Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 307

ઇતિ-(-તે)ખાબ
વ્યવસ્થા
ઉર્દૂ માં :] મૃત્યુ, માત [(૨) સાર, મતલબ ઇન્તિ-(તે)ખાબ પું. [અર. ઇન્તિખાય ] ચૂંટણી, પસંદગી, ઇન્તિ(તે)ળમ પું. [અર. ‘ઇન્તિનમ્'] ખંઢાખસ્ત, ગેાઢવણ, [અધીરું, ઉત્સુક ઇન્તિ(તે)જાર વિ. [અર. ઇન્તિઝાર્’- રાહ જોતી] આતુર, ઇન્તેખાબ જુએ ‘ઇન્તિખાખ’, ઇન્તજામ જુએ ‘ઇન્તિનમ’, ઇન્સેન્જર જ ઇન્તિજાર',
ઇન્ફર્મેશન સ્ત્રી, [અં.] જાણ, ખખર, માહિતી ઇન્ફ્લુએન્ઝા પું. [અં.] કૉ-જવર, પ્લુ
ઈન્શાલ્લા, ઇશા-અલ્લાહ કે.પ્ર. [અર. ઇન્શાન્+અલ્લાહ્] અલાહની ઇચ્છા, ભગવાનની મરજી, ઈશ્વરેચ્છા (ઉદ્દગાર) ઇન્સટિ ન. [અં.] અપમાન, બેઅદબી, માનભંગ ઇન્સાન પું., ન. [અર.] માણસ, માણસ-જાત ઇત્સાનિયત . [+અર. ‘ઇચ્ચત્' પ્ર.] માણસાઈ, માનવતા, [આદમીને છાજે તેવું ઇન્સાની વિ. [+ગુ, ‘ઈ' ત.પ્ર.] માણસને દેશેાભે તેવું, ઇન્સાફ પું. [અર. એ સરખા કરવા'] ન્યાય, ચુકાદા, નિણૅય, ક્રૂસàા. (૨) વાજબીપણું, સત્યતા
સજ્જનતા
માણસ
ઇન્સાક્રિયા વિ., પું. [+], ઇયું' ત.પ્ર.] ઇન્સાફ આપનાર ધિારણ, ઇન્સાફ આપવાની રીત ઇન્સાફી` શ્રી, [ + ગુ, ઈ ' ત. પ્ર.] ઇન્સાફ આપવાનું ઇન્સાફીÖ વિ. [+]. ઈ' ત.પ્ર.] ઇન્સાને લગતું. (૨) ઇન્સાફવાળું, ન્યાયી
ઇન્સેવન્ટ વિ. [અં.] દેવાળું જાહેર કરનારું, નાદાર ઇન્સેાલવન્સી વિ. [અં.] દેવાળું, નાદારી ઇન્સ્ક્રિપ્શન ન. [અં.] ધાતુના પતરા કે પથ્થર વગેરે પદાર્થામાં કાતરેલા કે કાતરી ઉપસાવેલા અક્ષરવાળે લેખ, અભિલેખ ઇન્સ્ટિટશૂટ, "શન ન. [અં.] સંસ્થા, ખાતું ઇન્સ્ટ્રકટર વિ. [અં.] શિક્ષણ આપનાર, માર્ગદર્શક ઇન્સપેક્ટર વિ. [અં.] તપાસણી કરનાર, નિરીક્ષક ઇન્સપેક્ટર-જનરલ વિ., પું.[અં.] નિરીક્ષકાના ઉપરી અધિકારી ઇન્સ્પેકશન ન. [અં.] તપાસ, નિરીક્ષા ઇન્સ્યુલિન ન. [અં.] લેાહીમાં વધારાની ખાંડના થતા જમાવ અટકાવનારા મધુપ્રમેહની સારવારમાં વપરાતા એક રાસાયણિક પદાર્થ ઇન્સ્યુલેટર પું, [અં.] પ્રવાહ લઈ જનાર તારની આસપાસ વીંટવામાં આવતા રબર કે એના જેવા વીજળી કે ગરમી ગ્રહણ ન કરનાર પદાર્થ ઇન્સ્યુલેશન ન. [.] ઇન્સ્યુલેટરનું પડ ચડાવવાની ક્રિયા. (૨) ઇન્સ્યુલેટરનું એવું ચડાવવામાં આવતું પડ ઇન્સ્યૂ(-યા)રન્સ ન. [અં] વીમે ઉતરાવવાની પ્રક્રિયા, (૨) વીમે ઇન્સ્યૂ(યા)ઢ વિ. [અં.] જેના ઇપાણ(ન) પું. ફુદીનાની જાતનેા એક
ઉપયાગી)
[આન્યા છે તેવું વીમે ઉતરાવવામાં
બ્રેડ (મસાલામાં
ઇષ્પી સ્ત્રી, જએ ઇક્ષ્પી’. ઇફતાર હું. [અર.]૨માન માસમાં રાજે (દિવસના ઉપવાસ)
Jain Education International_2010_04
૨૨
ઇમારતી
ખાલવાની કે ખેાલાવવાની ક્રિયા
ઇફતારી સ્ત્રી. [ + ગુ. ઈ 'ત,પ્ર.] રાો છેાડતી વખતે ખાવાને માટેની ચીજવસ્તુ
ઇબાદત શ્રી, [અર.] બંદગી, ભક્તિ, ઉપાસના. (૨) સ્તુતિ, પ્રાર્થના [ખંડ ઈબાદત-ખાનું ન. [ + જુએ ‘ખાનું’.] બંદગીખાનું, ઉપાસના ઇબાદત-ગાહ સ્રી. [ + ફૅ.] બંદગીખાનું
ઇબાદતી વિ. [+]. ‘ઈ' ત.પ્ર.] બંદગી કરનાર, ભક્ત ઇબારત સ્રી. [અર.] ખેલવાની કે લખવાની ઢબ, શૈલી. [॰ ગાઠાથી (૩.પ્ર.) દસ્તાવેજના મુસદ્દો કરવે।. (૨) સાર તૈયાર કરવે]
ઇઆરતી વિ. [ +ા. ઈ ' પ્રત્યય] લેખમાં હોય તેવું ઇગ્લીસ પું. [અર.] શયતાન. (૩) વિ. શયતાની, આસુરી, નારું
ઇશ હું. [સં.], ભેા પું. [+]. એ’ સ્વાર્થે ત...] હાથી ઇય વિ. [સં.] હાથીને લગતું. (૨) પું. સાહુકાર, ધનિક. (૩) ગૃહથ
ઇમ ક્રિ.વિ. [સૌ.] જુએ ‘એમ’.
ઈમદાદ શ્રી. [અર. ‘મદ'નું ખ. વ.] આર્થિક સહાયતા, પૈસાની મદદ મેળવનારું ઇમદાદી વિ. [ + ગુ. ‘ઈ' ત.પ્ર.] મદદથી ચાલતું. (ર) મદદ ઇમર્જન્સી સ્ત્રી. [અં] કટોકટીના સમય, આપત્તિના સમય ઇમલા પું. [અર., આમિ'નું બ.વ.] અમલે, મજલેા, માળ, (ર) મકાનનું ખાંધકામ
ઈસમ પું. [અર.] નમાજ પઢાવનાર ખુલ્લાં. (૨) કુરઆનેશરીફના વાંચનારા, (૩)મુસ્લિમ ધર્મગુરુ. (૪) માળામાંના મેર. (૫) તાજિયાની આગળ રાખવામાં આવતા ઝંડા ઇમામ-દ્રંભિયા (–દમ્બિયા) પું. [ + સં. વાશ્મિh-> પ્રા. ટૂંમિથ-], ઇમામ-દાંઢગે પું. [+જુએ ‘દાંડ’.] ધર્મને નામે તિંગ ચલાવનાર [વાળા લત્તો ઇમામ-વાડા હું. [+જુએ વાડો,.] ઇમામ લેાકેાની વસ્તીઈમામશાહ પું. [+ફા.] ઈ.સ. ૧૪૯૯માં ઈરાનથી ગુજરાતમાં આવેલા પિરાણા પંથના સ્થાપક એક સંત. (સંજ્ઞા.) પ્રભામશાહી સ્રી. [+ ગુ. ‘ઈ’ ત.પ્ર.] ઇમામશાહના સ્થાપેલ સંપ્રદાય, પિરાણાપંથ (જેમાં ઇમામશાહને વિષ્ણુના નકલંક’ (કહિક) અવતાર કહેવામાં આવે છે.) ઇમામ-હુશેન હું. [ + અર. હુસૈન્ ] હઝરત મેહમ્મદ
પેગંબરનાં દીકરીના દીકરા માર ઇમામેાના ચેાથા ઇમામ, (સં.) [અને એના અનુયાયી ઇમામિયા હું. [ + ગુ. ઇયું' ત.પ્ર.] મુસ્લિમ શિયા પંથ ઇમામી વિ. [ + ફ્રા. ‘ઈ' પ્રત્યય] હઝરત અલીની પરંપરામાં થયેલા ઇમામેાને માનનાર. (ર) ઇમામ સંબંધી. (૩) ન. એક જાતનું કાબુલી રેશમ
ઇમામેા પું. પાઘડી ઉપર વીંટવામાં આવતા કપડાના ટુકડૉ. (ર) (લા.) મુગટ, તાજ
ઇમારત . [અર.] મેઢું મકાન, ઇમારતી વિ. [+ઊઠ્ઠું ‘ઈ' પ્ર.] માતમાં કામ લાગે તેવું
[(લા.) યોજના મહાલાત, હવેલી, (ર) ઇમારતને લગતું. (ર)