Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 256

આત્મારૂપ
[+ સં. અનુસૂતિ] જાતે મેળવેલા અનુભવ. તત્ત્વ વિશેનું જ્ઞાન, ‘સેલ્ફ-રિયાલિઝેશન'
(૨) આત્મ. (બ. ક. ઠા, [પંડના જેવું
૬. બા.)
આત્માનુરૂપ વિ. [ + સં, મનુવ] પેાતાને મળતું આવતું, આત્માનુસંધાન (સધાન) ન. [ + સં. અનુ-સંધાન] મનનું જીવની સાથે જોડાણ. (૨) આત્મ-ભાત આત્માન્વેષણન. [ + સં. મન્યેવળ] આત્મ-તત્ત્વ શું છે એ દિશામાં કરવામાં આવતી ખેાજ [કરેલા ગુના આત્માપરાધ પું. [ + સં. અપરાધ ] પેાતાના ગુના, જાતે આત્માપહાર પું. [ + સં. અપ-TMાર્ ] છુપાઈ જવું એ આત્માભિનિવેશ પું. [ + સં, મમિ-નિવેરા ] પત્ની-સંતાના સગાંવહાલાં વગેરેમાં પેાતાપણાનેા ખ્યાલ
આપ-વડાઈ
આત્માભિમાત ન. [ + સં, અમિમાન પું. ] મગરૂરી, હુંપદ, [પદવાળું, આપવડાઈ બતાવનાર આત્માભિમાની વિ. [ + સં. મિમાની પું. ] મગરૂર, હુંઆત્માભિમુખ વિ. [ + સં. મિનુä ] આત્મ-પરમાત્મ
ચિંતનમાં લીન, અંતર્મુખ
આત્માભિવ્યક્તિ સ્રી. [ + સં. અમિશ્રૃત્તિ ] પાતાના સ્વરૂપને સ્પષ્ટ કરવાની ક્રિયા, ‘સેફ્એકસ્પ્રેશન' (અ.રા.) આત્માભ્યાસ પું. [ + સેં, ëાસ] આત્માને ઓળખવા કરવામાં આવતું પરેશીલન
[કરનાર
આત્મારામ વિ. [ + સં. મામ] આત્મપરમાત્મ-તત્ત્વ વિશેના આનંદ લેનાર, પાતાના પેાતામાં આનંદ લેનાર આત્માર્થ પું. [ + સં. મયં] પેાતાના હેતુ. (ર) ક્રિ. વિ. પેાતાને માટે, આત્માર્થે આત્માર્થી વિ. [ + સં. મ† હું. આત્મ-તત્ત્વની ખેાજ આત્માર્થે ક્રિ. વિ. [જુ સં. આત્માર્થ + ગુ. એ' સા. વિ., પ્ર. ] જુએ ‘આત્માર્થ(૨).’ આત્માર્પણુ ન. [સં. ðળ ] પેાતાની કુરબાની, સ્વાર્પણ આત્માવલંબન (-લસ્બન) ન. [ + સં. અન-જાવન] પાતાની જાત ઉપરને આધાર, સ્વાવલંબન, સ્વાશ્રય આત્માવલંબી (-લખી) વિ. [ + સં. અવમ્મી પું. ] સ્વાવલંખી, સ્વાશ્રયી [સાક્ષાત્કાર, સેલ્ફ-રિયાલિઝેશન' આત્માવલેાકન ન. [ + સં. મન-હોદ્દન ] આત્મ-દર્શન, બ્રહ્મઆત્માવસ્થા સ્ત્રી. [ + સં. અવ-સ્યા ] પેાતાની-પંડની દશા આત્માશ્રય પું. [ + સં. અશ્ર ] પેાતાના પંડના આશરા, સ્વાધીનતા, સ્વાશ્રય. (૨) સાધ્યને પક્ષને આશ્રય (રા. વિ.) (તર્ક.) [લંબી આત્માશ્રયી વિ. [+ સં. બાશ્રી પું. ] સ્વાશ્રયી, સ્વાવઆત્માહુતિ સ્ત્રી. [ + સં. શ્ર-સ્ક્રુતિ ] આત્મ-બલિદાન, આત્મભાગ [અંદર રહેલું, મનમાં રહેલું આત્માંતર્ગત (--માન્ત-) વિ. [ + સં. અન્તસ્ત્વજ્ઞ] આત્માની આત્મિક વિ, [ સં. ગામન્ + ત.પ્ર., સં. માં આ રૂપ જાણીતું નથી ] જુએ ‘આત્મીય.’ [‘આત્મીય-તા’. આત્મિક-તા સ્ત્રી. [ જુએ ‘આત્મિક' + સં., ત... ] જુએ આત્મીય વિ. [સં.] આત્માને લગતું. (ર) પેાતાનું, સ્વકીય, (૩) (લા.) અત્યંત નિકટનું (સ્વજન) આત્મીયતા સી. [ +ર્સ, ત., પ્ર.] આત્મીયપણું
Jain Education International2010_04
૧૧
આત્યંતર વિ. [ + સં. ર્સ ્ ] આત્મા સિવાયનું. (૨) પે તાના સિવાયનું. (૩) બિન-અંગત, ‘નોન-પર્સનલ’ આત્મકથ ન. [ + સં, રેલવ] આત્માની એકતા, અનન્યતા, ‘કમ્યુનિયન' [કહે એ પ્રકારનું કથન આત્માક્તિ સ્રી. [+ સં. વિત્ત ] સ્વગતાક્તિ, પાતે પેાતાને આત્મત્કર્ષ પું. [+ સં. વૈં ] પેાતાની જાતની ચડતી, પંડની આબાદી. (૨) આત્માનું ઊીકરણ આત્મથિત વિ. [ + સં. ૩સ્થિત ] પેાતાની મેળે ચડતી પામેલું [(૨) પેાતાના જન્મ આત્માત્પત્તિ શ્રી, [+ સં. ઉત્પત્તિ ] આત્માની ઉત્પત્તિ. આત્મત્સર્ગ પું. [+ સં, ઉત્તરેં] પંડનું સમર્પણ. (૨) આત્મ-વિસર્જન, પ્રાણ-ત્યાગ
આયડ
આત્મદૃષ્ટાંત
આત્માય પું. [+ સં. ટૂથ ] પેાતાનું કલ્યાણ, પંડની ચડતી આત્મદાહરણન. [ + સં. ઉદ્દાäળ] જાતનેા દાખલે, [(ર) મેાક્ષ, મુક્તિ આત્માદ્ધાર હું. [+સં. કાર્] જીવાત્માનું ઊર્વીકરણ. આત્મદ્રક [ + સં.૩] હૃદયની લાગણીના ઊભરા આત્માન્નતિ સ્ત્રી. [+Á, f] આત્માનું ઊધ્વીકરણ, (ર) પાતાની ચડતી
આત્મપકાર છું, [ + સં, ૩૬-ારી ] પેાતાનું ભલું કરવાની ક્રિયા, સ્વલાભ
આત્મપકારક વિ. [સં.], આત્મપકારી વિ[+સં, કવતારી પું.] પેાતાનું ભલું કરનાર આત્મપમ વિ. [ + સં. ઉપમા, બ.ત્રી.] પેાતાના જેવું આત્માપાર્જિત વિ. [ સં. ૩૫ાનિત ] જાતે મેળવેલું આત્માપાસન ન. [ + સં, કપાસન ], “ના સ્ત્રી [+સં. હવાસના] આત્મતત્ત્વની વિધિપૂર્વકની ભક્તિ આત્મા લાસ પું. [ સં. ઙજ્ઞાત ] આત્માનંદ. (ર) હૃદયની પ્રફુલ્લતા [ગણવાપણું આત્માપન્ય ન. [+સં. મૌવશ્ર્વ] બધાંને પાતાના જેવાં આત્મ્ય વિ. [સં.] પેાતાનું આત્યંતિક (આત્યંતિક) વિ. સં.] સતત, અનંત. (૨) અત્યંત, પુષ્કળ. (૩) છેવટનું, આખરનું. (૪) (લા.) શાશ્વત, હમેશનું, કાયમનું
તિક’.
આત્યંતિક-તા (આત્યન્તિકતા) સ્ત્રી. [સં.] આત્યંતિકપણું આત્યંતિકી (આત્યન્તિકી) વિ., શ્રી. [સં.] જુએ આત્યં[ઋષિના વંશજ. (૩) દત્તાત્રેય, (સંજ્ઞા.) આત્રેય પું. [સં.] અત્રિ ઋષિને પુત્ર, (સંજ્ઞા.) (૨) અત્રિ આત્રેયી સ્ત્રી. [સ.] અત્રિગેાત્રની ી, (ર) અનસૂયા. (સંજ્ઞા.)
આથ (-શ્ય) શ્રી. સં. યં>પ્રા. મત્સ્ય પું.] ઢાલવ, પૂંછ, મૂડી, થાપણ, (ર) (લા.) મદદ, સહાય. (૩) ખેડનાં એજાર. (૪) વસવાયાંને આપવામાં આવતું વાર્ષિક મહેનતાણું
આથ ન. સીતાફળ
આથ પું. જએ આયા’-આંથા’.
આથડી-ણી) સ્ત્રી. સીતાફળનું ઝાડ, સીતાફળી આથઢ (થ) સ્ત્રી. [જુએ ‘આથડેવું'.] અથડામણ, અક્