Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 1082

ઢડ(-
ડ
બર
૧૦૩
હિંદુઓએ અછત ગણેલી જ્ઞાતિઓને તે તે પુરુષ અને ચકણો છે.). (૨) ગોળી
[કાગડા તે તે જ્ઞાતિ, સર્વસામાન્ય હરિજન (ઢ' શબ્દ અમાન્ય ઢેઢ(ડી)ક . જિઓ “દી(-ડી)' + “ક ”] (લા.) થઈ હવે પ્રચારમાંથી લુપ્ત થઈ ચૂક્યો છે.). (સંજ્ઞા) હેઠંડું) વિ. જિઓ દ્રઢ(s) + ગુ. ‘ઉં' વાર્થે ત, પ્ર.] ઢેઢ(-)-બર . [+જુએ “ઉંબરે.'] એ નામની | (કાંઈક વધુ તુકારમાં) ઢેઢ વર્ણનું ઉંબરાની એક જાત, કાળે ઉમરડે
હેઠો(?) છું. જિઓ 4-) + ગુ. “ઓ' સ્વાર્થે ત...] હેઠ(૮)-ગરૂટ-ર) પં. [+જુઓ “ગરૂ(-)ડે.'] ઢઢ વર્ણન (તિરસ્કારમાં જુઓ ઢઢ(-).” [પહોળાઈ જોડવાની રીત બ્રાહ્મણ ગેર, ગરે, ગરેડો (સંજ્ઞા)
નકલી' સ્ત્રી. કપડાં ઉતારવાની એક રીત. (૨) કપડાંની ઢંઢ(૨)-ગ(ઘ) ળી સ્ત્રી, [+જ “ગ(-ઘ)ળી.”], ઢેઢ- ઢનકલી સ્ત્રી. પાણી ખેંચવાનું એક પ્રકારનું સાધન કે રીત (-)-ગિલાડી સ્ત્રી. [+ જુઓ “ગિલોડી.'] સર્વસામાન્ય હેફ છું, (-ફથ) શ્રી. લેહીના જમાવવાળો શરીરની ચામડીને ગિલોડી, છીપી, ઘરોળી
ભાગ, સેજાવાળો ભાગ હેઠ(-4) ગુજરાતી સ્ત્રી, ન. [+જુઓ ગુજરાતી.] માર- હેલી સ્ત્રી, જિઓ ફલું,'+ગુ. ઈ " પ્રત્યય.] નાનું ઢેફલું, વાડીને મિશ્રણવાળી સાબરકાંઠાની ગુજરાતી ભાષા. (૨) ચગ૬. (૨) (લા.) જાડી અને બઠડી સ્ત્રી અંગ્રેજી શબ્દથી ભરેલી વાતચીતની ગુજરાતી ભાષા હેલું ન. [જ એ “ઢેફ’ ગુ. ‘લું સ્વાર્થે ત. પ્ર.] ખાસ (-)-ઘોળી જ “ઢ-ગોળી.
કરીને મિષ્ટાન્ન ખાઘનું નાનું ચોસલું, ઢેકું, નાનું દડબું. ઢેઢડી સ્ત્રી. જિઓ “ઢેઢડે+ગુ. ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય] ઢેઢ જ્ઞાતિની (૨) (લા.) વિ. ડેફલા જેવું માણસ
સી., ઢઢણ (આ શબ્દ લુપ્ત થઈ ચૂકયો છે.) (સંજ્ઞા.) હેલું સ.ક્રિ. [જુઓ ‘ક’–ના.ધા.] (ઢેફાં ભાંગી વરસાદ દેઢ . જિઓ 4' + ગુ. ' સ્વાથે ત...] સર્વ- વરસતાં પહેલાં) વાળી લેવું. હેફ કર્મણિ, કિં. હેકાવવું સામાન્ય હરિજન. (હવે “ઢેઢડો' શબ્દ પ્રચારમાં નથી.) છે, સ..િ (-)-૮દ્રમડી સી. એ. નામનું ઔષધપયોગી એક ઝાડ હેકાવવું, હેવું જુઓ “ટકવું’માં.
[જડ બુદ્ધિ (જીણુ (-શ્ય) સ્ત્રી. [૬ ઓ “ઢેઢ(-ડી' + ગુ. “અણુ” સ્ત્રી- ઢેફાં-બુદ્ધિ સ્ત્રી. જિઓ “ઢેકું' (બ.વ.) + સં.] ડેફાં જેવી પ્રત્યય.] જુએ “ઢેઢડી' (આ શબ્દ લુપ્ત થઈ ચૂકી છે.) હેકું ન. [જ એ ‘ફ' + ગુ, “ઉ” ત. પ્ર.] દડબું, નાનું (સંજ્ઞા)
[ટોનું પછડું ચોસલું. [-ફાં ભાંગવાં (રૂ.પ્ર.) નકામી મહેનત કરવી. હેટ-૨)પૂછ ન. જિઓ “ઢેઢ(s) + “પૂછ.'] (લા.) ગાડર- ૦ કાઢી ના(નાંખવું (રૂ.પ્ર.) ધમકાવવું. (૨) પત્તર રગડવી] હેઠ(૮)-ફજેતી સ્ત્રી, -તે ૫. [+ જુએ “ઢેઢ(-)' + ઢેબર ન. જુઓ ઢેબરું.' ફજેતી,-તો.'] જાહેરમાં એકબીજાના દોષ કહી વગોવણી હેબરાવવું જ બરામાં. કરવાની ક્રિયા, જાહેર નાલેશી
ઢેબરાવું જુએ “ઢબરાવું.” ઢેબરાવવું છે., સ.ક્રિ. ઢેઢા-૨)-વાડ . જિઓ “ઢેઢ(-1) + “વાડે.''] ઢેઢ વર્ણને ટેબરિયું વિ. [ઓ ‘બરું' + ગુ. “યું ત...] ભાતામાં મહોલો, હરિજનવાસ (હવે “ઢેઢ-વાડો' ઉપગમાં નથી.) ઢેબરાં સાથે લઈ નીકળેલું (યાત્રી કે સંઘ) [૦ કરે (રૂ.પ્ર.) ફજેતો કરો]
ઢેબરી સ્ત્રી, એ નામની એક વનસ્પતિ. (૨) એ નામની દેટાઇવિલાયતી વિ. [ જ ઢઢ(-ડી' + “વિલાયતી.”] મીઠા પાણીની માછલીની એક જાત (લા) વર્ણસંકર. (૨) મેળ વિનાનું
ઢેબરું ન. ઘઉં કે બાજરી-જુવારના લેટને જોડે રેટ ટેઢા-ટાઈ વિ. જિઓ ટેઢા-ડ' + ગુ. આઈ' ત...] (ફલેલ ન હોય તેવો), (૨) સર્વસામાન્ય રેટ. [રાં ઢંઢના જેવું કે ઢંઢને લગતું
ઢિપણું બાંધીને (રૂ.પ્ર.) તદ્ધ નિરાંતે, -રાં બંધાવવાં (-બન્ધાવવાં) ઢેઢા(રા)* સ્ત્રી. [જ “ઢેઢ(-ઢ)' + ગુ. “આઈ' ત. પ્ર.) (રૂ.પ્ર.) રવાના કરવું] હેઢા(-કા)ઉ વિ. જિઓ ટેઢ(ડ) ગુ. “ઉ” ત...] ઢંઢને ઢેબલું વિ. જાડું ને બઠકું, ગોળમટેળ ઠીંગણું
લગતું. (૨) (લા.) સફાઈદાર નહિ તેવું. (૩) ફજેતી કરે તેવું હેબાળ પં. માટે અંગારે, ઢેખાળ, ઢેખાળે હેઢા-દાં-દ્રમાં ન., બ.વ. એિ ઠંડું)."] ઢેઢ વર્ણને ઢેબી સ્ત્રી, લાકડાને ટુકડે અને એનાથી ઉતરતી કક્ષાનો માણસ
હેબે પું. ઢેકું. (૨) પિોદળો. (૩) જાડા દળનું છાણું. (૪) ઢઢિ(હિ)યા-વાજ ન. જિઓ ઢિ(ડિયું’ + “વાજ.'] (લા.) જડે રેટ. (૫) પાણાનું ન ઘડેલું ગચિયું. (૬) માટીની ગાળાગાળી કરતો માનવસમૂહ. (૨) (લા.) હલકી વરણના ઢાંકણુનો ઊપસેલો ભાગ. (૭) શરીરમાં ઊપસી આવેલો સમતું
ઢીમણા જે ભાગ હેઢિ(રિયું વિ. [ઓ “ઢેઢ() + ગુ. ઈયું ત.ક.] ઢઢને હેમ છું. મેટો લેંદ
લગતું, ઢેઢાઉ. (૨) ન. ઢેઢ સામાન્ય - હેમણે પું. એ નામનો એક છોડ હેઢિ-દિ) ૫. [ઓ ઢઢિ(ડિ)યું.' (વધુ તુચ્છકારમાં) હેમૂર પું, ન. વાંદરાઓની એક નરમ અને બીકણ જાત ઢેઢ, હરિજન, (હવે લુપ્ત થયો છે.)
[લગતું હૈયત વિ. હલકા સ્વભાવનું, ઊતરતા ખવાસનું દેહી-ડી) વિ. જિઓ ઢઢ(-ડ' + ગુ. ઈ' તે.પ્ર.] ઢઢને હેર છું. [હિ.] ઢગલે, ગંજ. (૨) (લા.) પુષ્કળતા, વિપુલતા ઢેઢી(ડી) સ્ત્રી. જિઓ (-)' + ગુ. ઈ ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] હેરા-ઢોંક (-ઢાંકથ) સ્ત્રી. એ નામની માછલીની એક જાત જએ કડી' (હવે આ શબ્દ પ્રયોગમાંથી લુપત થઈ તેરો છું. [જઓ રિ’ + ગુ. ‘આ’ સવાર્થે ત.પ્ર.] જુઓ