________________
२०८
शब्दरत्नमहोदधिः।
[अवसाय-अवस्थापन વાય ! (+નો+ઘ) ૧. સમાપ્તિ, ઉપસંહાર, | ગવદ્ ગર્લ્સ. (મવરબિન અવરસ્મન્ નવરમિચર્થે અંત, ૨. શેષ બાકી, ૩. દઢ નિશ્ચય, ૪. પૂર્તિ, | પ્રસ્તાતિ અવાજેશ:) છેવટે, આખરે, છેલ્લો સમય ૫. સંકલ્પ.
વગેરે. અવસાય 32. (મવ+નો+ચા) સમાપ્ત કરીને, તે અવતાર પુ. (નવ
) પડદો, ચાદર, નિશ્ચય કરીને.
કનાત, ડેરો, પાથરવું. વસાવા ત્રિ. (નવ+નો+q) નિશ્ચયકારક, સમાપ્તિ વસ્તુ ન. (ન વસ્તુ) ખરાબ પદાર્થ, વસ્તુનો અભાવ, કરનાર.
-વસ્તુનિર્વભ્યરે ઈ નું તે- ૩૦ ૫ ૬૬, વસારVI R. (અવ+સ્કૃ+TU+ન્યુ) હલાવવું. વાસ્તવિકતા, સારહીનતા– વસ્તુચવત્ત્વારોપોડજ્ઞાનમ્ અવસિવત્ત ત્રિ. (નવે+સિ+વત્ત) ૧. છાંટેલ, ૨. પાણી | અવસ્થા સ્ત્રી. (અવસ્થા પ્રફુ) હાલ, હાલત, દશા, વગેરેમાં ઝબોળેલ, ૩. નહાયેલ.
આકાર, રહેવું, સમય વગેરેથી કરાયેલી શરીર વગેરેની અવસત ત્રિ. (નવ+સોત્ત) ૧. સમાપ્ત કરેલ, પૂરું દશાવિષય દશા– તુલ્યાવસ્થ: વસું: વૃતઃ–રવું.
કરેલ, ૨. સમૃદ્ધ, ૩. જાણેલ, ૪. પરિપક્વ, ૨૨૮૦ રૂપ, છબી, દરજજો, સ્થિરતા, દઢતા, પ. નિશ્ચય કરેલ, ૬. સંબંધ પામેલ, ૭. એકત્ર ન્યાયમંદિરમાં હાજર રહેવું, કાળે કરેલું પરિણામ તે કરેલું, ૮. બાંધેલું.
અવસ્થા. ૧. ગાયતે, પ્તિ, વર્ધત, પરિણમતે, અસિત ન. (મવ+નો+વત્ત) મદન કરેલ ધાન્ય. પક્ષીયતે, નતિ એવા પ્રકારે ભાવવિકારરૂપ અસિત (નવ+સિ+ક્ત) સંબદ્ધ.
અવસ્થા છ પ્રકારની છે એમ માસ્ક મુનિ કહે છે. નવસૃષ્ટ ત્રિ. (નવ+સ્કૃ+વત્ત) ૧. આપેલ, ૨. ત્યજેલ ૨. અવિદ્યા, અસ્મિતા, રાગ, દ્વેષ, અભિનિવેશના ૩. નીસરેલ, નીકળેલ.
ભેદે કરીને પાંચ પ્રકારની અવસ્થા છે એમ યોગીઓ રાવણે વ્ય. મ+તુમથે મસેન) રક્ષણ કરવાને. માને છે. ૩. અનાતાવસ્થા, વ્યવસ્યવસ્થા, અને નવસેવા પુ. (સવ+સિદ્ ભાવે ઘ) ચોતરફ છાંટવું. તિરહિતાવસ્થા રૂપે ત્રણ ભેદ સાંખ્યવાદીઓ માને એક પ્રકારનો નેત્ર અને બસ્તિ રોગ.
છે. ૪. જાગ્રત, સ્વપ્ન, સુષુપ્તિ અને ચોથી મોક્ષાવસ્થા અવસેમિ પુ. (નવસેવા+મ) એક જાતનું વડું. એમ વેદાન્તીઓ માને છે. ૫. બાલ્ય, કૌમાર, યુવાન નવસેવન ન. (ગવ+સિ+ન્યૂટ) ચોતરફ છાંટવું, તે અને વૃદ્ધાવસ્થા એ રીતે ચાર પ્રકારની અવસ્થા નામનો એક જાતનો રોગ, લોહી કાઢવું.
વૈદ્યકશાસ્ત્રવાળાઓ માને છે. ૬. કૌમાર, પૌગરૂડ, નવલેય ત્રિ. (નવ+સૌ+ા યત) નિર્ણય કરવા | કૈશોર, યૌવન, બાલ્ય, તારુણ્ય, વૃદ્ધત્વ, વષયત્વ યોગ્ય, સમાપ્ત કરવા યોગ્ય.
એમ આઠ પ્રકારની અવસ્થા પૌરાણિકો માને છે. ૭. અવસ્વ . ( વ+ +આધારે ) ૧. સૈન્યનો અભિલાષ, ચિન્તા, સ્મૃતિ, ગુણકથન, ઉદ્વેગ, સંતાપ,
પડાવ, છાવણી, ૨. ઉતરવું, ૩. હુમલો કરવો, હુમલો. ઉન્માદ, વ્યાધિ, જડતા, અને સ્મૃતિ એ પ્રમાણે દશ આવર્તન ન. (અવં+ ન્યૂ+ન્યુ) ૧. સવગે પ્રવેશ અવસ્થા આલંકારિકો માને છે. કરવો, ૨. ઉતરવું, ૩. હુમલો કરવો.
અવસ્થાવતુષ્ટ ન. (અવસ્થાનાં ચતુષ્ટયમ્) માનવ કવર પુ. (મવ+++સુ) વિષ્ઠા વગેરે મળ, જીવનમાં બાલ્ય, કૌમાર, યુવા અને વૃદ્ધ એ ચાર લિંગ વગેરે ગુહ્ય ભાગ.
અવસ્થાઓ છે. ગવરવ ત્રિ. (નવરે નાત: ) વિષ્ઠા વગેરે અવસથાય . (૩મવાયા: દ્રયમ્) જીવનની સુખ મળમાં થનાર, ગુહ્યસ્થાન લિંગ, યોનિ, ગુદા વગેરે અને દુઃખ એ બે અવસ્થાઓ છે–સમસ્યાઓ છે. ગુહ્ય ભાગમાં થનાર.
વસ્થાન ન. (ાવ–ાન્યુ) સ્થિતિ, રહેવું, પ્રતિષ્ઠા. કવર પુ. (૩વરે નીતિ: યુન) વાળનારો, વસ્થાન્તર ન. (અચાડવDાડવાન્તરમ્) બદલાયેલી સાવરણી.
સ્થિતિ. અવાજ્જવ ત્રિ. (નવ––31) હિંસક.
અવસ્થાપન . (સવ થા દ્િ પુ ન્યુટ) સ્થાપવું, અવતરVT ન. (સવ--ભાવે ન્યુ) વિસ્તાર, પથારી. | મૂકવું, ખોડવું.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org