________________
વૃ–વૃત્તિ]
शब्दरत्नमहोदधिः।
११८१
ધૃતિ) ઘરડા થવું, જીર્ણ થવું, દેણદાર હોવું, દેવું હોવું | પૃતવા શ્રી. (ધૃતા તેવા યા) દેવક રાજાની પુત્રી. (સંજ્ઞા શબ્દો સાથે જોડાયેલ ધૃ ધાતુના રૂપો તેમ જ | ધૃતપટ ત્રિ. (ધૃતઃ પટ: યેન) કાપડથી-વસ્ત્રથી ઢંકાયેલ. ઉપસર્ગો સાથેના અર્થો વિવિધ થઈ જાય છે. જેમકે- | ધૃતરાનન, ધૃતરાષ્ટ્ર . (છૂતો ના પ્રાગટ્યૂન વેની મનસ છું યાદ રાખવું, મનમાં ધારણ કરવું. મૂડ્ઝ પૃ, છે. ધૃત રાજ્યે સુપસ્થિતયા યત્ર) સારા રાજાવાળો શિરસા માથું રાખવું, ખૂબ આદર કરવો. અન્તરે ધું | દેશ. થાપણ મૂકવી, સાક્ષી સાથે રકમ જમા કરાવવી. સમયે ધૃતરાષ્ટ્ર (પુ.) વિચિત્ર વીર્યની વિધવા પત્નીથી ઉત્પન્ન પૃ સહમત કરવું. ૨૬ પૃ દંડ દેવો, સજા કરવી, નીવિત વ્યાસનો મોટો પુત્ર. કુરુવંશી ધૃતરાષ્ટ્ર રાજા, તે નામનો પૃ જીવિત રહેવું, આત્માને સ્થાપન કરવો. પ્રાન્ પૃ એક ગંધર્વરાજા - રિયાસ્ત : પુત્રો હંસ પ્રાણોને સુરક્ષિત રાખવા, શરીર, ઢેઢું ધૃ શરીરનું રક્ષણ ! इत्यभिविश्रुतः । स गन्धर्वपतिर्जज्ञे कुरुवंशविवर्धनःકરવું, વ્રતં પૃ વ્રતનું પાલન કરવું. ત્યાં ધૃ ત્રાજવામાં મદાં ૬૭ ૮૪ નાગભેદ, એક જાતનું પક્ષીરાખવું તોળવું. મન: શૃં કોઈ વસ્તુમાં મન લગાડવું. ત. હંસપક્ષી. પૃ મનને સ્થિર કરવું, વિત્ત શૃં વિચારવું. વૃદ્ધિ થં દઢ | ધૃતરાષ્ટ્રી સ્ત્રી. (ધૃતરાષ્ટ્રની પત્ની હીણ) હંસલી, કશ્યપની સંકલ્પ કરવો. આ ધૃ ગર્ભને ધારણ કરવો, ગર્ભવતી ! એક કન્યા, હંસપદીલતા. થવું. ધારણાં છં સંયમ પાળવો, એકાગ્રતા રાખવી, બવ | પૃતવત્ ત્રિ. (પૃ+વાવ) ધારણ કરનાર, ગ્રહણ કરનાર. પૃસ્થિર કરવું, નિર્ધારિત કરવું નિશ્ચય કરવો, સાચેસાચું | કૃતવર્મ ત્રિ. (વૃતં વર્ષ ની બખ્તર જેણે ધારણ કર્યું જાણવું - વિશ્વમૂર્તર વધાર્યને વધુ:-HI , I૭૮ ૩૬ હોય તે. (!) ત્રિગર્ત રાજકેતુ વમનિો નાનો ભાઈ થુ ઉપર ઊઠવું, ઉન્નત બનાવવું, બચાવવું, બહાર કાઢવું, | એક રાજા. ઉધૃત કરવું, ઉખાડવું. નિમ્ વૃનિર્ધારણ કરવું, નિશ્ચિત | પૃતવત ત્રિ. (ધૃતં વ્રતં યેન) જેણે વ્રત ગ્રહણ કર્યું હોય કરવું. નિર્ધારિતાર્થે વેર ઘટૂક્તા હુ વાવ- | તે. (પુ.) પુરુવંશી એક રાજા. શિશુ રા૭૦ , વ પકડી લેવું, ધરપકડ કરવી, | કૃતત ત્રિ. (ધૃત: હેંતિઃ ચેન) જેણે હથિયાર ધારણ ધારણ કરી લેવું- અંશુપન વિધૃત: -
૩૦ કર્યું હોય તે. ૭૬ પહેરવું, સ્થાપન કરવું, વહન કરવું, એકીટશે | કૃતાત્મ () વિષ્ણુ. (ત્રિ. ધૃતઃ માત્મા યેન) જેણે જોવું, આજ્ઞા કરવી. સન્ બૃ પકડી લેવું, સંભાળવું, લઈ મન વશ કર્યું હોય તે, સ્થિર ચિત્તવાળું, ધૈર્યવાળું. લેવું, સહારો આપવો. -અરે: સંપધાર્યતે નામ:-પષ્ય ! વૃતામ્બસ્ ત્રિ. (ધૃતમમો યેન) જેણે પાણી ધારણ શાશા દબાવવું, નિયંત્રણ કરવું, યાદ રાખવું. સમૂદ્ પૃ કરેલ છે તે. મૂળથી ઉખાડવું, ઉમૂલન કરવું, બચાવવું. સબ ઘું धृति पुं. (ध्रियते इति धृ+क्तिन् अभिधानात् पुंस्त्वम्) જાણવું, નિર્ધારણ કરવું, વિચાર-વિમર્શ કરવો, વિચાર જયદ્રથ રાજાનો એક પૌત્ર, મિથિલાનો રાજા, તે કરવો. -પર્વ સંપ્રધાર્થ-!
નામનો એક વિશ્વદેવ, સાહિત્યમાં વર્ણવેલ ૩૩ થુન (પ્યા. પર. સ. સેદ્ર દ્વિ–પૃMતિ/Mા. પર. સ. વ્યભિચારી ભાવોમાં “સંતોષ” નામનો ભાવ- ધર્નતિ) જવું, ગમન કરવું.
ज्ञानाभीष्टा-गमागमाद्यैस्तु संपूर्णस्पृहता धृतिः । ધૃત ત્રિ. (પૃ-વિ) ધારણ કરનાર, ધરનાર.
सौहित्यवचनोल्लाससहासप्रतिभादिकृत्-सा० द० १९८ । ધૃત ને. (પૃ સ્થિત પતને માવે વત્ત) પડવું, વિપુલ નામના વિખુંભ પર્વત ઉપર તે નામનું એક
પતન, ધરવું, ધારણ, ગ્રહણ કરવું, રહેવું, સ્થિતિ. વન, યજ્ઞ-હવન, યદુવંશીય બલૂનો પુત્ર. (ત્રી. (ત્રિ.
ધૃ વત્ત) ધારણ કરેલ, પકડેલ, ગ્રહણ પૃ+વિતન) ધારણ કરવું, તુષ્ટિ, તૃપ્તિ, વૈર્ય -વૃતિઃ કરેલ. -ધૃતાં ધનગ્નયવધે પ્રતિજ્ઞા પાપ ?- क्षमा दमोऽस्तेयम्- मनु० ६।९२। -भज धृतिं त्यज મહ૦ ૭ ૨૬ ર૮ી રહેલું. (!) તેરમા મનુનો એક મીતિમસેતુ- ૪૨૦૪ સબુર, સુખ- ધૃતેશ પુત્ર, કુહ્યવંશી ધર્મપુત્ર એક રાજા.
થીરઃ સદશીÁધતિ :-રઘુ રૂા. વિષકુંભ વગેરે વૃત ત્રિ. (ધૃત: ૨veો યેન) દંડ દેનાર, જેને દંડ યોગોમાંથી તે નામનો આઠમો યોગ, ગૌરી વગેરે દેવામાં આવે છે તે.
સોળ માતૃકાઓમાંથી તે નામની એક માતૃકા, સાત્ત્વિક,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org