સ્ત્રી. [સં.], કુટુંબ-પ્રેમ (કુટુમ્બ- કુ)હલી સ્ત્રી, જિએ “કુડલું.” ગુ. ‘ઈ’ સ્ત્રીપ્રત્યય.]
પું. [સ, ન. "પ્રેમr j.] કુટુંબ ઉપરની લાગણી દુ-૧)લું ન. [સં. શુટ->પ્રા. 3- + અપ. ૩ - પ્ર. = કુટુંબ-બળુ (કટુમ્બ-બૅળું) વિ. [સં. + જુએ બળવું ટુજીગ-] માટીનું કુલું, કૂલડું
+ ગુ. “ઉ” ક. પ્ર.] કુટુંબને બદનામી મળે એવું કરનાર કુ(ક)લે . [જુઓ “કુડલું.'] માટીને કુલ, કલો કુટુંબ-ભાવ (કુટુમ્બ-) પું. [સં.] દરેક માનવ તરફ પિતાનું કુટવ જુઓ “કુડપ.' કુટુંબી જન છે એ પ્રકારની લાગણી
કુહંતર (કુડતર), કુઠાંતરે મું. (સ. ->પ્રા. ના + કબ-મેળો (કુટુમ્બન) યું. (સં. + મેળે.”] કુટુંબ સં. ] ભીંતનો આતરે, ભીંતની પડદી, (૨) (લા.) , અને સગાં વહાલાનું એક સ્થળે મળવું એ
ખાનગી રાખવાપણું કુટુંબ-વત્સલ (કુટુમ્બ-) વિ. સં.] જેને કુટુંબ વહાલું છે કુ(જ-કે)ઢી શ્રી. વીસની સંખ્યા તેવું. (૨) જે કુટુંબને વહાલું છે તેવું
કુહા કુદી સ્ત્રી. [રવા.] કુકડાં દૂર કરવા કરાતો અવાજ કુટુંબ-વાત્સલ્ય (કુટમ્બ-) ન. [સં.] કુટુંબ-વત્સલ હેવાપણું કુ(-,-કે)ઠી-બંધ વિ. [ + ફા. “બ૬ ] (લા.) સંખ્યાકુટુંબ-વૃદ્ધિ (કુટુમ્બ-) શ્રી. [સં.] કુટુંબને વિસ્તાર છે એ બંધ (વીસ-વીસના અનેક સમૂહ) કુટુંબ-સંસ્થા (કુટુમ્બ-સંસ્થા) સ્ત્રી. [સં.] પતિ પત્ની અને કુઠી-હાર છું. [જ “કેડી.” + સં.] સ્ત્રીઓની ડેકમાં સંતાને સાથે રહે એ જાતની જીવન-પદ્ધતિ
પહેરવાનું એક ઘરેણું
પ્રિકાર કુટુંબનેહ (કુટુમ્બન) . [સં.] એ “કુટુંબ-પ્રીતિ.” કુવ-કંદ (ક૬) પું. સાધારણ શરીરવાળા જીવનને એક કુકુંબિનતા (કુટુંબિતા) સ્ત્રી, -ન્ડ ન. [સં.] કુટુંબીપણું કુમલ ન. [4., ] ફલની કળી કુટુંબિન (કુટુમ્બિની) સ્ત્રી. [સં.] કુટુંબની હરકેઈ સ્ત્રી કુ-ઢબ સ્ત્રી, [સં. 9 + જુઓ “બ.'] ખરાબ રીત કે પદ્ધતિ કુટુંબી (કુટુમ્બી) વિ. [ર્સ, .] કુટુંબનું, સમાન કુટુંબમાં કુ-ટંગ (-9) ૫. [સં. યુ + જુઓ “દંગ.'] ખરાબ રીતભાત ઉત્પન્ન થયેલું, સગું-સાગવું
[ઉન્નતિ કુટુંગિયું વિ. [ + ગુ. જીયું” ત. પ્ર.] ખરાબ રીતભાતવાળું, કઢંગું કાર (કુટુમ્બે) ૫. [સં. શૂટ + ૩દ્વાર] કુટુંબની કુઢાપે પું. દુ:ખ, પીડા. (૨) (લા.) અફસ, શેક કુટુંબે દ્ધારક (ક ) વિ. [સં. ગુરુ + ૩દ્વાર] કુટુંબ- કુણિયાટવું (રે.) જ કેણિયાટવું.” ની સ્થિતિ ઊંચે લાવનાર
કુતકારે જુએ “કુદકારે.” કટેલ સી. [સ, યુ + જ એ ટેવ.'] ખરાબ ટેવ, બુરી ક-ક)ત(-); ન., કે પું. [તક. કુકહ] કતી કે, લાકડીને આદત. (૨) હસ્તમૈથુન કરવાની આદત
ટુકડ, દંડી. (૨) ઝૂડવાની લાકડી કુદ(૧૮)શું સ્ત્રી, સિ. (-1)નટ મા )A[, કુત૫ ૫. [સ.]નાટથમાં વપરાતા એક વાઘને પ્રકાર. (નાટય.) પ્રા. તત્સમ] નાયક-નાયિકા વચ્ચે સંદેશા લઈ જનારી તરાવલ જ કતરાં . લાવનારી સ્ત્રી, દતી
કુતરિયું ન. જિઓ “કૂતરું + ગુ. “છયું' ત, પ્ર.] (લા.) એ કુદ-દિરની સ્ત્રી- [સં.] જઓ ઉપર કુદૃણી.”
નામનું એક ધાસ કદાક્રિમિત ન. [૪] પ્રિયતમના પ્રેમાલિગનની ઉપર કુતરિયા દાંત મું. [જ એ “કુતવિયું' + “દાંત.”] ખાસ કરીને ઉપરથી અરુચિ બતાવવી એ. (કાવ્ય.)
માંસાહારી પશુઓનાં મોઢાંમાંને ઉપર નીચેના વચ્ચેના કુટ્રિણ જ “કુટ્ટણી.”
ચાર દાંતની બેઉ બાજુ રહેલો છે તે એક મૂળ અણીકુદિની એ “કુદની.”
નિ) ફરસબંધી
દાર દાંત (માનવ-મેઢામાં એ જ ખીલે.”). કુદિમ વિ. [સ.] લીસી ફરસબંધીવાળું. (૨) ન. સિંપું, કુતરિય વાઘ છું. [જુઓ “કુતરિયું' + “વાઘ.'] કુતરાને પકડી કુક્રિમિત જ “કુમિત.”
[ઠામ ખાઈ જનારે દીપડે, કુત્તો-દીપડે ક-કામ ન. સિં, વ + જુઓ ‘ઠામ,"] ખરાબ જગ્યા, ક- કતર્ક છું. સ.] ખરાબ વિચાર, અનિષ્ટ વિચાર, અવળો વિચાર કુઠાર ૫. સિં.] કુહાડે
કુતર્કવાદી વિ. [સ, ડું પોતાના અગ્ય વિચારોનું સમર્થન કુઠારાઘાત . [. + મા ઘાd] કુહાડી કે કુહાડાને માર કરનાર (૨) (લા.) મન ઉપર ઊંડે ઘા
કુતર્કશાસ્ત્રી વિ. [સં., પૃ.] ખરાબ વિચારો કરવામાં પાવરધું કુઠારિકા, કુઠારી સ્ત્રી, સ્ત્રી. [સં.) ફરસી, કુહાડી
કુતકી વિ. સિં, ૫.] કુતર્ક કર્યા કરનારું કુરકુટ કું. [૨વા.], ૦રવ પં. [+ સં.] પક્ષી વગેરેને ખેતર
કુ-તંત્રી'(તત્રી) વિ. [સ, ] તંત્રને ખરાબ રીતે ચલાવનાર, માંથી હાંકી કાઢવા કરવામાં આવતા અવાજ
ગેરવ્યવસ્થા કરનાર. (૨) પું. લોકોને ભ્રમમાં નાખે તેવા