Page Text
________________
૪૬
अदंष्ट्र त्रि. ( नास्ति दंष्ट्रा यस्य ) વિનાનું.
સન્દૂ પુ. (નાસ્તિ તંષ્ટ્રા યસ્ય) જેની દાઢો ભાંગી ગયેલી હોય તેવો સર્પ.
અપક્ષ ત્રિ. (ન વક્ષ:) ડાહ્યું નહીં તે. અક્ષિળ ત્રિ. (ન ક્ષિળ:) જે યજ્ઞ વગેરેમાં પુરોહિતોને દક્ષિણા ન અપાઈ હોય તે, દક્ષિણા રહિત, ડાબું અંગ, નિપુણતા વગરનું, અદક્ષ અગર અપટું, મૂર્ખ, સરળ, ગેરહાજર, પ્રતિકૂળ. અગ્ધ ત્રિ. (શાસ્ત્રવિધિના ન વ્થ:) ૧. શાસ્ત્રવિધિથી અગ્નિસંસ્કાર ન પામેલ, ૨. નહિ બાળેલું. અર્ચે ત્રિ. (ન વચઃ) ન દંડવાલાયક, શિક્ષાપાત્ર નહિ તે, દંડરહિત.
शब्दरत्नमहोदधिः ।
દાઢ વિનાનું, દાંત
અવન્નિ. (નાસ્તિ વન્તઃ યસ્ય)જેને દાંત નથી, દાંત રહિત. અન્ન ત્રિ. (ન વૃત્ત: વાત) નહિ આપેલ, જે દાન રદબાતલ કર્યું હોય તે.
અવૃત્ત ત્રિ. (ન ત્ત: વા ત્ત) ઉત્તમ રીતે ન અપાયેલું તે, ઔચિત્યપૂર્વક ન અપાયું હોય તે, જે વિવાહમાં ન અપાયું હોય તે.
ગવત્તા શ્રી. (ન વૃત્તા) જે કન્યાનું વેવિશાળલગ્ન ન કર્યું હોય તે.
અવત્તાવાવિન્ નૈ. (અવત્તમાવત્ત આ-વા+નિ) નહિ આપેલું લેનાર, જેમ-ચોર.
અવત્તપૂર્વા સ્ત્રી. (પૂર્વ અવત્તા) જેની સગાઈ ન થઈ હોય
એવી કન્યા.
અવત્ર ત્રિ. (ગર્ અત્રનું ખાવાયોગ્ય, ભક્ષણ કરવાલાયક. अदद्र्यञ्च त्रि. ( अमुम् अञ्चति, अदस् अञ्च् અદ્રયાનમ:) અમુક પ્રત્યે જનાર; આને પ્રાપ્ત થનાર. અવન ન. (ગર્ ન્યુટ્) ખાવું, ખોરાક. અવનીય ત્રિ. (મદ્ અનીયર્) ખાવાલાયક. અવન્ત પુ. (નાસ્તિ ન્હો યસ્ય) ૧. બાર આદિત્યમાંના પૂષાદેવ અવન્ત. ૨. દાંત રહિત, ૩. જે શબ્દની અંતે અત્ અગર મૈં હોય.
અવન્ત ત્રિ. (નાસ્તિ રસ્તો યસ્ય) દાંત વિનાનું, જેને દાંત ન ઊગ્યા હોય તે.
Jain Education International
અવન્તજ ત્રિ. (નાસ્તિ ટ્ન્તો યસ્ય પ્) ઉ૫૨નો અર્થ. સત્ત્વ ત્રિ. (ન જ્ન્મ:) ૧. જેને દાંતોની સાથે સંબંધ નથી, ૨. દાંતો માટે અનુપયોગી, દાંતો માટે નુકસાનકારક.
[nig-વાગ્ય
ગર્ા ત્રિ. (૬૧ સ્ત) અહિંસિત, નહિ મારેલ, અરધ્ધાપુ પુ. (અસ્પેન-મહિતેિન બા+ચા-”) અહિંસાયુક્ત.
અવમ ત્રિ. (ન રમ્મતે મણિ યા. ) અહિંસ્ય, નહિ
મારવાલાયક.
અવન્દ્ર ત્રિ, (લમ્ ર ન હૈં) પુષ્કળ, ઘણું, થોડું નહીં. તે.
અન્ન્મ પુ. (7 ફ્ન્મ:) ઇભનો અભાવ. ગવર્મી ત્રિ. (નાસ્તિ તો યસ્ય) દંભ વિનાનું. ગમ્ય ત્રિ. (ન રમ્યતેઽસૌ) નહિ નાથવાયોગ્ય એક વર્ષનું વાછરડું વગેરે.
અવર્શન ન. (ન દર્શનમ્) દર્શનનો અભાવ, ન જોવાય તે લોપ, વિનાશ, ગેરહાજરી, અન્તર્ધ્યાન. અવર્ઝન ત્રિ. (નાસ્તિ વર્ઝન થસ્ય) દર્શન વિનાનું, દૃષ્ટિ
વિનાનું.
સવજી પુ. ત્રિ. (નાસ્તિ વર્ણ વસ્ય) પાંદડા વિનાનું એક વૃક્ષ, પાંદડા વિનાનું હરકોઈ વૃક્ષ. અદ્ર ત્રિ. (ન ૧૦: લુડો યસ્ય) ખંડ વિનાનું. સવા ઔ. (નાસ્તિ તમસ્યાઃ) એક જાતની કુંવાર, અવત્ત ત્રિ. (ન સૂ વિસ્) આ, એ, અમુક.
- इदमस्तु सन्निकुष्टं समीपतरवर्ति चैतदो रूपम् । अदसस्तु विप्रकृष्टं तदिति परोक्षे विजानीयात् ।। જે હાજર ન હોય અગર બોલનારની પાસે ન હોય એવી વ્યક્તિ કે વસ્તુ બતાવે તે, અહીં, સામે અર્થને બતાવે, યત્ અને ત્ અર્થમાં પણ પ્રાયઃ વપરાય છે. પરંતુ જ્યારે આ સંબંધવાચક સર્વનામ’ની પછી તરત વપરાય (ચોસો, યે મમી વગેરે) તો આનો અર્થ ‘પ્રસિદ્ધ પૂજ્ય’ થાય છે.
અવાતૃ ત્રિ. (ન વાતું) ૧. ન આપનાર, દાતા નહીં તે,
૨. કંજૂસ, ૩. છોકરીનો વિવાહ ન કરનાર. અવાતિ ત્રિ. (મદ્ આવી ચેષાં ત) બીજા ગણના
ધાતુઓનો સમૂહ, જે અર્ શબ્દથી શરૂ થાય છે. અવાન ત્રિ. (નાસ્તિવનું થસ્ય) કાન વિનાનું. અવાન પુ. (નાસ્તિ વાન ય૬) મંદજલ વિનાની હાથી, ગવાન ન. (ન વાનમ્) દાનનો અભાવ. અવાન્ત ત્રિ. (ન ફાન્ત:) ઇન્દ્રિયદમન નહિ કરનાર, અવિનીત.
ગામ્ય ત્રિ. (ર્ખ્યત્ નો વધાવૃદ્ધી નહિ મારવાલાયક, અહિંસ્ય
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016067 |
| Book Title | Shabdaratnamahodadhi Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Muktivijay, Ambalal P Shah |
| Publisher | Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 864 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 23 MB |