Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 404

એતદાલ
મધ્યમતા
એતદાલ વિ. [અર. ઇતિદાસ્] હુ ગરમી કે બહુ ઠંડી નહિ તેવું, સમધાત, સમશીતે, માફકસરના હવામાનવાળું એતદીય વિ. [સં.] એને લગતું, એ સંબંધી, એનું એતદ્દેશીય વિ. [સં. તર્ +àશી] આ દેશને લગતું, આ દેશનું એતાન ક્રિ. વિ. [સંસ્કૃત પદ્ધતિના પત્રને આરંભ કરી લખનાર પેાતાના ગામના નિર્દેશ કરતાં ત્યાં તાવાન્ થી શરૂ આત થતી; એનું લઘુરૂપ ગુ, માં.] આવે. હું (ગામ અમુકથી) એથી, એથી કરીને, એનાથી (ઍ:ના-થી) ક્રિ.વિ. [જુએ 53, + ગુ. ‘થી' માં. વિ., અનુ., 'તું'ø. વિ. અનુ., અને + જુએ ‘કરવું’ + ગુ. ઈ, ૦’ સં. ભૂ.કૃ. + ગુ. ‘તું' છે. વિ. ના અર્થના અનુગ + ‘થી’ પાં. વિ. ના અર્થના અનુગ] એને લઈ, એને લીધે, તેથી એદિયું
ન. સફેદ
૩૫
એન્રી વિ. [અર. ‘અહંદુ' + ફા, ઈ ' પ્ર, મેાગલ જમાનાના એક લશ્કરી અધિકારી] (લા.) સુસ્ત, નિરુધમી. [॰નું પાથરણું (રૂ. પ્ર.) એન્રી પેઠે પડયા રહેવાનું. ૭ ને અખા (રૂ.પ્ર.) એદીખાનું. (ર) આળસુના પીર, મેટે આળસુ] એદી-ખનું ન. [+જુએ ખાનું'.] આળસુઓને રહેવાનું
સ્થાન કે મકાન
એને (ઍઃને) ક્ર. વિ. [+ ગુ. ‘નું’ + એ' સા. વિ., ના પ્ર. લાગ્યું.] એ (વ્યક્તિ કે પદાર્થ)ને અનટામી શ્રી. [સં.] શરીર-વિદ્યા એનેમલ પું. [] બહારને! આપ આપનારા પદાર્થ (એ રંગ ધાતુ વગેરેના રૂપમાં હોય તેમ દાંત વગેરેમાં છે તેમ કુદરતી પણ હાય), ‘ઇને મલ’
એનેસ્થેટિક વિ. [અં.] ચામડીની બહેરાશ લાવી આપનાર, નિશ્ચેતક, સંવેદનાહારક (દવા વગેરે) [ડૉકટર એનેસ્થેટિસ્ટ વિ., પું. [અં.] ચામડીની બહેરાશ આપનાર
એધાણુ,-ણી જુઓ એંધાણ, ણી’. એન† (ઍન) વિ. [અર. એન્’-મૂળ વસ્તુ, અસલ વસ્તુ] એનેલિસ પું. [અં.] જેના કરડવાથી ટાઢિયા (મેલેરિયા) ખરું, અસલ. (ર) ખાસ, મુખ્ય, (૩) સરસ, સુંદર. (૪) શ્રી., ન. શાલા. (૫) આબરૂ, શાખ. (૬) અણી -કટોકટી(નેા સમય), [॰ ઊપજ (રૂ. પ્ર.) ખાસ ઊપજ (ર) જમીનનું મહેસૂલ, ૦ કરજ (રૂ. પ્ર.) વ્યાજ વગરનું દેવું. કી(-કિ)મત (કિમ્મત) (રૂ. પ્ર.) અસલ કિંમત, પડતર કિંમત, કૅસ્ટ પ્રાઇસ'. ૦ ખર્ચ, ૦ ખરચ (રૂ. પ્ર.) ખાસ ખર્ચ. (૨) જમીન પાછળનેા ખર્ચ. ૦ ધેન (-બૅન) (રૂ.પ્ર.) છેાકરાંએની એક રમત. ૦ ચામાસુ` (-ચા-) (રૂ. પ્ર.) ખરું ચેામાસું, ભરચામાસું. ૦ જમા (રૂ. પ્ર.) જમીન-મહેસૂલની આવક. ૦ જમીન (રૂ.પ્ર.) ઉત્તમ કસદાર જમીન. (૨) ખાસ વાવેતરવાળી જમીન. ૦ જ(-જુ)વાની (રૂ. પ્ર.) ભરયૌવન, ભર-જવાની. • તર્ક (રૂ. પ્ર.) ખરેખરી તક. ૦ મજા(-ઝા)નું (રૂ.પ્ર.) બહુ મજાનું, બહુ સુંદર. • લાવણી(રૂ.પ્ર.) લલકારી શકાય તેવું લાવણી-ગીત. ૦ વસૂલ (રૂ.પ્ર.) ખરી ઊપજ નક્કી મહેસૂલ, ૰ વાવેતર (રૂ.પ્ર.) ઉત્તમ પેદાશ. (૨) ખેતીની પેદાશ, ૰ વેળા (રૂ. પ્ર.) અણી-એપટીના સમય] એનર (ઍન) ન. એક ઝાડ કે એનું લાકડું એન.સી.સી. ન. [અં., સંક્ષેપ] વિદ્યાર્થીઓને પ્રાથમિક લશ્કરી તાલીમ આપતું રાષ્ટ્રિય સિપાઈદળ, ‘નૅશનલ કેડેટ કૅપ્સ' એનાથી, એનામાં, એનું, એને (ઍ) જુએ એ માં, એનાયત (ઍ-) સ્ત્રી. [જુએ ઇનાયત’.] બક્ષિસ, [॰ કરવું (૩. પ્ર.) પદવી-ઇકાબ વગેરે આપવાં] ઍકિસ્ટ વિ. [અં.] અંધાધૂંધી ફેલાવનાર, અરાજકતા ફેલાવનાર, વિપ્લવકારી. (ર) એ પ્રકારના એક રાજદ્વારી પક્ષ અનાકી સ્ત્રી. [અં.] અંધાધૂંધી, અરાજકતા એની (એં: ની) સર્વ. [જુએ‘એક’ જ ગુ. માં એનઇ’
તાવ આવે છે તે જાતને મચ્છર [કરનાર એન્ગ્રેવર (એગ્રે-)વિ. [અં.] ધાતુ પથ્થર વગેરેમાં કાતરણી એન્જિન (એન્જિન-) ન. [અં.]વેગ આપનારું યંત્ર, ચાલક યંત્ર એન્જિન-ખાતું (એન્જિન) ન. [અં. + જુઓ ‘ખાતું'.] કારખાનાને એન્જિન ગોઠવ્યું હોય છે તે ભાગ એન્જિન-ન્ડ્રાઇવર (એન્જિન) વિ. [અં.] ચાલક યંત્ર ચલાવનાર એન્જિનિયર (એન્જિનિ) પું. [અં.] ભિન્ન ભિન્ન પ્રકારની ચાંત્રિક વિદ્યાના જ્ઞાતા—જેવા કે ‘મિકેનિકલ’‘ઇલેક્ટ્રિક’ નેવલ' ‘મરીન' ‘રેલવે' માઇનિંગ' સેનિટરી' ઇરિગેશન’ ‘સિવિલ’ અને ‘આર્કિટેકટ' વગેરે, ઇજનેર એન્જિનિયરિંગ (એન્જિનિયરિ) ન. [અં.] એન્જિનિયરની ભિન્ન ભિન્ન તે તે વિદ્યા, ઇજનેરી ઍન્ટિમની સ્રી., ન. [અં] એક ધાતુ કે જેના છાપખાનાનાં સીસાનાં બીમાં મનાવવામાં સીસા સાથે મિશ્રણ કરવામાં ઉપયોગ થાય છે
.
Jain Education International_2010_04
એપેંડિકસ
ત્રી. વિ., અને સા. વિ., એ. વ. ના રૂપનેા સંકા][॰ મેતે, ♦ મેળે (રૂ. પ્ર.) સ્વાભાવિક રીતે, સહેજે, પેાતાની મેળે. ૦ ઉપર, ॰ વિશે, ॰ માથે એ રીતનેા પ્રયાગ હાલ ના ઉપર, ”ના વિશે, ના માથે’ એ રૂપમાં પ્રચલિત થતા જાય છે.] એનીમા પું., સ્ત્રી. [અં.) ગુદા વાટે ઔષધ કે સાબુ મેળવેલ પાણીની અપાતી પિચકારી. [॰ આપવા (રૂ. પ્ર.)ખીજાને એનીમાનું પ્રવાહી ચડાવવું. ૰ લેવા (રૂ. પ્ર.) વ્યક્તિએ પેાતે એનીમાનું પ્રવાહી ચડાવવું] એનીમિયા પું. [અં.] લેહીનું પાણી થવાના રોગ, પાંડુરંગ એની-મીટર ન. [અં,] પવનની ગતિ માપવાનું યંત્ર એનું (એ: નું) વિ. [ જુએ એૐ' + છ.વિ. ના અર્થના અનુગ] એ (વ્યક્તિ કે પદાર્થ)નું
એન્જર્સ પું. [અ.] હુંડી કે ચેક ઉપર કરવામાં આવત સહી એન્યુઇટી સ્રી. [અં.] આંધી મુદત સુધીને માટે નક્કી કરેલી ન્યાજે મૂકેલી રકમ એન્લાર્જ વિ. [અં.] મેટું કરેલું એન્લાર્જ-કેપ્ટ પું. [+જુઓ બ્રેટ'.], એન્લાર્જમેન્ટ (-મેષ્ટિ) ન. [અં.] નાના ઉપરથી મેટું કરવામાં આવેલું કેટા-ચિત્ર એન્વલપ ન. [અં.] ટપાલ વગેરે માટેનું પરબીડિયું, ‘કવર’. (ર) મુકપેાસ્ટ વગેરે માટેનું ‘રેપર’ એન્સાઇક્લેપીડિયા પું. [અ.] જ્ઞાનકાશ, સર્વવિદ્યા-કારા ઍપેંક્સિ (ઍપેડિક્સ) ન. [અં.] ગ્રંથ કે લખાણ પૂરાં થયે વધારાની જરૂરી વિગતેાની તપસીલ, પરિશિષ્ટ. (૨) જમણી