Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 491

કલ(ળ) ગિયું
૪૪૬
લત્રાંસ ૧૮ મીએ શુક્રવારે શરૂ થતો મનાતે). (૨) (લા.) નઠારે કલકત ન. [અર. કહફાત] વહાણનાં પાટિયાં બરાબર અને અધર્મને સમય. [૦ નાં માણસ (૨. પ્ર.) કપટ બેસાડી ક્યાંયથી હવા કે પાણી પિસી ન જાય એવી રીતે અને અધર્મના વિચારોથી ભરેલાં લોક ].
સાંધે પૂરી નાખવી એ. (વહાણ) કલ(ળ)જગિયું વિ. [+ ગુ. “ઈયું' ત. પ્ર] (લા.) અધર્મ- કલમ જુએ “કરભ.” ભાવના અને કપટથી ભરેલું
કલ-ભાષણ ન. [૪] મીઠું મધુરું બેલવું એ, કલબલ. કલ(-ળીણ ન. [ જુઓ “કળવું' + અણ” ક. પ્ર. ] કળી (૨) બાળકની કાલી કાલી બેલી
(૨) કોયલ જવાય તેવી પાણીપચી કાદવવાળી જગ્યા. (૨) જમીનના કલ-ભાષિણી વિ., સ્ત્રી. [સ.] મીઠું મધુરું બોલનારી (સ્ત્રી) ઉપલા પડ નીચે ઢંકાઈ રહેલું પિલાણ
કલમ પું. [સં.] મે-જનમાં હવાઈ ડિસેમ્બર-જાન્યુઆરીમાં કલતાણ સ્ત્રી, મહેસૂલ વસૂલ લેવાને એક પ્રકારને વહીવટ થતા ચેખાની જાત. (૨) બંગાળમાં થતી ચાખાની એક જાત કલત્ર ન. [૪] પત્ની, ભાર્યા, ઘરવાળી, વહુ
કલમ ન. સિ. વાઢ> પ્રા. ૐa] કદંબની એક જાત, કેલવાન 9િ, પૃ. [ + સં. “વાર્ ૫. વિ, એ. ૧.] વારા-કદંબ પત્નીવાળો પુરુષ, પરણેલે પુરુષ
કલમ સ્ત્રી, [અર.] લખવાનું બરુનું કે ટાંપવાળું સાધન. કલ-દાર વિ, પું. [. + ફા. પ્રત્યય] રણકે કરે તે લેખણ. (૨) ચીતરવા માટેની પીંછી. (૩) એક ઝાડ ઉપર ચાંદીને રૂપિયે. (૨) વિ. નગર, રેકડું
બીજ ઝાડની ડાળી બાંધી સંમિશ્રણ કરવાની ક્રિયા. (૪) કલધર સ્ત્રી. એક જાતની સાડી
માથાના કપાળ બાજુના ભાગની અસ્ત્રા વતી ખણિયા કલધાર ન. બાંધણીનું લુગડું
પાડવાની ક્રિયા. [૦કપાવી (ઉ.પ્ર.) ગુનામાં આવતાં નોકરી કલ-ધીત વિ. [સ.] મીઠા-મધુર અવાજવાળું. (૨) ન, મોઠે- ઉપરથી મુક્ત કરાવું. ૦કરવી (રૂ.પ્ર.) જુદા જુદા ઝાડની મધુર અવાજ, કલરવ
બે ડાળીઓને ત્રાંસી કાપી એકબીજ ઉપર ચડાવવી. ૦કરવું કલ-ઇવનિ . [સં.] મીઠો-મધુરે દવનિ (પક્ષીઓ વગેરેને (રૂ.પ્ર.) કાપી નાખવું, ખંડિત કરવું. ૦કાપવી (રૂ.પ્ર.) કલન ન. [સં.] ગ્રહણ કરવું એ, ધારણ કરવું એ. (૨) નેકરીમાંથી દૂર કરવું. ૦ઘવી (રૂ.પ્ર.) લખવા માટે
ગણતરી. (૩) ગર્ભાધાન પછી ગર્ભની શરૂઆતની સ્થિતિ કલમને છેડે તૈયાર કરવા. ૦ચાલવી (રૂ.પ્ર.) લખાયે કલન-વિદ્યા સ્ત્રી. સિં.] ગણિત-વિધાની એક ઉચ્ચ કક્ષાના જવું. અને ગે (રૂપ્ર.) અવિચારી રીતે લખીને, ૦મારવી વિષયનું શાસ્ત્ર, કેલકયુલસ” (૨. ગ.) [(૩) પિછાણ (રૂ.પ્ર.) કલમથી આડે લીટા કરો. ૦રોપવી (રૂ.પ્ર.) કલના શ્રી. ] સમઝ. (૨) ગણતરી, અટકળ, અડસટ્ટો. ઝાડ ઉપર કલમ તૈયાર થઈ જતાં એને જમીન ઉપર ખેડી કલ-નાદ મું. [સ.] મીઠા મધુર અવાજ, કલ-ઇવનિ, કલરવ વાવવી. લગાવવી (રૂ.પ્ર.) કલમ રોપવી. (૨) ઝાડ ઉપર કલપ(-ફ) . [અર. કહ૬] વાળ કાળા રંગવા માટેનો પદાર્થ એકબીજી ડાળીની કલમ કરવી. ૦લાગવી ઝાડ ઉપર કલપવું' અ.ક્રિ. [૨વા. સં. ૧રવાર દ્વારા શકય ]
કરેલી કલમ સફળ રીતે જોડાઈ જવી) રવું. (૨) કઠપાંત કરવું, ભારે રડવું. કલાવું ભાવે., કલમ સ્ત્રી, [એ. કૅલન્ ] ગ્રંથ વગેરેનાં પાનાંઓમાંના કિં. કપાવવું છે., સક્રિ.
લખાણની ઊભી કતાર, (૨) કાયદાના ગ્રંથમાંના જુદા જુદા કલ(-૨ ળપવું જુઓ “કળપવું.' કલ(૨)ળ)પર અંકિત વાકયખંડ, ‘સેકશન.' (૩) થયેલા કેલ-કરારની કર્મણિ, ક્રિ. કલ૮-૨-ળ)પાવવું છે, સ.ક્રિ.
તે તે શરત. (૪) ધારો, નિયમ, “આર્ટિકલ.' [ લાગવી કલપાવવું-૨, કલપવવું-૨ જુઓ “કલપવું-માં. (૨. પ્ર.) કાયદાના મુદ્દાઓમાં તે તે મુદ્દો લાગુ પડવો] કલપી ન. ચાસ વગેરેમાં ઊગેલા ઘાસને સાફ કરવાનું ખેડનું કલમ-કશ વિ. [અર. કલમ્' + ફા. કશુ ખેંચવું] લેખણ સાધન, કરપી
વાપરી જાણનારું. (૨) (લા.) મુત્સદ્દી કલફ છું. [અર. કકJ જુએ “કલાપ.”
કલમ-કશી [અર. + ફા.] સુંદર છટાદાર લખાણ કરવું એ કલબક (ક) સ્ત્રી. પીળી સુખડ
કલમ-કસાઈ વિ, પૃ. [અર. + જ એ “કસાઈ'] (લા.) કલ-બલ (કય-બચ) સ્ત્રી. રિવા.] અનેક અવાજોની સેળ- કચેરીને કારકુન (તિરકારના ભાવમાં). (૨) ક્રર લેખક
ભેળ, કલબલાટ, બેઠે શેર-બાર [બટેર કરો કલમ-ક્રિયા સ્ત્રી. [અર. + સં] ઝાડ ઉપર કલમ કરવાની ક્રિયા કલબલવું અ.કિ. જિઓ “કલ-અલ', -ના. ધા.] બેઠે શેર- કલમ-ચિત્ર ન. [અર. + સં.] શબ્દોમાં વ્યક્ત કરવામાં આવતું કલબલાટ ! [જ “કલબલવું+ગુ. “આટ’ કુ.પ્ર.] કલબલ વ્યક્તિ કે પ્રસંગનું હબહુ ખ્યાન કલબલિયાં ન, બ.૧, જિએ “કલબલવું' + ગુ. “ઇયું' ક. કલમ-ચૂક(-કય) સ્ત્રી. [અર.+જુએ “ચૂક.”] લખાણમાં થયેલી પ્ર.] (લા.) ઝાંઝ, કાંસીજોડાં
કલમ-ચાર છું. [અર. + સં.] (લા.) રહસ્યમય લખાણ કલબલું લિ. [જએ “કલબલવું + ગુ. ‘ઉ' કુ.પ્ર.] (લા) લખનાર માણસ. (૨) લખવાને આળસુ માણસ સાંભળી-સમઝી ન શકાય તેવું
કલમ-તરાશ વિ. [અર. + ફા.] કલમ ઘડનારું. (૨) સ્ત્રી, કલબાણ પું, ન. નિશાન. (૨) ૬. શત્રુ
કલમ ધડવાનું ચપુ કલ-બેલ પુ. [સં. + જુઓ બેલ.'] મીઠી-મધુરે બોલ, કલમ-તસવીર સ્ત્રી. [અર.] જુઓ ‘કલમ-ચિત્ર.” મધુર વચન
કલમ-ત્રાંસ વિ. [અર. + જ ત્રાંસું'] કલમની જેમ