Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 56

અ-ખેલું].
[અગન
અ-ખેલું લિ. [ + જુઓ “ખેલવું’ + ગુ. “ઉ” ક. પ્રત્યય] નહિ અગણે(-)સિતેર વિ.[ઓ ‘અગાતેર'.]૬૯ની(સંખ્યા) ખેલવા જેવું
[તેવું વન અગણે – સિત્તેરમું લિ. [+ આકૃતિવાચક ગુ. “મ” અખે-વન ન. સિં. માટે પ્રા. અવેર + સં.] કદી ન સુકાય પ્રત્યય] ૬૯ની સંખ્યાએ પહોંચેલું અખે-વાણી સ્ત્રી. [સં. અક્ષ>પ્રા. અવલઇ + સં.] અક્ષય- અગણ્યાએંશી(સી) વિ. [સ, નારીતિ > પ્રા. શૂળrણી વાણી, સરસ્વતી
[સંકે મે, અખરોટ ૭૯] એશીમાં એક એવું, એગણ્યાએંશી અખેટ, ન ન. [સ. અક્ષર> પ્રા. મોઢ] એક જાતને અગણયાએંશી(સી)મું વિ. [+સં. આવૃત્તિવાચક ગુ. મું' અખેતર વિ. ભૂતપ્રેતના વળગાડવાળું
પ્રત્યય] ૭૯ની સંખ્યાએ પહોંચેલું અખેવન સ્ત્રી. [સં. અક્ષયવન] (લા.) એક પણ સંતાન મરી અગ(૦ )(ન્સી) જાઓ “અગણ્યાએંશી'.
તેવી સૌભાગ્યવતી સ્ત્રી. (૨) લા.) વિ. આખું અગણયાએંશી(સી)યું જુઓ “અગણ્યાએંશીયું” અખેવની સ્ત્રી, [+ ગુ. ‘ઈ’ ત. પ્ર.] જાઓ “અખોવન (૧)” અગર જુએ “અગણેતર'. અખહ વિ. [,મક્ષa> મા, અવર તત્સમ જ “અખડ’. અગાતેરમું જુઓ “અગણેતરમ્'. અખ્તર પું. [] સિતારો, તારો
અગતે જુઓ “અગણેતરું. અ-ખ્યાત વિ. [સં.] અજાણ્યું, અપ્રસિદ્ધ
અગર-સિતેર જેઓ અગાસિત્તેર”. અ-ખ્યાતિ સ્ત્રી, (સં.] અપ્રસિદ્ધિ. (૨) (લા.) અપકીર્તિ, અગણા-સિત્તેરમું જુઓ “અગાસિત્તેરમું. અપજશે. (૩) ભ્રમને અભાવ (દાંત)(૪) જગતનો શ્રમ. અગત' (-ન્ય) મીસં. મતિ ] અવગતિ, ખરાબ ગતિ (મીમાંસા.).
અગત* ક્રિ.વિ. [સં. અગ્રત:] આગળ અ-ખ્રિસ્તી વિ. [ + જુએ “ખ્રિસ્તી”.) ઈસાઈ ધર્મનું ન હોય અગતકરી ક્રિવિ. સિં. અગ્રત: વા] (લા.) ખાસ કરીને તેવું, ખ્રિસ્તી સિવાયના કેઈપણ અન્ય ધર્મનું અનુયાયી,પ્રેગન’ અગત-૫ગત ક્રિ.વિ. આધાર વિના, ટેકા વિના અગ-જગ ન. [સં. મન + નાd] સ્થાવર-જંગમ
અ-ગતિ સમી. (સં.] ગમન-પ્રવેશને અભાવ. (૨) (લા.) અવગતિ, અગ-) પું. અખાડે, વ્યાયામશાળા. (૨) તાલીમખાનું, હલકી નિમાં અવતાર યા નરકાવાસ (૩) કપાસ રાખવાને વાડે
અગતિક વિ. [સં.] અકિય, સુસ્ત, જડ, ઇનર્ટ'. (૨) અવગતિ અગક ક્રિ. વિ. [રવા.] નગારાનો અવાજ થાય એ રીતે પામેલું. (૩) નિરુપાય, લાચાર. (૪) નિરાધાર. (૫) ન. અગર સ્ત્રી, [અર. “અકુદ-ગાંઠ બાંધવી] (લા.) બાધા, અંગભૂત રકમે બદલાય તોપણ અચળ રહેનારી રકમ, આખડી. (૨) સોગંદ, પ્રતિજ્ઞા
ઇવેરિયન્ટ’ (ગ). અગત્ત્વતી સ્ત્રી. હુતુતુતુ જેવી એક રમત
અગતિકતા સ્ત્રી, સિં.] (લા.) અનાથતા. (૨) લાચારી અગઢ-ધૂત છું. જુઓ “અગડ-બંબ'.
અ-ગતિમાન વિ. [ + સં. ૧માન ૫. વિ., એ. ૧.] હિલચાલન અગ-બગઢ જુઓ “અગડંબગઠં'.
કરનારું, “કૅન્ઝર્વેટિવ' અગ-બંબ (-બલ્બ) પું. ‘બંબ ભોળાનાથ' કહેતા હોય તેવો અગતિવિ , પું. સિં. માત] અવગતિ પામેલો (જીવ)
અવધુત બા. (૨) રખડત બા. (૩) (લા.) વિ. ઇંગધડા અગતિ*!. ચળકતો અને ઊડત લીલારંગને જીવડે, ભીગારે વિનાનું. (૪) કિ.વિ. શિવજીના ડમરુના અવાજની રીતે અગતા છું. જુઓ “એકતા”.. અગ-બગઢ (અગડમૂ-બગડમૂ) વિ. [રવા.] ખરુંખરું. (૨) ન. અગત્ય સ્ત્રી. [સં. કાતિ નું ત્રી.વિ., એ.વ, મતથા ક્રિ.વિ. અસ્પષ્ટ બેલી
નો ભાવ, પછી નામ] કર્યા વિના છૂટકે નથી એવી પરિસ્થિતિ, અગ-બગડે !. [એક-બગડો] (લા.) ગોટાળિયે અક્ષર જરૂરિયાત, (૨) (લા.) મહત્ત્વ, પ્રાથમ્ય [૦આપવી (રૂ.પ્ર.) અ-ગણિત વિ. [સં.] જેની ગણતરી- સંખ્યા કરવામાં આવી મહત્વ આપવું]
[મહત્ત્વ ધરાવતું નથી તેવું, અપાર, અસંખ્ય, બેશુમાર. (૨) જેની દરકાર અગત્ય-નું વિ. [+છઠ્ઠી વિ. ને અર્થને અનુગ] જરૂરી. (૨) કરવામાં ન આવી હોય તેવું
અગથ-પગથ કિ.વિ. [ગ્રા.] કારણસર, જરૂરિયાતને લઈ અગણિતાનંદ ( %) વિ. [+ સં. માન] જેના આનંદની અગથિયે . [સં. મrifસ્તક-૪->પ્રા, મifથામ-] એક વૃક્ષ ગણતરી ન થઈ શકે તે (પરબ્રહ્મ). (દાંત.)
અગદલ-બગદલ . [ગ્રા.] કચરો (લોકગીતમાં.) અગણું વિ. [સં. મશિન, “ત્રણ'ની સંખ્યાનો નિર્દેશ] ત્રીજી અગgણી સ્ત્રી, એક પ્રકારનું ઝાડ, અવળકંટી અગણેતર વિ., પૃ. [સં. ઘોનસત્તત – પ્રા. દવા-સત્તરિ, અ-ગદ્ય વિ. [સં] સાદી વાકથરચના નથી તેવું પદ્યાત્મક ૬૯ ની સંખ્યા, + ગુ. “” ત. પ્ર.] સં. ૧૮૬૯ ની સાલમાં અગદ્યાપદ્યવિ. [સં. -- + A-] નહિ ગદ્ય કે નહિ ઇદબદ્ધ પડેલ દુકાળ, ઓગણેતરે કાળ [ધ્યાનમાં ન લેવા જેવું કે ન ગાઈ શકાય તેવું પડ્યું જેમાં છે તેવું. (૨) ન, એવું અ-ગણ્ય વિ. [સં] ગણી ન શકાય તેટલું, અપાર, અસંખ્ય. (૨) લખાણ, “બેંક-વર્સ અગણે ) તેર વિ[સં. મોનસપ્તતિ > પ્રા. સત્તરિ, અગ-ધાતુ સ્ત્રી,[અગ+સં] એક પ્રકારની મિશ્રધાતુ [ઉદ્દગાર ૬૯] સિત્તેરમાં એક એવું, એગણેતર, એગણે સિત્તેર અગ-ધક કે.પ્ર. [૨વા.] માથું મારવા પશુને ઉશ્કેરવા પ્રજાતિ અગ -ર)તેરમું વિ. [+ આકૃતિવાચક ગુ. મું” પ્રત્યયી અગન (-ન્ય) સ્ત્રી. [સં. માત્ર પું.] અગ્નિ, આગ. (૨) (લા.) ૬૯ ની સંખ્યાએ પહોંચેલું
[વર્ષને લગતું બળતરા. [૦ઊઠવી, બળવ (રૂ.પ્ર.) માનસિક પરિતાપ અગ-૨) વિ. [+શું. “G” ત. પ્ર.] સં. ૧૮૬૯ના થા. (૨) રીસ ચડવી. બેસવી (ઉ.પ્ર.) બળતરા શાંત થવી ]