Shabdaratnamahodadhi Part 1

SR No.: 016067
Original Sutra Author: N/A
Author: Muktivijay, Ambalal P Shah
Publisher: Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad
Publication Year: 2005
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 23 MB

Page 251

२०४
અવરત ત્રિ. (અવ+ર+ત્ત) વિરામ પામેલ, વિશ્રામ પામેલ, અટકેલ, સતત.
અવરતણ્ અવ્ય. (અવર+સર્ છેલ્લે, પાછળ, પાછલું, પશ્ચાદ્દવર્તી.
અવતિ સ્ત્રી. (અવ+ર+ત્તિ:) વિરામ, નિવૃત્તિ, રોકાવું, અટકવું, વૈરાગ્ય. અવરવર્ણ પુ. (અવર:-વર્ષ:) શૂદ્ર અવરવર્ન પુ. (અવર+વળ: સ્વાર્થે ન્ શૂદ્ર. અવરવર્તન પુ. (અવરવર્ગ: સન્ નાયતે–નન્ ૩) શૂદ્ર. અવરવ્રત પુ. (અવર વ્રતમસ્ય) ૧. સૂર્ય, ૨. આકડાનું
शब्दरत्नमहोदधिः ।
ઝાડ.
અવનવૃત્ત ત્રિ. (અવર અધમં વ્રતમસ્ય) અધમ વ્રતવાળું. અવરશે પુ. (અવરઃ પશ્ચાદર્તી શૈ:) અસ્તાચલ
પર્વત, જ્યાં સૂર્ય ડૂબી જાય છે એમ કહેવાય છે. અવરસેવા સ્ત્રી. (અવરેષાં સેવા) રાજકીય અગર લોકસેવાનું અંગ જેમાં નીચલા વર્ગના કર્મચારીઓ હોય છે.
અવરક્તાર્ અવ્ય. (અવર: પ્રથમાદ્યર્થે અસ્તતિ) પાછળ, પછીથી, છેલ્લે, નીચેની તરફ.
अवरहस् न. ( अवततं रहः अच्) ૧. અત્યંત, ૨. એકાંત, ૩. અત્યંત નિર્જન. અવરાત્રી. (નાસ્તિ વરા શ્રેષ્ઠા યસ્યા:)દુર્ગા, નાની બહેન. अवरावपतन 7. (અવરસ્યાવપતનમ્) ગર્ભપાત, ગર્ભસ્રાવ.
અવરાવર ત્રિ. (અવરાર્ અવર:) સૌથી નીચ, અપકૃષ્ટ. ગવરાવ્યું 7. (ગવર+અર્જુમ્) ૧. છેલ્લો ભાગ, થોડામાં
થોડો ભાગ, ૨. બીજો ભાગ, ૩. દેહની પાછળનો ભાગ, ઓછામાં ઓછો ભાગ.
અવાધર્ચ ત્રિ. (અવરાર્ધે મવઃ યત્ બાકીના ભાગમાં
થનાર.
અવરાર્ચ 7. (ન+વર++f+યત્ ન્યૂન. અવરી ત્રિ. (અવ+રી+ત્ત) તિરસ્કૃત, તિરસ્કારેલ, પતિત, નિંઘ.
અવરીવત્ ત્રિ. (ન+વરીયસ્) અત્યંત અલ્પ. અવા ત્રિ. (અવ+રુ+ત્ત) ભાંગેલ, તૂટેલ, રોગી. ગવતિ ત્રિ. (મવ રુદ્ ત્ વત્ત). જેનાં આંસુ નીચે ટપકી રહ્યાં હોય.
અવા ત્રિ. (ગવરુ+ત્ત) રોકેલ, રોકાયેલ, બીજાઓથી નહીં જાણેલ, ગુપ્ત, આચ્છાદિત, કેદ થયેલો, ઘેરાયેલો.
[અવરત-અવરોહ
अवरुद्धा સ્ત્રી. (અવરુધ્+વત ટાપુ) રાજાના જનાનખાનામાં રહેલી, જે બીજે કોઈ ઠેકાણે ન જઈ શકે તેવી દાસી.
અવરુદ્ધિ સ્ત્રી. (ગવ+માવે વિસ્તર્) રોકવું, રોકાણ,
અટકાયત.
અવદ્ધિા શ્રી. (અવ પ્ ટ્ ન્ ટાવ્) ઘરની અંદરના ભાગોમાં એકલી રહેનારી સ્ત્રી. અવત ત્રિ. (ગવ+રુદ+ત્ત) ઊતરેલ, ઊંચા સ્થાનેથી નીચે આવેલ, ઉખેડી નાંખેલ વૃક્ષ વગેરે. અવરૂપ ત્રિ. (અવતં રૂપ યસ્ય) કુરૂપ, બેડોળ, વિકલાંગ.
અવરોન્ત ત્રિ. (અવર વક્ ક્ત) અંતે કહેલું. અવરોધા પુ. (અવ+રુદ્+fળવ્+વુર્ણ) ભોજન વગેરે
ઉપર અરુચિ ઉત્પન્ન ક૨ના૨ એક રોગવિશેષ. અવરોધ પુ. (અવ+ભાવે ધ‰) રોકવું, રોકાણ, રાજાના અંતઃપુરની સ્ત્રી, રાણી, રાજાનું અંતઃપુર. -અવરોધે મહત્યપિ-રઘુ૦ શ્।રૂર. કેદખાનું, ચોકીદાર, કલમ, લેખિની. ત્રિ. પુરાયેલ, રોકાયેલ, પ્રતિબંધમાં રહેલ.
અવરોધવા ત્રિ. (અવ+રુ+વુજ્) રોકનાર, અટકાવનાર, ઢાંકનાર, ઘેરો ઘાલનાર. (જુ. ) ચોકીદા૨, (ન.) રોક-ટોક, વાડ.
અવરોધન ન. (અવ+જ્યુ રાજાનું જનાનખાનું, -અવરોધ” શબ્દ જુઓ..
અવરોધાવન ન. (અવરોધ+ગયન) જનાનખાનું, અંતઃપુર. ગવરોધિજ પુ. (અવરોધે નિયુક્તઃ ઇન્ જનાનખાનાનો
ચોકીદાર, નાજર વગેરે. નડતર કરનાર, અડચણ ઊભી કરનાર, ઘેરો ઘાલનાર. અવધિજા સ્ત્રી. (અવરોધે નિયુક્તઃ ટાપું) જનાનખાનામાં
રહેનારી સ્ત્રી, જે અંતઃપુરની દેખરેખ રાખે છે. અવધિજ્ ત્રિ. (અવરોધ+નિ) રોકનાર, આવરણ
કરનાર.
અવરોપળ ન. (અવ+રુદ+fળ+ત્યુ) ઉપાડી નાખવું,
ઊખેડી નાખવું, છોડ લગાવવાની ક્રિયા. અવોપિત ત્રિ. (અવ+રુહ+fળવ્+વૃત્ત) ઉપાડી નાંખેલ, ઉખાડી નાંખેલ, રોપેલું, ચુપ કરી દીધેલ. અવરોહ્ન પુ. (અવ+રુદ્+ળિવ્+ત્ત) ઉત્તરવું, ઉપરના સ્થાનમાંથી નીચે આવવું, આવનાર.