Shabdaratnamahodadhi Part 1

SR No.: 016067
Original Sutra Author: N/A
Author: Muktivijay, Ambalal P Shah
Publisher: Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad
Publication Year: 2005
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 23 MB

Page 81

३४
शब्दरत्नमहोदधिः।
[अण्डजा-अतिकन्दक
માઉના સ્ત્રી. (ડુત્ નાતે ન-ટા) કસ્તૂરી. | મત ત્રિ. (નાસ્તિ તા: યત્ર) ટાઢું ઠંડું, ધાર્મિક તપશ્ચયની avહાવાર પુ. (માસ્ય માર:) ઈંડાનો આકાર. * અવહેલના કરનાર. अण्डाकृति.
તપ્ત ત્રિ. (ન તપ્તમ) તપાયેલ ન હોય તે. તપેલ નહિ તે. ગઇકાલું પુ. (મહુવ) માછલું.
સતતતનુ ત્રિ. (ન તતા તનુશ્ય) ૧. જેનું શરીર વ્રત કર ત્રિ. (હું ) સમર્થ, પુ વિશિષ્ટ
વગેરેથી ન તપેલું હોય તે, ૨. અથવા તપાવેલી સામર્થ્યવાળો પુરષ, (રુષ્ટપુષ્ટ) બળવાન પુરુષ.
મુદ્રાથી જેણે શરીર ઉપર ચિહ્ન નથી કર્યું તે. અશ્વ ને. સોમરસ ગાળવાની નાની ગળણીનું છિદ્ર.
સતતત– ત્રિ. (ન તતા નુરસ્ય) ઉપરનો જ અર્થ સવી સ્ત્રી. (અબુ ) આંગળી.
જુઓ. અત્ (વા. પર. સેટ. મતિ) ૧. જવું, ચાલવું, ફરવું,
ગત ત્રિ. (તર્જયન્તડને તઃ સ નાસ્તિ યચ) ૧. નિરંતર ચાલતા રહેવું, ૨. પ્રાપ્ત કરવું.
નિહેતુક, ૨. તર્ક વિનાનું, ખોટો તર્ક કરનાર.
તર્જ પુ. (ર ત:) તર્કનો અભાવ, તર્કહીન ચચ સત્ (સ્વા. પર. સ. સેટ અતિ) બાંધવું.
કરનાર. ગત્ સત્ર. (અત્ વિવ) આશ્ચર્ય, અદ્ભુત.
સત્તતિ ત્રિ. (ન તત5) ઓચિંતું, અણધાર્યું, ન ધારેલ. ગત પુ. ( ત સતત નચ્છતિ વન) મુસાફર,
કર્ષિત મધ્ય. ( તંતમ) અણધાર્યું, ઓચિતું પથિક,
અણચિંતવ્યું. ૩૮ પુ. (નાસ્તિ તરં યJ) ૧. પર્વત વગેરેનો ઊંચો
સત૭ ન. (ચ મૂdઇસ્ય તમ્) સાત પાતાળ ભાગ, ૨. પૃથ્વીનો નીચો ભાગ – ઝરૂખો.
માંહેલા પહેલા પાતાળનું નામ અતલ. મતથતિ ત્રિ. (ન તથાપ યસ્ય) તેવા પ્રકારને કત ત્રિ. (નતિ તરું સ્થ) તળિયા વિનાનું, તળિયા અયોગ્ય, અધિકારી અનભ્યસ્ત.
વિનાનો દરિયો વગેરે. મતથ્ય ત્રિ. (૧ તથ્થ) જૂઠું, ખોટું.
૩ તન્દ્ર ત્રિ. (નાસ્તિ ત પ્રતિષ્ઠા યJ) પ્રતિષ્ઠા વિનાનું, ગતન્મ . (ન તમ્) અનુચિતરૂપે, અનધિકૃતરૂપે. અપ્રતિજિતુ. अतद्गुण पु. (तद्रुपाननुहारस्तु हेतौ सत्यप्यतद्गुणः) अतलस्पर्श त्रि. (न तलस्य अधोभागस्य स्पर्शो यत्र)
સાહિત્યદર્પણ ગ્રંથમાં કહેલો એક અલંકાર, કારણ અત્યન્ત ગંભીર, ઘણું ઊંડું. વિદ્યમાન હોવા છતાં જેમાં પ્રતિપાદ્ય પદાર્થ બીજાના તસ્પર્શ ત્રિ. ( તસ્કે પૃશ્યતે, Mા વિશ્વન) અગાધ. ગુણને ગ્રહણ કરતો નથી.
ગતમ્ મ. (દું સર્જ) એથી, એ માટે, એટલા. अतद्गुणसंविज्ञान पु. (न तस्य गुणीभूतस्य सम्यग्ज्ञानं
માટે, અહીંથી, પરિણામે, હવેથી અગર આ સ્થાનથી. યત્ર) વ્યાકરણશાસ્ત્રમાં માનેલો બહુવ્રીહિ સમાસનો
અતાસ . (-મસ) શણનું વસ્ત્ર. ભેદ,
કાતિલ પુ. (અત્ અસ) વાયુ, આત્મા, અતસીના અતનુ ત્રિ. (નતિ તનુ) જે નાનું ન હોય, પ્રચૂર, ખૂબ.
રેસાઓથી બનેલું વસ્ત્ર.
અતિ પુ ફેરિયો, સાધુ, ભિક્ષુક. અતિન્દ્ર ત્રિ. (ન તન્ને રપ ચર્ચા) ૧. કારણ રહિત,
તલી સ્ત્રી. (અત્ મસી ) શણનું ઝાડ, અલસીનો વિવેક્ષા રહિત, ૨. દોરી વિનાનું અથવા સંગીત
છોડ. વિનાના તારનું, ૩. વિચારણીય નિયમની કોટિથી
ગતિ મળે. (મત-૩) ૧. પૂજા, ૨. ઉત્કર્ષ, ૩. અને બહારની વસ્તુ જે અનિવાર્ય રૂપે બંધનની કોટિમાં ન
અતિક્રમવું તે, અત્યંત, ૪. બહુ, અધિક, અતિશય. હોય, ૪. સૂત્ર રહિત અગર અનુભવસિદ્ધ ક્રિયા, ૫.
અતિવથ ત્રિ. (તિજ્ઞ: ઋથા) ન કહેવાલાયક, ન ખૂબ, અત્યંત.
માનવાલાયક, નષ્ટ શ્રદ્ધા ન રાખવાયોગ્ય. ગતન્દ્ર ત્રિ. (નાસ્તિ તન્દ્રા યસ્ય) નિદ્રા રહિત, આલસ્ય
તિથા સ્ત્રી. (અત્યુટા થા) વ્યર્થ બોલવું, અતિ રહિત, સાવધાન, જાગરુક, અમ્લાન.
ઉત્કટ વર્ણન, અર્થ વિનાનું ભાષણ. ગજિત ત્રિ. (તન્દ્રિતમ્) ઘેન વગરનું, આલસ્ય તિન પુ. (તરિવત: ન્યૂ: યસ્થ ગ્રુપ) હરિતકન્ડ વગરનું, સાવધાન.
નામનું વૃક્ષ.