Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 536

કામ
૪૯૧
ક:બઢ-કેટિયું
ધંધો. (૪) અદાલત વગેરેમાં ચાલતી ક્રિયા, “ટ્રાયલ.' કામમાં મચ્યું રહેનારું, ઉદ્યોગ, કામ (૫) ખપ, ઉપયોગ. [ આવવું (૩) (રૂ. પ્ર.) કામમાં કામ-ગવી સ્ત્રી, (સં.] કામધેનુ નામની દેવી ગાય ઉપયોગી થવું. (૨) લડાઈમાં ખપી જવું-મરાઈ જવું. કામગાર વિ. [સ -ક્રા > પ્રા. શૌ. H-HIS ] ૦ ઊભું કરવું (રૂ.પ્ર.) કામ ન હોય તે નવું કામ કરવાની કામ કરનાર મજૂર, કામદાર પ્રવૃત્તિ કરવી. ૦ કરવું (રૂ. પ્ર.) સ્ત્રીસંગ કરવો. ૦ કરી કામગારી સ્ત્રી. [+ ગુ. ‘ઈ’ ત. પ્ર.] મજરી આપવું (ર.અ.) ફાયદો કરી આપો . ૦ કરી છવું (રૂ.પ્ર.) કામગીરી સ્ત્રી, જિ એ “કામ”+ કા. ગીર' + ગુ. “ઈ' ફરજ તરીકે કામ કરી આપવું. ૦ કરી લેવું (રૂ.પ્ર.) હેતુ ત. પ્ર.] ફરજ તરીકેનું કામકાજ, ‘ડી ’ પાર પાડ. ૦ કાઢવું (રૂ. 4) કામ ન હોય ત્યાં કામ કામગીરી વિસ્તાર ! [ + સં.] કામકાજનું ક્ષેત્ર, કાર્યક્ષેત્રઊભું કરવું. ૦ કાઢી ના(નાંખવું (રૂ.મ) મારી નાખવું. “ઓપરેશનલ ઍરિયા’ ૦ કાઢી લેવું (રૂ.પ્ર.) હેતુ પાર પાડવો. ૦ કામને શીખવે કામ-ગુણ છું. સિં.] મનુષ્યમાં રહેલું કામવાસનાનું લક્ષણ (રૂ.પ્ર.) અનુભવે શિખાય. ૦ ખૂલવું (રૂ.પ્ર.) નવા કામની કામ-ચર વિ., પૃ. [સં.] ઇચ્છા મુજબ ફરનાર, સ્વછંદી પ્રવૃત્તિ શરૂ થવી. ૦ ચાલવું (રૂ. પ્ર.) અદાલતમાં મુકદ્દમે કામચલાઉ વિ. [જુએ “કામ” કે “ચાલવું’ + ગુ. “આઉ' ચાલુ થવે. ૦ જેવું (રૂ.પ્ર.) કૃતિથી મનુષ્યની પરીક્ષા ફ. પ્ર.] કામ ચલાવવા પુરતું, ‘ટેન્ટેટિવ', “પ્રેવિઝનલ.' કરવી. ૦ થવું (ઉ.પ્ર.) કામ પાર પડવું. ૦ તમામ થવું (૨) (નેકરી વગેરેમાં) હંગામી, “એકટિંગ” (રૂ.પ્ર.) મરણ થવું. ૦ દેવું (રૂ.પ્ર) ઉપગી થવું. ૦ નું કામ-ચાર છું. [સં.] મરજી માફક વર્તવાની વૃત્તિ કે ક્રિયા, (રૂ.પ્ર.) જરૂરનું, ઉપયોગી. ૦ નું ચેર (રૂ.પ્ર.) કામ ન સ્વછંદ, સ્વેચ્છાચાર કરવાની કે ઓછું કરવાની દાનતવાળું. ૦ ૫ડવું (રૂ.પ્ર.) કામચારિણી સ્ત્રી, સિ] કામચારી સ્ત્રી, સ્વછંદી સ્ત્રી જરૂરિયાત ઊભી થવી, ૦ પાહવું (રૂ.પ્ર.) સંસર્ગમાં આવવું. કમચારી વિ. [સ, પું] ઇચ્છા મુજબ ફરનારું, સ્વછંદી, ૦ બગડવું (રૂ.પ્ર.) મામલે ખરાબ થવો. ૦ બનવું (ઉ.પ્ર.) છાચારી
કુચેષ્ટા સફળતા મળવી. ૦ મળવું (ર.અ.) રોજગારી મળવી. ૦ માં કામ-ચેષ્ટા સ્ત્રી. (સં.] શુગારી ચેનચાળા, શગાર-વિલાસ, આવવું (રૂ.પ્ર.) એ “કામ આવવું.' ૦ માં કામ કરી કામ-ચેર વિ. [જુએ “કામ” + સં., પૃ.] (લા.) સેપેલા લેવું (રૂ.પ્ર) મુખ્ય કામમાં બીજું બીજું કામ સાધવું. કામમાં એવું કરવાની વૃત્તિવાળું
લાગવું (કામ્ય-) (રૂ.પ્ર.) એ “કામ આવવું(૧).” ૦રવું કામ-ચેરી સ્ત્રી. [ + જ “ચેરી.'] કામચેાર હોવાપણું (ઉ.પ્ર.) સફળતા મળવી. ૦ સંભાળવું (-સભાળવું) (રૂ.પ્ર.) કામજિત વિ. [ સં. °fi] કામવાસના ઉપર વિજય ફરજ બજાવવા તત્પર થવું. મે લાગવું (રૂ.પ્ર.) ઉદ્યોગ મેળવનારું કરવા મંડી પડવું ]
કામ-જેમ 4િ. [ સં. કર્મયોગ – પ્રા. નાનો ], - કામ (-મ્ય) સ્ત્રી, જિ એ “કાંબ.'] કાંબ, કડી, કામડી. વિ. [ + ગુ. ‘ઉં' ત. પ્ર. ] કામમાં ઉપયેગી થાય તેવું, (૨) પતંગમાંની કમાન. [૦ છટકવી (રૂ. પ્ર.) પતંગની કામરતું કમાનને એક કે બે છેડા કાગળથી છૂટા પડવા. (૨) કામ-જવર કું. [સં.] કામ-વાસનાને લીધે શરીરનું તપી આવવું મગજની સમતુલા ગુમાવવી. ૦ મઢવી (રૂ.પ્ર.) પતંગની એ. (૨) (લા.) કામ-વાસનાની પ્રબળતા કમાનને વાળી વ્યવસ્થિત કરવી ]
કમિટી(-હી,-૨) સ્ત્રી. કાંડા અને કાણુ વચ્ચેનો ભાગ કામ-કઠું વિ. [ જુઓ “કામ” + “કાઢવું' + ગુ. “ઉ” કામટું વિ. [સં. નામ-વૃત્ત - > પ્રા. નામ-૩ટ્ટ-] કામુક, ક. પ્ર.] યુક્તિથી બીજા પાસેથી કામ કરાવી લેનાર. (૨) કામી, વિષયી
[નાનું કામઠું ધનુષ (લા.) સ્વાર્થ-સાધુ
કામઠડી સ્ત્રી. [ જ કામઠડું ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] તદ્દન કામ-કરંદું (-કરન્દુ) વિ. [ જુએ “કામ” + “કરશું.'] કમક-ડું ન. જિઓ “કામઠું' + ગુ. ‘ડે’ વાર્થે ત.પ્ર.) નાનું કામ કરે તેવું, કર્તવ્યનિષ્ઠ, ઉદ્યમી, મહેનતુ
કામઠું ધનુષ કામ-કાજ ન. [જ એ “કામ' + “કાજ, સમાનાર્થી શબ્દોને કામકિયે વિવું. [ ઓ “કામઠું' + ગુ. “થયું' ત... ], દ્વિર્ભાવ કામ અને કાજ, કામગીરી, પરચૂરણ કામ, કામઠી વિ. [+ ગુ. ઈ' ત.ક.] કામડેથી લડનારો સૈનિક, (૨) સભા વગેરેમાં કરવાના કામની તપસીલ, કાર્યસૂચી, તીરંદાજ, ધનુર્ધારી એજેન્ડા.” (૩) ધંધે-રોજગાર, “ બિઝનેસ
કામઠી સ્ત્રી. [જ એ “કામઠું'+ ગુ. ‘ઈ’ સ્ત્રી પ્રત્યય ] નાનું કામ-કોમી વિ. [સ., પૃ.] વિષય-સુખની ઇચ્છાવાળું
કામઠું. (૨) કામઠાના આકારનું તંતુવાદ્ય વગાડવાનું સાધન કામ-કેલિ-લી) સ્ત્રી. [સં.] જુઓ “કામ-ક્રીડા.'
(૩) દેશી ચરખાના ફણા સાથે રૂ ન વીંટાય એ માટે કામ-ક્રિયા સ્ત્રી. [સં.) ચોસઠ પ્રકારની વિદ્યાઓમાંની એક આવતી વાંસની પટ્ટી કામ-કા સ્ત્રી. [સ.] કામ-વાસનાએ પ્રેરેલી સ્ત્રીસંગને લગતી કામઠું ન. [ જુઓ “કામ” દ્વારા.] કાંબમાંથી બનાવાતું વિવિધ ક્રિયા
હેઈ) ધનુવ, (૨) પીંજણને ઊંચે નીચે થવા બંધાતું કામ-ગતિ વિ. [સં.] ઈચછા મુજબ જનારું
ખપાટની કાંબનું સાધન
[ખપાટિયાંની દીવાલ કામ-ગ(-ગીરી ઓ “કામગીરી.'
કામ-કેટ કું. [ એ “કામડું' + “કેટ.” ] કામડાંકામગરું વિ. [સં. મેજર - > શૌ. મા. મારમ ] કામ-કેરિયું વિ. [+ ગુ. “ઇયું? ત...] કામડાની દીવાલવાળું