Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 310

ઈષ્ટદેવા
૨૬૫
ઈહલોક
ઇષ્ટદેવ . [], ઇષ્ટદેવતા છું. [સ, સ્ત્રી.] મનગમતો ઇસબગૂ (ગે)લ(ળ) જુએ “ઇસપગલ'. દેવ, (૨) મંત્ર-તંત્રથી જેની ઉપાસના કરવામાં આવી હોય ઇસબ-નીતિ જ “ઇસપ-નીતિ'. તેવો દેવ
[આવી હોય તેવી દેવી ઈસમ [અર. ઇમ્] વ્યક્તિ, શખસ, માણસ ઇષ્ટ-દેવી સ્ત્રી. [સં.] મંત્ર-તંત્રથી જેની ઉપાસના કરવામાં અસમ-વાર ક્રિ. વિ. [+ રસ વારમ નો ગુ. માં પ્રયોગ ઈષ્ટદેશ છે. [સં. મનગમતો પ્રદેશ
વ્યક્તિદીઠ, માણસદીઠ
ચાદી રજિસ્ટર’ ઈષ્ટમ-પિમ જ “અષ્ટપષ્ટ'.
ઇસમવારી સ્ત્રી. [ + ગુ. ‘ઈ' ત. પ્ર.] વ્યક્તિવાર કરેલી ઈષ્ટ-મિત્ર ૫. [સ., ન.] જિગરજાન દોરત
ઇસેસ એ ઈસસ ઈષ-મૂતિ સ્ત્રી. [સ.] મનમાં ગમી ગયેલી મૂર્તિ કે સ્વરૂપ સેટો પં. જિઓ ઈસ' દ્વારા.] નિસરણીનું પડખાનું પ્રત્યેક ઇષ્ટ-રાશિ છું. [સં.] પંચરાશિથી વધારે દિવાળો દાખલે. પાંખિયું (જેમાં પગથિયાંના છેડા ભરાવેલા હોય છે.) (૨) (ગ) (૨) એક કે બે જવાબ ધારીને એના ઉપરથી સાચો ગાડાને સરવણને મથાળે બંને બાજ નખાતાં લાંબાં ઘડેલ જવાબ શોધી કાઢવાની રીત. (ગ).
પીઢિયાઓમાંનું તે તે ઈષ્ટ-સિદ્ધિ સ્ત્રી. [સં.] મનગમતું સિદ્ધ થવાની ક્રિયા. (૨) ઈસ્કામત સ્રી. [અર. ઈસ્તિકામત - સીધા રહેવું એ આઠ મહાસિદ્ધિઓમાંની એક
સામાનની કિંમત કરવી] માલમત્તા, છ, ઘનદોલન, સ્થા ઇષ્ટાક્ષ-જ્યા સ્ત્રી. [+ સં. અલ-કવો] દિવસરાત સરખાં હેચ વર-જંગમ મિલકત તે દિવસે છાયાકર્ણ જેવડી ત્રિજ્યાવાળા લઘુ ગેળમાં છતરી સ્ત્રી, જિઓ “ઇતરે + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] ઝંડલની સપાટીમાં રહેલી અક્ષ-જ્યા
નાને ઇસ્કોતરો ઈષ્ટાચાર છું. [ + સં. માર] મનગમતું વર્તન
ઇસ્કૃતરિ, ઇતરે છું. [પોચું. ‘એસ્કિતરિઓ'– ઇટાનિક વિ. [+સં. મનિષ્ટ] ગમતું અને અણગમતું, પ્રિય લખવાનું ઢળતું મેજ. એના દ્વારા] જેમાં લખવાને સામાન અને અપ્રિય. (૨) હિતકારી અને અહિતકારી
અને પૈસા વગેરે રાખવાનાં નાનાં હોય તેવી પેટી ઈષ્ટપત્તિ સ્ત્રી. [+ સં' માપત્ત ] ઇશ્કેલી વસ્તુ કે આવશ્યકતા જઓ “'. [૦ઢીલા હે, ઢીલો લાગવે (રૂ. પ્ર.) સિદ્ધ થવી એ, મનગમતી વાત
મગજનું ઠેકાણું ન હોવું. દાબવે (રૂ. પ્ર.) સળી-ચા કરવા. ઈચ્છાર્થ છે. [સં, મર્યા મનમાં ઉઠેલા અર્થ કે હેતુ યા (૨)પા રહી બીજા પાસે કામ કઢાવી લેવું. ૦રવ (રૂ..પ્ર.) પદાર્થ
અર્ધ-સિદિ] છછેલી વસ્તુની પ્રાપિત ઉકેરવું. (૨) વિચાર ફેરવવા] ઈચ્છાર્થપ્રાપ્તિ સ્ત્રી. [૪], ઈષ્ટાર્થ-સિદ્ધિ સ્ત્રી. [ + સં. ઇષા(-ટાંપડી સ્ત્રી. [અં, સ્ટેપ ] બારી-બારણાં બંધ રાખઈચ્છાપૂર્તિ ન., ઈચ્છાપૂર્તિ સ્ત્રી. [ + સં. મા-પૂર્વે, ર્તિ યજ્ઞ- વાની લેખંડ વગેરે ધાતુની નાની આંગળી ચાગાદિક અને વાવ કૂવા-તળાવ વગેરે ધર્મ કાર્યો
સ્ટે મું. કાંકરીથી રમાતી ચોસઠ ખાનાંની એક રમત ઈષા પં. બંધણી, ઠરાવ, કોન્ટેકટ
[હિસ્સો ઇસ્ત(-સ્તિ)ફા ૫. [અર. “ઇસ્ત-ફાઅ”-માફી માગવી.] ઇષ્ટાંશ (ઈષ્ટાશ) ૫. [+ સં. યં] મનગમતો કે ઇ છેલો રાજીનામું ઇણિ સ્ત્રી. [સં.] યજન, યજ્ઞ. (૨) અમાસને દી કરાતું શ્રાદ્ધ ઇસ્તરી સ્ત્રી. [પચું] જુઓ “અસ્તરી'. ઈષ્ટિ-૪)કા સ્ત્રી. [સં.] યજ્ઞની વિદી ચણવા માટેની ઈટ. (૨) ઇસ્તિફા જુઓ “ઇસ્તફા'. સર્વસામાન્ય ઈંટ
ઇતિ(તે--માલ પું. [અર. ઇતિઅમાલ’–કામ કરાવવું] ઈત્તર પું. [સં. શe + ૩૨ ન.] ઇરછેલો જવાબ. (૨) ઉપયોગ, પ્રયોગ, વ્યવહાર વિ. ઈચ્છેલા જવાબવાળું. [૦ પ્રશ્ન (૩. પ્ર.) સુચક પ્રશ્ન, ઇસ્ત્રી જુએ “અસ્તરી'. લીડિંગ કવેશ્ચન”]
ઇસ્પિતાલ સ્ત્રી. [એ. હોસ્પિટલ ] જઓ હોસ્પિટલ, ઈણોપાસન ન., ઈણોપાસના સ્ત્રી. [ + સં, કપાસન, –ન] ઇમત સ્ત્રી, [અર.] શિયળ, શીલ, સતીત્વ. (૨) પાપથી ઇષ્ટદેવની વિધિપૂર્વકની ભક્તિ
થતો બચાવ. (૩) પવિત્રતા ઇસકારવું સ. ક્રિ. [૨વા.] ઉકેરવું, ચડાવવું
ઇસ્માઇલી વિ. [અર. + ફા. “ઈ' પ્રત્યય] હઝરત અલીની ઇસ ૫(બ)ગ-ગે)લ(ળ) ન. [ફા. અસ્પ) (ઇસ્પ)+ અર. પરંપરામાં થયેલા છઠ્ઠા ઇમામ ઇસ્માઇલના સ્થાપેલા શિયા ગુલ, સમાસ ભારતવર્ષમાં ઊભો થયેલ છે. ઘડાના કાનના મજહબના એક પંથનું અનુયાયી. (રાંજ્ઞા) આકારનાં પાંદડાંને કારણે ઊથયું જીરું, એથમીજીરું, ઊંટિયું ઇસ્ય જુએ છે. જીરું, સફેદ જીરું
ઇસ્ત્રાઇલ ૫. [અર. ઈસ્માઈલ્] જુએ “ઈઝરાઇલ'. ઈસપન, ઇસપ(-બંદ (-૫(બ) %) ., સ્ત્રી. [ફા. ઇસ્લામ ધું. [અર.] હઝરત મહમ્મદે સ્થાપેલો મજહબ, ઈસ્પ૬] ઔષધોપચારમાં કામ લાગે તેવી એક વનસ્પતિ, મુસ્લિમ ધર્મ. (સંજ્ઞા.) લાંબી છંછ, હરમર. (૨) રાઈ
ઈસ્લામી વિ. [+ફા. “ઈ" પ્રત્યય] ઇસ્લામને લગતું, ઇસ૫(બ)-નીતિ સ્ત્રી. ગ્રિી. “ઇસપ”+ સં] પ્રાચીન ઈસપ ઈસ્લામ-વિષયક. (૨) ઇસ્લામનું અનુયાયી નામના ગ્રીક ગ્રંથકારે લખેલી નીતિકથાઓ (મૂળ ગ્રીક ઈસ્લામીય-તત્વ ન [+સં. + ત. પ્ર.] ઇસ્લામીપણું ભાષામાં લખાયેલી)
હકાવવું, હકાવાવું જુઓ ઈહકાવું'માં. ઇસપ(-)દ (-૫(બ)~) જુએ ઇસપન'.
હ-લોક છે. [ ગુ. માં એકલો નથી વપરાતે અર્થ