Shabdaratnamahodadhi Part 1

SR No.: 016067
Original Sutra Author: N/A
Author: Muktivijay, Ambalal P Shah
Publisher: Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad
Publication Year: 2005
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 23 MB

Page 84

अतिदान-अतिप्रवृद्ध शब्दरत्नमहोदधिः।
३७ તિલાન ન. (ગતિશયતં વાન) અત્યંત દાન, અત્યંત | તિ, ત્રિ. (તાન્તો નાવ) વહાણમાંથી ઊતરેલ. ઉદારતા.
વહાણમાંથી ભૂમિ ઉપર આવેલો. તિલાદ પુ. (તિયિત: :) મોટી બળતરા, ઘણો ગતિનો ત્રિ. (તિન્તો નાવમું) ઉપરનો જ અર્થ. જ દાહ.
ગતિપતન ન. (ત પત્ ન્યુ) ઓળંગવું તે. તિનિઝ ત્રિ. (તિ વિમ્ વત્ત) અતિદેશનો વિષય, તિપત્તિ ત્રિ. (ગતિ પ વિસ્ત) પાયદળ સેનાને ઓળંગી પૂર્વમીમાંસામાં – શો નામ રૂતરધર્મસ્થ રૂતરશ્મિન્ ગયેલ, સમય વીતી જવો. અસફળ કાર્ય પૂરું ન થાય તે. प्रयोगाय आदेशः ।
સતિપત્તિ સ્ત્રી. (તિ પત્ વિ7) ઓળંગવું, અનુત્પતિ, તિવીર્ણ પુ. (ત ટીપૂ ય) લાલચિત્રાનું ઝાડ. અસિદ્ધિ. તિકુષમા સ્ત્રી. (તિશયિતં દુ:સ) જૈનસિદ્ધાન્તમાં ગતિપત્ર પુ. (અતિવૃહત્ પત્ર યJ) એક જાતનું ઝાડ, દુષ્કમ દુક્કમ નામે અવસર્પિણી કાલનો છઠ્ઠો અને હસિકંદ. ઉત્સર્પિણીનો પહેલો આરો.
ગતિપથ પુ. (અતિશયિત: સુન્દર: પન્ચા:) સુંદર માર્ગ, અતિકુદ ત્રિ. (તિશયત ટુરૂમ્) અત્યંત દુઃખે સસ્પંથ-સારો માર્ગ. ખમાય તેવું.
ગતિપથન્ પુ. (તિશયિતઃ સુર: પન્ચા:) અતિ તિદેવ પુ. (ગતિન્તો રેવાનું) સર્વ દેવોમાં શ્રેષ્ઠ રુદ્ર સુંદર માર્ગ, સારો માર્ગ.
અતિપદ ત્રિ. (તિન્તિ : પર્વ વરVT) વૃત્ત અને વિદેશ પુ. (તિ દ્વિ ધગ) અતિદેશ, હસ્તાંતરણ, ચરણને ઓળંગેલ.- તપવા "યત્રી, તિવા નાતી. સમર્પણ સોંપી દેવું તે, સ્વવિષયનો અતિક્રમ કરીને તિપન ત્રિ. (ત પદ્ વત્ત) ઓળંગેલ. બીજા વિષયોમાં જે ઉપદેશ તે અતિદેશ, અન્યત્ર તિપરિચય ત્રિ. અધિક પરિચય, ઘનિષ્ઠતા. લાગુ થનારી ક્રિયા, સાદશ્યના કારણે થતી પ્રક્રિયા. | તિપરોક્ષ ત્રિ. (તન્ત: પરોક્ષ) પ્રત્યક્ષ અથવા તે અતિદેશ પાંચ પ્રકારનો હોય છે. ૧. શાસ્ત્રાતિદેશ, કોઈ પણ પ્રત્યક્ષનો વિષય. ૨. કાપ્યાતિદેશ, ૩. નિમિત્તાતિદેશ, ૪. अतिपात पु. (अतिक्रम्य पातः गतिः अतिपत्-घञ्) વ્યપદેશાતિદેશ. ૫. રૂપતિદેશ. આ અતિદેશ પ્રાયઃ ઉલ્લંઘન, (સમય) વીતી જવો, ભૂલ, ઉપેક્ષા, નિયમ વૈદિક કર્મમાં, વ્યાકરણાદિ શાસ્ત્રમાં અને લૌકિક અથવા પ્રથાઓને ઓળંગવી તે. વ્યવહારમાં વપરાય છે.
ગતિપાતન. (ગતિશયિતપતિમ્)મોટું પાપ, વ્યભિચાર. તિથિ ત્રિ. (મિતિwાન્ત:) બંનેથી ચઢિયાતો, તિપાત ત્રિ. (મતિન્ત: પતિ) પુણ્યશાળી,
અદ્વિતીય, અનુપમ, અજોડ- fધયા નિયતિદ્રવી પાપને ઓળંગનાર. વથા બંને (વાસવદત્તા અને બૃહત્કથા)થી ય ચઢિયાતી. તિપતિનું ત્રિ. (તિ પત્ નિર્ નિ) ગતિમાં ગતિધન્વન્ પુ. (પ્રત્યુત્કૃષ્ટ ધનુર્થી) અપ્રતિકંઠી, આગળ નીકળનાર, ક્ષિપ્રતર.
અત્યંત ઉત્કૃષ્ટ ધનુષ્યવાળો, અગર યોદ્ધો. તિપાત્ય ત્રિ. (ત પત્ ર્ ય) સ્થગિત કરવા ગતિવૃત્તિ સ્ત્રી. (તસ્રાન્તા કૃતિ) ઓગણીસ અક્ષરના યોગ્ય, વિલંબ કરવા યોગ્ય. ચરણવાળો એક છંદ.
ગતિકવન્ય ત્રિ. (મતિયત: પ્રવન્ય:) અત્યંત લગાતાર, અતિવૃતિ ત્રિ. (તિબ્રાન્તો ધૃતિ-ધેર્યમ) ધૈર્ય અથવા તદ્દન લાગેલું. સંતોષને ઓળંગનાર.
તિક વ્ય. (તિ+++) અત્યંત પ્રાતઃકાળ, अतिनिद्र त्रि. (अतिशयिता निद्रा यस्य वा अतिक्रान्ता પરોઢ. નિદ્રા યD) લાંબી નિદ્રાવાળું, નિદ્રા રહિત. તિપ્રમાણ ત્રિ. (તિન્તઃ પ્રHTTP) ઘટિત હોય તિનિ મ. (નિદ્રા સંત ન યુ તે) નિદ્રાને તેથી વધારે પ્રમાણવાળું. અયોગ્ય સમય.
ગતિમાન ન. (તિશયિત પ્રમ) અત્યંત મોટું ત્તિનિકા શ્રી. (ત્તિશયિતા નિદ્રા) અત્યંત ઊંઘ, ઊડીને માપ, મોટું પ્રમાણ. આગળ નીકળવું, ઉપેક્ષા ભૂલ, અત્યંત અધિક સીમાથી તિપ્રવૃદ્ધ ત્રિ. (પ્રતિક્રાન્ત પ્રવૃદ્ધ) અત્યંત પ્રમાણ બહાર જવું તે.
ઉપરાંત વધેલું.