Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 367

ઉષ્મા-શેષક
૩૨૨
ઉમર-સ્વીકાર
ઉષ્મા-શેષક Sિ. [+સં] ગરમીનું શોષણ કરનારું, “એન્ડો- ઉસાસનિસાસ છું, બ, ૧. [+સ. નિઃરવાસ> પ્રા. નીer] થમિક' (અ. ત્રિ)
ઊંચા શ્વાસ અને નીચે શ્વાસ. (૨) નિસાસા ઉલ્માંક (ઉષ્મા )કું. [ સં. ૩મની એક ગ્રામ પાણીની ઉસાસ૬ સ. કિ. [જઓ “ઉસાસ' (ના.ધા.)] (લા.) ભાંગી
એક સેન્ટિગ્રેડ અંશ ઉષ્ણુતા વધારવા માટે જોઈતી ગરમીનું નાખવું, ઉખેડી નાખવું. ઉસાસાવું કર્મણિ, ક્રિ. ઉસાસાવવું પ્રમાણ, કૅલરી'
છે, સ. ક્રિ. ઉમેદય છું. [સં. ૩મન + ૩ અર્ધપારદર્શક પદાર્થમાંથી ઉસાસાવવું, ઉસાસાવું જ “ઉસાસ'માં. પસાર થતી વખતે અથવા પ્રતિબિંબ પડતી વખતે અદય ઉસીકું-મું જુઓ “ઉશીકુ'-એસીકુ'. ગરમીનાં કિરણોમાંથી ગરમીનાં પ્રકાશિત કિરણ ઉત્પન્ન ઉસૂલ છું. [અર.] મૂળ સિદ્ધાંત, તત્તવ, (૨) વલણ, સ્વભાવ. થવાપણું, “કૈલોરેસેન્સ'
(૩) ઠરાવ, નિયમ. (૪) મત ઉમેપચાર છું. [સં. [૩ષ્મન + ૩ઘવાર] શરીરમાં ગરમી ઉસેટર્ણ જ એ “ઉટણું'. આપે તેવી સારવાર, ઉષ્ણપચાર
ઉસેટવું, ઉસેટાવવું, ઉસેટવું જ “ઉશેટવું'માં. ઉ પચાર-વિઘા ઝી. [+ સં. ] ગરમ પાણીના ઉસેડવું, ઉસેઢાવવું, ઉસેટવું એ “ઉસડવું'માં
સ્નાનથી અથવા બીજી રીતે ગરમી આપીને રોગની સાર- ઉસેવણ ન. જિઓ “ઉસેવવું' + ગુ. અણ” ક. પ્ર.] રંગવાવાર કરવા સંબંધી જ્ઞાન, થર્મટેલે'
ધોવાના ઉકાળાનું ક્ષારવાળું પાણી, ઉસરવણ ઉ પચારી વિ. [સ., પૃ.] ઉપચાર કરનાર
ઉસેવ૬ સ. જિ. સૂતર કે રેશમ ઉપર રંગ ચડાવતાં પહેલાં ઉસકણું ન. [ જુઓ “ઉસકવું” + ગુ. અણું કર્તવાચક એને અમુક જાતના ખારવાળા ઉકાળામાં બાળી રાખવું. (૨) 5. પ્ર.] વાસણ માંજવાને સીંદરીને ચે
બાફ આપવી. (૩) વધારાનું પાણી કાઢી નાખવું. (૪)સૂપડેથી ઉસટાવવું જુઓ “ઉસટવું'માં.
સેવું. ઉસેવાવુકર્મણિ, ક્રિ. ઉસેવાવવું, B., સ. કે. ઉસકે પું. [રવા.] સબડકા ભરતાં ખાવું એ
ઉસેવવું, જુઓ “ઉશેવ”માં. ઉસેવાનું કર્મણિ, કિં. ઉસરાવવું એ “ઉસડવું'માં.
ઉસેવાવવું છે., સ. કિ. ઉસરિયું ન. [જુઓ “ઉસડવું” ગુ. છ યુ” કપ્ર.] એક ઉસેવાવવું, ઉસેવાવું જુઓ “ઉસેવ'માં. પાક લઈ ને તરત વાવેલો મેલ
ઉસેવાવવું, ઉસેવાવું જુએ “ઉવમાં. ઉસધાન ન. વીરણના વાળ, ખસ
ઉસેડવું [પ્રવાહી ઉચ્ચારણી ઓ “ઉસરડવું. ઉર્સરાવું ઉસપાવવું જુએ “ઊપવું'માં.
કર્મણિ, ઉસરાવવું પ્રે., સ. જિ. ઉસરડવું સ. કિ. રિવા.3 નીચે પડેલું ઘસીને એકઠું કરવું, ઉડાવવું, ઉતાવું જ “ઉસડવું'માં. ઉસડવું. (૨) (લા.) બધું ખાઈ જવું. ઉસવું કર્મણિ, ઉસકે પું. (પ્રવાહી ઉચ્ચારણ) એ “ઉસરડે', કિં. ઉસરઢાવવું છે., સ. ક્રિ.
ઉસ્તાદ છું. [ફા.શિક્ષક, ગુરુ, (૨) વિ. કાબેલ, હોશિયાર. ઉસરઢાવવું, ઉસરાવું જ “ઉસરડવુંમાં.
(૩) (લા.) લુચ્ચું, ધૂર્ત ઉસરડે ! જિઓ “ઉસરડવું' + ગુ. ઓ' ક. પ્ર.] ઉસડીને ઉસ્તાદી સ્ત્રી. ફિ.] ઉસ્તાદપણું
એકઠું કરવું. (૨) એકઠે કરેલો ઢગલે કે કચરો [ઘટાડો ઉતાની સ્ત્રી. [વા. “ઉસ્તાનું ઉદ્-હિંદી' રૂ૫] ગુરુ-પત્ની ઉમરણ ન[સં. ઉત્સરળ > પ્રા. રસ્પરન] કમી થવું એ, ઉહાર છું. કાચબ. (૨) તડકા અને વરસાદથી બચાવે તેવા ઉસર ન. જિઓ ‘સર’ + ગુ. “અણું કર્તવાચક ગાડી–ભિયાન-પાલખીને પડદે કૃ પ્ર.] એકઠું કરવાનું સાધન
ઉહારી રહી. [+ગુ. “ઈ' પ્રત્યય] કાચબી ઉસરાવવું જ “ઉસરવું'માં.
ઉહાભો . આફરો
[ખાંડણિયે ઉસવણ, શું નઈજ “ઉસ' દ્વારા.] ખારવાળું પાણી, ઉસનું ઉળખળે . સિ. ૩૦વ-નું ગુ. ઉચ્ચારણ] ઉખળો,
પાણી. (૨) ધોવા-રંગવાના કામમાં આવતું ઉકાળાનું પાણી છવૃત્તિ (ઉ) સી. [સં.) ખેતરમાં પડેલા દાણુ વીણને ઉકાણું . પૂનમ અને અમાસની મેટી ભરતી
એનાથી ચલાવવામાં આવતું ગુજરાન ઉતાર . એ એસાર'.
Gીલ (ઉ.] વિ. સં.] ખેતરમાં પડેલા દાણા વીણીને ઉસારવું સ. ફિ. [સં. ૩સ્તાર->પ્રા. રસ્તા-] ઉજજડ એનાથી ગુજરાન ચલાવવા ટેવાયેલું
કરવું, નાશ કરે. (૨) ઉખેડી નાખવું. (૩) દૂર કરવું, ઉંછિત (ઉછિત) વિ. [સં.) ખેતરમાં પડેલું વીણેલું ફેંકી દેવું. ઉસારવું કર્મણિ, જિ. ઉસારાવવું છે, સ.કિ. ઉંદર અને સમાસવાળા શબ્દો માટે જ એ “ઊંદર', [૨'માં. ઉસારાવવું, ઉસારા જુએ “ઉસારવું'માં.
ઉંબર, ડે, ઉંબરે વગેરે શબ્દો માટે જ એ ઊંબર’–‘બઉસારો છું. [. અપ-લરવ- > પ્રા. એવામ-] ઓસરી, બળદિયે જુએ “ઊંબોટિય'.
ડિંડી પરસાળ. (૨) તડકે ન આવે તેવી જગ્યા
બિકા (ઊંબિકા), હબી (-ઉષ્ણી) . (સં.] ધાન્યની ઉસાવવું સ. ક્રિ. સૂપડેથી લેવું. ઉસાવાવું કર્મણિ, ક્રિ. ઉંમર (ઉમ્મર) “ઉમર'. ઉસાવાવવું છે, સ. કિ.
ઉંમર-ભર (ઉમ્મર- એ “ઉમર-ભર'.. ઉસાવાવવું, ઉસાવવું એ “ઉસાવવું”માં. [ઊંડે શ્વાસ ઉંમરલાયક (ઉમર) એ “ઉમર-લાયક'. [વિધિ ઉસાસ છું. [. ઉચ્છવાસ>પ્રા. ઝા] ઉપવાસ, ઉમર-સવીકાર (ઉમ્મર) પું. [+સં.1 ઉમર દાખલ કરવાને