Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 413

ઓગણીસ(-)-મું
૩૬૮
એવું
દાળ-] વીસમાં એક ઓછું : ૧૯
(ગળા- ભાવે, જિ. એ ગાળવું(ગાળ) પ્રે, સ. ક્રિ. ઓગણીસ(-૨)-મું વિ. [+ ગુ. “મું ત.ક.] ઓગણસની એગળાવવું (ઓગળા-) પુનઃપ્રે., સ. ક્રિ. સંખ્યાએ પહોંચેલું
એગળાવવું, ઓગળાવું (ઓગળા) જઓ ઓગળમાં. ઓગણીસા , બ.વ., -સાં ન, બ.વ. જિઓ એગ- એગટ (૮), -૪ (૯) જઓ ઓગટ. સ'. ઓગણીસને ઘડિયે
ગિણિયું એગાણ પું. કિનારે, કાંઠે એગણુ (ઑગ-) ન. સ્ત્રીઓનું કાનમાં પહેરવાનું એક ઘરેણું, એગાન પું. પાણીનું મોજ. (૨) તળાવમાંથી વધારાનું પાણી એગણે (ગ) મું. ધાણી શકતાં પુરે ન શકાયે હેય નીકળી જવાનો કરેલો માર્ગ, ઓગન તેવો દાણે. (૨) અનાજ દળતાં દળતાં રહી ગયેલો દાણો, એગા(ઘા-મ (સ્ય) સી. ઓગઠ ગાંગડુ, ડળ
આગળ (ગાળ) છું. [૨. ૩ત્ર પ્રા. ૩૭, એગણેતર જુઓ “એગણતેરે'.
મારુ] ઘાસ ખાધા પછી ગાય-ભેંસ-હરણ વગેરે પ્રાણીઓ એગણેતેર, એસિત્તેર વિ. [સંખ્યા. સં. gોન-
સર પટમાંથી મોઢામાં લાવી ફરી ચાલે છે તે ખોરાક. (૨) > પ્રા. gonળસત્ત] સિરમાં એક ઓછુંઃ ૬૯, અગણતર નદી કે સમુદ્રને કાંઠે જામેલો કચરાને ઘર, ઓવાળ. (૩) ઓગાર-મું, એગણેસિનેર-મું વિ. [+ ગુ. મું” તે.પ્ર.] (લા.) ચિંતન, મનન, ૦િ ગળી જવું (રૂ.પ્ર.) બોલીને ફરી ઓગણેતરની સંખ્યાએ પહોંચેલું
જવું] એગત(ત) પું. [જુઓ ‘એગણેતર' + ગુ. “એ” એગળવું (ગાળ) જુઓ ‘એગળવું'માં. ત.ક.] સંવત ૧૮૬૯માં પડેલો માટે દુકાળ, અગણેતરો- ઓગાળવું (ગાળ) સ, ક્રિ. [જુએ “ગાળ’, ના.ધા.] અગણેતરો (કાળ)
ઓગાળ વાળ, વાળવું એગયા(૦ )(-શી) વિ. [સંખ્યા; સે. પ્રજાન- ગીધું ન. ઓગઠ [સંસ્કાર. “મોમેન્ટમ' (કિ.ઘ.) મીતિ=ાનાર > પ્રા. શાળાકી, એંશીમાં
ઘ છું. (સં.] ઢગલો. (૨) સમૂહ, જો. (૩) વેગસ્થ એક એાછું : ૭૯, અગણ્યાસી
ઘટ (ઘટ) વિ. ઘાટ વિનાનું, અણધડ. (૨) ઓળંગાય એગય૦ )સીટી-મું વિ. [સંખ્યા-આસિ; + ગુ. નહિ તેવું
[વિનાનું. (૩) ઉદાસીન મું ત.પ્ર.] એગણ્યાસીની સંખ્યાએ પહોંચેલું
ઘ૮ વિ. ભેટ, બેથડ, બુદ્ધિહીન, (૨) ભયના ભાન એગદા(ધા)ળવું અ. . [રવા] (લા.) બળદે શિંગડાંથી
ઘ-નાથ ૫. [ + સં.] (લા.) સુખદુઃખની લાગણી વિનાને જમીન ખેડવી. (૨) મટા ચા ભરી ખાવું, મેટા કેળિયા પરષ, ભેટ માણસ [પ્રમાણે વર્તવું એ. (જેન.) ભરી ખાવું, એનાળવું
[પ્રકાર એાઘ-દષ્ટિ જી. [સં.] સમઝ વગર પિતાના મનમાં તરંગ એગધાં કે.. રિવા.] બળદ કે આખલાને ભાંભરવાને એક એઘરાટ વિ. ગ૬-ગોબરું, મેલું. (૨) વાવ્યા વગરનું એગન પું, તળાવ ભરાઈ ગયા પછી જ્યાંથી પાણી છલી ઘરા ૫. જઓ ખરડો'. જતું હોય તે ભાગ. (૨) ન. તૃતિ, નિરાંત. (૩) છલકાઈ ઘરા વિ. ગંદું, મેવું, ડાઘાવાળું. (૨) પાણીના રેલાવાળું જવું. [૦ ના-નાંખવું (રૂ.પ્ર.) જોઈએ તે કરતાં વધારે પડતું ઘરાળા પું. પાણી કે પરસેવાના ડાધ. (૨) ઊંઘમાંથી કરી પાડવું]
ઊઠતાં આંખ નીચે જામેલે મેલે લીટે. (૩) શરીર કે એ નવું અ. ક્રિ. [જઓ “એગન',-ના. ધો.] છલકાઈ જવું. વાસણ ઉપર ડાધ. (૪) રાંધવાના વાસણમાં પદાર્થ દાઝતાં એગનાવું ભાવે., ક્રિ. એગનાવવું ., સ, કિં.
પડતો ખરેટ, ધરાડો, ખરાડે, (૫) પ્રવાહી ખોરાક એગનાવવું, એગનાવું જુઓ એગનjમાં. [કાંજી પીરસવાને પહોળા મને ટૂંકા દાંડાનો ઘો ઓગરી મું. સં. ૩-> પ્રા. ૩૧] (લા.) એક જાતની એઘરી જી. કપડાને છેડે છૂટા રહેલા તાંતણું, આંતરી એગર ન. સુતારનું એક ઓજાર, શારડી
ઘરું વિ. ગંદુ-ગોબરું, મેલું એગરાઈ ઢી. [જ ગર' + ગુ. “આઈ' ત...] એઘરે . કચરે, મેલ, બગાડ. (૨) ગંદી વસ્તુને ડાઘ,
મેં વાટે અવાજ સાથે વાયુનું બહાર આવવું, ઓડકાર ધરાળ. [ કાઢો (રૂ.પ્ર.) માર મારવો]. એગલે (ગ) મું. રાંધવાના ઠામમાં એક તરફ કાચું એઘલી સ્ત્રી. [સં. “મોઘ' + ગુ. “હું' + ગુ. “ઈ' પ્રત્યય] રહી ગયેલું અનાજ
નાનો એવો (ખેતરમાંની સાંઠી વગેરેને કરેલો) એગલોર (ગ) . તાકે, હાટિયું. (૨) ગલકું
ઘઉં ન. [સં. મધ + ગુ, “હું' સ્વાર્થે તા. પ્ર.] નાના ઓ. ઓગસવું અ. ક્રિ. આવવું. ઓગસાવું ભાવે, જિ. એગ- (૨) નળિયાં બંને બાજુ સરખાં સુકાય એ માટે એનાં ચારસાવવું છે., સ. ક્રિ.
પાંચ ભૂગળાં ઊભાં કરીને ટેકવીને કરેલા પ્રત્યેક ગલો ઓગસાવવું, ગાવું જ “ઓગસ'માં. [(સંજ્ઞા) એથલે પૃ. જિઓ “ઓધલું'.] નાને ઓ. (૨) જમએગસ્ટ છું. [.ઈસ્વી વર્ષને આઠમો મહિને, અગસ્ત. નારાને મોટો સમૂહ. (૩) ફગફળતા વાળને જથ્થો. (૪) એગળ (ગ) પૃ. જુઓ ઓગાળ'.
રાંધવામાં રહી ગયેલે એક તરફ કાચ ભાગ, બગલો ઓગળવું (ગળ- અ. ક્રિ. [સં. સવ-૪ (નીચે પડી જવું) એ ઘાવવું જુઓ “ઓધવું'માં.
>૩ ] (લા) ઘટ્ટમાંથી પ્રવાહી પ્રકારનું નરમ થવું, ઓઘવું સ. ક્રિ. [સં. ચોવ, તત્સમ] ઓ કરે, ડગલે પીગળવું. (૨) (લા.) ઢીલા પડવું, દયા આવવી. ઓગળવું કર. (૨) ખડકવું, થપી કરવી. ઘાવું કર્મણિ, ફિ.