Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 1009

ટમેટ
ટમેટ (-ટ) શ્રી. એ નામની માછલીની મેી જાત એ-ટાંચ જ ‘મા-ટેચ.’
ટમકવું અ, ક્રિ. [અનુ.] ધીમું પ્રકાશવું. (૨) ધીમું ટપકવું, મંદ રીતે વરસવું. (૩) પડું પડું થઈ રહેવું. (૪) પગલાં માંડી નાચવું. ટમકાવું ભાવે., ક્રિ. ટમકાવવું પ્રે., સ.ક્રિ. ટમકાર હું. [રવા.] મધુર અવાજ ટમકાવવું, ટમકાવું જએ ‘ટમકયું’માં. ટમકી સ્રી. જિઓ ‘ટમકું’+ગુ. ‘ઈં’શ્રીપ્રત્યય.] (લા.) ધાતુના નાના ગેાળ કટકા, (૨) રમકડાનું વા ટમકું ન. [જ઼એ ‘ટમકયું' + ગુ, ‘’' રૃ. પ્ર.] દૂરથી દેખાતું પ્રકાશનું હિંદુ
સ સ
લાલચથી આઘાપાછા થયા કરવું. ટપરાવું ભાવે, ક્રિ ટરપરાવવું છે., સ.ક્રિ,
ટરપરાવવું, ટરપરાવું જએ ‘ટરપરવું’માં. રપરિયાં ન., ખ.વ. બારસાખ ઉપરના ટોડલા ઉપર બંધાતાં લટકણિયાં. (૨) લથડિયાં
ટરાલી સ્ત્રી. એ નામની એક વેલ ટરા પું. ગાંગડે. (ર) ટોચ, શિખર
ટર્કી ન. [અં.] એક જાતનું મળ્યું. (૨) તુર્કસ્તાન. (સંજ્ઞા.) ટર્ન પું. [અં.] વારે, કેરા
ટર્નર પું. [અં.] આંટાવાળા ખીલા પાઇપ વગેરે તૈયાર
કરનાર અને બેસાડનાર કારીગર ટર્પેન્ટાઇન (પેલ્ટાઇન) ન. [અં.] ઝાડના ગુંદરમાંથી દારૂની જેમ સડાવી કાઢવામાં આવતું તેલ ટર્બાઇન ન. [,] વરાળ વગેરેની મદદથી ચાલતું એક યંત્ર (વીજળી-શક્તિ ઉત્પન્ન કરવા માટેનું)
જાતના વેરા
ટમ-ઝમ (ટમ્ય-ઝમ્ય) શ્રી. [રવા.] એક પ્રકારની ગાડી, ટમટમિયું [હાય એમ ટમ ટમ ક્રિ. વિ. [અનુ.] નાના ફરતા આછે પ્રકાશ આવતે ટમટમવું અ. ક્રિ. [જુએ ‘ટમટમ’-ના. ધા.] દૂર (પ્રકાશનું) તગતગવું. (૨) (લા.) ઝઝુમી રહેવું. (૩) આતુરતા અનુ-ટર્મ સ્ત્રી. [અં.] મુદત. (૨) સત્ર. (૩) પારિભાષિક શબ્દ ભવવી. (૪) પડું પડું થઈ રહેવું. ટમટમાથું ભાવે, ક્રિમિનલ વિ. [અં,] સત્રને લગતું, પ્રમાસિક, (૨) પું. એક ટમટમાવવું પ્રે,, સ. ક્રિ [ટમટમવું એ [પછી વાહન આગળ જઈ ન શકે.) ટમટમાટ પું. [જુએ ટમટમવું’+ગુ. ‘આટ’કૃ. પ્ર.] મિનસ ન. [અં.] યાંત્રિક વાહનાના છેલ્લા થાભે (જ્યાંથી ટમટમાવવું, ટમટમાવું એ ‘ટમટમવું'માં. ટલા સ્ત્રી. લપાટ, થપાટ, લાકે ટમટમિયું ન. [જએ ‘ટમ ટમ' + ગુ. ‘ઇયું' ત. પ્ર.] જુએ [વાસણ ટમલર ન. [અં. ટમ્પલર્ ] પ્યાલા જેવું પાણીનું હાથાવાળું ટમ(-મે)ઢું ત., ટાપું. [અં. ‘ટામેટા] (અમેરિકાથી આયાત થયેલું) એક શાક-કૂળ
‘મઝમ.'
ટમ્બ્લર ન. [અં.] જુએ ‘ટમલ.’
(-2)લે પું. [રવા.] ધક્કો, હડસેલા. (ર) આંટા, કેરે. (૩) માજ માટે ફરવા જવું એ. [-લાખવડા(-રા)વવા (૩.પ્ર.) ધક્કા કરાવવા. -હલે ચઢા(-ઢા)વલું, મારવા (૩.પ્ર.) વિલંબમાં નાખવું] ટવર(-૩)ક ટવર(-રૂ)* ક્રિ.વિ. [રવા.] ધીમે ધીમે, મંદ મંદ. (૨) થાડું થોડું, છૂટક છૂટક (૩) જવલ્લેજ, ભાગ્યેજ ટ-વર્ગ પું. [સં.] વર્ણમાળાના 'ટ & ડ ઢ ણ' એ પાંચ મર્ધન્ય વર્ગના વ્યંજનાના સમૂહ. (ન્યા,) ટવર્ષીય વિ. [સં.] ‘ટ-વર્ગ'ને લગતું, ‘ટ-વર્ગ'નું, (વ્યા.) ટ(૦ળ)વળવું જુએ ‘ટળવળતું.' (૦ળ)ભળાવું ભાવે, ક્રિ. ટ(૦ળ)વળાવવું છે,સ.ક્રિ.
રખલ (જ્ય) સ્ત્રી. હલકા આચરણવાળી સ્ત્રી રગી ન. એક જાતનું ઘાસ
ટરચું વિ. ઘરડું, વૃદ્ધ
ટર-તેર (ટરથ-ટરય) સ્ત્રી. [રવા.] વાતચીત ટરટરવું અ. ક્રિ. [જએ ‘ટરટર,’-ના. ધા.] ઢરડાઈ ગયેલી ત્રાકને કારણે અવાજ થવા (રેંટિયાને). ટરટરાવું ભાવે. ક્રિ ટરઢ` પું. [રવા.] વળ, વાંક
(૦ળ)વળાવવું, ટ(૦ળ)વળાયું જુએ ‘ટ(૦ળ)વળવું'માં. ટશ(-સ) સ્ત્રી, [અનુ. અનિમેષ નજર, પલકારા વિના જેવું એ, મીટ માંડીને જોવું એ
ટરઢ (-ડય) સ્ત્રી. [રવા.] (લા.) ફ્રિસિયારી
ટરડકવું અ. ક્રિ. [રવા.] (લા.) ભયભીત થયું, બીવું, ડરવું. ટશ(-સ)ર૧ (૨૫) સ્ત્રી. [૩.પ્રા. ટક્ષર-વાળવું, ન.] શેડ, ટરડકાવું ભાવે, ક્રિ. ટરકાવવું પ્રે.,સ.ક્રિ. ટરકાવવું, ઢરડકાવું જએ ‘ટરડકનું’માં. ટરઢકા પું. [જુએ ‘ટરડ’' + ગુ, કા' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] વાંકાઈ, વળ, ટેડા. (૨) મિજાજ, શેખાઈ ટર-ફરસ (ટરડચ-ફૅરડ) સ્ત્રી. [જુએ ‘ટરડ,ર’–ઢિર્ભાવ.] વાહિયાત ભરેલું ખેાલનું એ. (ર) મિજાજ, શેખાઈ ટરઢ-ફસ (ટરડચ-ફસ્ય) સ્ત્રી. [જુએ ‘ટરડવુંૐ' + ‘ફૅસવું.'] વાયડાઈ, વાંકાઈ. (૨) શેખાઈ
ટર પ ન. રેંટિયાની ભાંગી ગયેલી ત્રાક ટર(-)વુંÖ અ. ક્રિ. [રવા.] રિસાવું..ટરઢાવવું કે.,સ.ક્રિ. ટરડું વિ. [રવા.] વધુ લાંબુ' અને વિશેષ ઊંચું ટર-પર (ટરથ-પરષ) શ્રી. [જુએ ‘ટપરવું.'] લેલુપતા ટરપરવું અ. ક્રિ. [જુએ ‘ટર-પર,’“ના. ધા.] લાલચુ હોવું.
Jain Education International_2010_04
૯૬૪
O
ધારા, સેર. (૨) રેખ, ખણેા. (૩) ખહાર દેખાતી લેહીની ધાર. (૪) આંખમાં દેખાતી રાતી રેખા. (૫) માથાના વાળની લટની ગૂંથણી ટશ(-)ર સ્ત્રી, એક જાતનું રેશમી કાપડ શિયા જુઓ ‘સિયા,’
ટશેર (-રય) સ્ત્રી. (અનુ.] આદ્યેા ભાસ, છાંય ટસ જુએ ‘ટશ.’
થિતી પીડા ટસક (ક) શ્રી. [અનુ] ચસક, શૂળ જેવી રગત્રગ થતાં ટસકવું અક્રિ. [જુએ ‘ટસક,’“ના.ધા.] ચસકા આવતાં દુઃખ થયું. ટસકાવું ભાવે, ક્રિ. ટમકાવવું છે,સ.ક્રિ. ટસકાવવું જુએ ‘સવું’માં, (ર) મેઢે માંડી ટસ ટસ પીવું ટસકાયું જુએ ‘ટસકવું’માં,
ટસ ટસ ક્રિ.વિ. [રવા.] ચુસાતાં અવાજ થતા હોય એમ,