Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 152

અમીરસ
૧૦૭
અમૃત-સ્ત્રાવ
અમીરસ . જિઓ “અમી'+ સં.] અમૃત જેવો મીઠા
વિ. સં., .] નિરાકારવાદી રસ. (૨) (લા.) સનેહ, પ્રેમ, મીઠપ
- કવિ. [સં.) મૂળ વિનાનું, આધાર વિનાનું, અમૂલ અમીરાઈ સ્ત્રી. [અર, “અમીર’ + ગુ. “આઈ' ત...], અ-મૂલ', ૦૧, ૦ખ વિ. [સ, અ-મૂ >પ્રા. ૫-મુ] અમીરાત સી. [અર.] અમીરપણું. (૨) અમીરનો હોદ્દો. જેની કિંમત ન થઈ શકે તેવું, અમૂલ્ય (૩) અમીરપણા માટેનું સાલિયાણું. (૪) ખાનદાની, અમૂલ્ય વિ. [સં.] મૂક્યા વિનાનું, (૨) અપાર મૂક્યનું કુલીનતા. (૫) (લા) ઉદારતા, મેટું મન
અમૂળગું વિ. [સ. મા-મૂ8-->શ. મા. મા-મૂત્રા-મ-3 અમીરી સી. [અર. + ફા. “ઈ' પ્રત્યય] અમીરની પદવી, સમૂળગું, સર્વકાંઈ, સઘળે સઘળું
અમીરપણું, (૨) ખાનદાની, કુલીનતા. (૩) (લા.) વૈભવ, અમ ઝણ જેઓ “અમુઝણ”. (૪) મહત્તા, મેટાઈ. (૫) ધનાઢયતા. (૧) એ નામની અમૂંઝવવું જુએ “અમુઝાવું'માં, નવસારીમાં થતી કેરીની એક જાત
અમૂંઝાવું અ, ક્રિ. જુઓ અમુઝાવું'. અમૂઝવવું પ્રેસ. ક્રિ. અમીરી વિ[+ ગુ. ઈ” ત..] • અમીરના જેવું. (૨) અ-મૃત વિ. [સં.] મૃત-મરેલું નહિ તેવું. (૨) અવિનાશી, ભભકદાર, દમામભર્યું
અમર. (૩) ન. અમર કરે છે એવું માનવામાં આવતા અમી-વર્ષા સ્ત્રી. [જુઓ ‘અમી' + સં] અમૃત જે મીઠે એક દેવી રસ, અમી, સુધા, પીયુષ. (૪) પાણી. (૫) વરસાદ, (૨) (લા.) કૃપા કરવી એ
આઠ મુહૂર્તવાચક ચોઘડિયામાંનું એ નામનું એક. (જ.) અમીનવેલ (–), ૦૭ી સ્ત્રી. [ + જુઓ “વેલ + ગુ. હું અમૃત-કણિકા સ્ત્રી. [૪] અમૃતનું નાનામાં નાનું ટીપું,
સ્વાર્થે ત. પ્ર. + “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય] અમરવેલ નામની વનસ્પતિ અમૃતની કણ અમી-સ્ત્રોત મું. [+ સં. સ્ત્રોતનું ન.] જઓ અમીઝરણું.' અમૃતકુંભ (-કુશ્મ) ૫ [૪] અમૃતને ઘડે અમુક સર્વ, વિ. [સ.] કોઈ, ફલાણું. (૨) અનિશ્ચિત (વ્યક્તિ અમૃત-કૂપ છું. [સં.] અમૃતને કુવો. (૨) અમૃત-કુંભ કે કાર્ય). (૩) (લા.) વિશેષ અર્થમાં મુકરર કરેલું અમૃત-કૂપી સ્ત્રી. [સં.] અમથી ભરેલી શીશી અમુક-તમુક વિ. સં. ‘અમુકા'- દ્વિભ] જે-તે, ફલાણું ને અમૃત-જડી સ્ત્રી. [+ જુએ “જડી'.] ખવરાવવાથી મરેલું પણ
સજીવન થાય તેવી મનાતી જડીબુટ્ટી-એષધિ અ-મુક્ત વિ. [સં.] મુક્ત-છૂટેલું નહિ તેવું, બંધાયેલું. (૨) અમૃત-ઝરો પં. [+ જુઓ “ઝર’.] જુઓ “અમી-ઝરણું”. જન્મમરણના ફેરામાંથી નહિ છૂટેલું, મોક્ષ પામ્યા વિનાનું અમૃતત્વ ન. સિં] અમરપણું (૨) મુક્તિ, મોક્ષ અ-મુક્તિ સ્ત્રી, [સં.] બંધન. (૨) મુક્તિ-મોક્ષને અભાવ અમૃતધારા સ્ત્રી, (સં.) અમૃતની ધાર. (૨) તાળવામાંથી અમુખ્ય વિ. [સં.] મુખ્ય નહિ તેવું, ગૌણ, સોડિનેટ,” ઝરત મનાતે એક મીઠે રસ યુની', (૨) સામાન્ય, સાધારણ
અમૃત-ઇવનિ . [રાં.] મીઠે અવાજ અમુ(મું,-મૂમે)ઝણ ન. [જ “અમે ઝાવું' + ગુ. “અણ” અમૃત-પાક યું. [] (લા.) એક મીઠાઈ ક. પ્ર.] મંઝવણ, ગભરામણ, (૨) છાતી ભરાઈ આવતાં અમૃત-લ(–ળ) ન. [સં.] (લા.) આંબળું. (૨) પપૈયું. (૩) થતી અકળામણ
નાસપાતી નામનું ફળ અમુ-(મુંમ્)ઝવવું જુએ “અમુઝાવુંમાં.
અમૃતમય વિ. [૪] અમૃતથી ભરપૂર, અમૃતથી તરબોળ અમુ-મું.સં)ઝાવું અ.ક્રિ. (સં. મા-ઘ->પ્રા.-મન્ન-] અમૃતવેગ કું. [સ.] રવિથી શરૂ થતા પ્રત્યેક વારમાં અનુ- મનમાં મંઝવણ અનુભવવી, અકળાવું, આકુળ-વ્યાકુળ થવું. ક્રમે હસ્ત શ્રવણ રેવતી અનુરાધા પુષ્ય અશ્વિની અને
અમુ-મુંમં)ઝવવું છે., સક્રિ. [જન્માંતરમાં, પરભવમાં રોહિણી નક્ષત્ર હોય તે સંગ (એ માંગલિક પગ અમુ-ત્ર ક્રિ.વિ. [સં.] પરલોકમાં, બીજા લોકમાં. (૨) ગણાથ છે.) ( .) અ-મુદ્રિત વિ. [સં.] જેના ઉપર છાપ પાડવામાં નથી આવી અમૃત-લતા સ્ત્રી, સિ.] જુએ “અમરવેલ'. તેવું. (૨) છાપખાનામાં જે છપાયેલું નથી તેવું
અમૃત-વર્ષણ ન., અમૃત-વર્ષા સ્ત્રી. સિં] ઊગેલા મેલને અમું-મ-મં)ઝણ જુએ “અમુઝણ'.
જીવન આપે તેવો વરસાદ, અમૃતને વરસાદ અમું(મું)ઝવવું જુએ “અમુઝાવુંમાં.
અમૃત-વલ્લરી, અમૃત-વલી ઝી. [સ.] અમરવેલ નામની અમું-ઝાવું જુઓ “અમુઝાવું'.
વનસ્પતિ
[મીઠી વાણી, મધુરું વચન અમ(ભંઝણ જુઓ “અમુઝા'.
અમૃત-વાક સ્ત્રી. [ + સં.વા-વાવ ], –ણી સ્ત્રી. [સં.] (લા.) અ-મૂઢ વિ. [સં.] મુંઝાયેલું નહિ તેવું (૨) ચાલાક, અમૃતવૃષ્ટિ સ્ત્રી. [સં] જુઓ “અમૃત-વર્ષણ.' ચબરાક. (૩) સમg
[તવું. (૨) સાવધ] અમૃતવેલ (-ક્ય) સ્ત્રી. [સં. વેરી], -લી સ્ત્રી. [સ.] જુઓ અ-મૂર્ણિત વિ. [સં.] મ પામ્યું ન હોય તેવું, ભાનમાં હોય અમરવેલ'. અમૂર્ત વિ. [સં.] જેને મૂર્તિ–આકાર નથી તેવું, આકારહીન, અમૃત-સાર વિ. [સં.] અમૃતના સવ જેવું. (૨) ન. ધી નિરાકાર, ‘ઑસ્ટ્રેકટ (ર.અ.). (૨) (લા.) અસ્પષ્ટ, મેઘમ. અમૃતસિદ્ધિ યોગ છું. [સં.1 જ અમૃતપેગ'. (૩) અગોચર
[અસ્પષ્ટતા. (૩) અગોચરતા અમૃત-સ્ત્રવ પું. [સં.] જુઓ અમીઝરણું.” અમર્તતા શ્રી. સિં] આકારનો અભાવ, નિરાકારપણું. (૨) અમૃતસ્ત્રવિયું વિ. [ + ગુ. “ઇ” ત. પ્ર. | અમીઝર અમૂર્ત-વાદ ૫. [સં.] નિરાકારવાદ
અમૃત-સ્ત્રાવ છું. [૪] જુઓ “અમૃત-અવ'.