________________
१६०
शब्दरत्नमहोदधिः।
[મૃતા માન- अमृतायमान त्रि. (अमृतमिवाचरति अमृत+क्यङ् शानच्) | अमेधस् त्रि. (नास्ति मेधा धारणावती बुद्धिर्यस्य असिच्) અમૃત જેવું.
ધારણાશૂન્ય બુદ્ધિવાળું, બુદ્ધિ વગરનું મૂખ. અમૃતા પુ. (અમૃતમન્નતિ કમ્ વ્યાપ્તો બ) વિષ્ણુ. | મધ્ય ત્રિ. (ન ધ્યે પવિત્ર) અપવિત્ર, અશુદ્ધ, અસ્વચ્છ.
મૃતાશન પુ. (અમૃતમશ્રત મન્ મોનને ન્યુ) દેવ. ગમેથ્ય ન. (ન પવિત્ર) વિષ્ટા, નરક, મલ, ૩મૃતામ્ર ત્રિ. એક જાતનો પથ્થર.
અપશકુન. અમૃતા પુ. (અમૃતા પ્રકૃતીનામ યત્ર) ગળો વગેરે મેથ્થતા સ્ત્રી. (ગથિસ્થ માત્ર: ત૭) અપવિત્રપણું.
આઠ વસ્તુઓ જેમાં આવે છે તેવો એક ક્વાથ. નેધ્યત્વ ને. (મધ્યસ્થ ભાવ: 7) ઉપરનો અર્થ ૩મૃતાસ ને. (અમૃતસ્ય વિષયેવાસો યત્ર) એક જુઓ. જાતનું મોરથુથુ.
મેન પુ. (ન નિ ન્યુટ) જેને પત્ની નથી, વિધુર. અમૃતા; ત્રિ. (અમૃતા બનશ્વરી મસવો યસ્ય) અનશ્વર અમેનિ ત્રિ. (ન મિ-નિ) અમાપ, નિક્ષેપ માટે અયોગ્ય. પ્રાણવાળું, ઘણા કાળ સુધી જીવનાર.
રમેય ત્રિ. (૧ મેય:) માપી ન શકાય તેવું, જાણી ન મૃતારા . (અમૃતમારીત +હૃ+ન્યુ) ગરુડ, શકાય તેવું. જેણે એકવાર અમૃત ચોર્યું હતું.
ગમેદ પુ. (૧ મેદ:) મૂત્રની રુકાવટ, મૂત્રાવરોધ. સમૃતાહં . (અમૃત + ) નાસપતિ. ૩મો ત્રિ. (૧ મો :) સફળ, વ્યર્થ નહિ તે, નિષ્ફળ अमृतेशय पु. (अमृते जले शेते शी अच् अलुक् स.) । નહિ તે, અચૂક.
જળશાયી-ક્ષીરસાગરમાં સૂનારા, વિષ્ણુ, નારાયણ. મનોદ પુ. ( પોષ:) વિષ્ણુ, તે નામનો એક નદ, મૃતોત્પન્ન ન. (અમૃતં વિમવોત્રમ્) એક જાતનું નોથલ (મો: ૯: યસ્ય) જે દંડ દેવામાં મોરથુથુ, ખાપરિયું.
ચૂકતો નથી, શિવ, મહાદેવ. अमृतोत्पन्ना स्त्री. (अमृतमिव स्वादु मधु उत्पन्नं यस्याः) મધદષ્ટિ (અમોઘા દૃષ્ટિચ) જેની અચૂક દષ્ટિ છે, મધમાખી.
નિશ્ચિત મનવાળો. અમૃતોમવ . (અમૃતં વિમવ ડમતિ ૩૬ મૂ | અમોઘવર્ષ પુ. રાષ્ટ્રકૂટ રાજાનું નામ. તે વિદ્યાવિલાસી
) ખાપરિયું, એક પ્રકારનો સુરમો. -અમૃતોત્પન્ન જૈન રાજા હતો. તેણે “કવિરાજ માર્ગ’ અને ‘પ્રશ્નોત્તર શબ્દ જુઓ.
માલિકા' નામના ગ્રંથોની રચના કરેલી છે. अमृतोद्भव पु. (अमृतं मृत्युञ्जयं शिवमुद्भवते प्राप्नोति અમોધવાર્ સ્ત્રી. (મોથા વીદ્ વયને વસ્ય) જેની
સ્વસાધ્યર્થનાવવી) બીલીનું ઝાડ, બિલ્વવૃક્ષ. વાણી નિષ્ફળ થતી નથી તે. મૃત્યુ પુ. (ન મૃત્યુ.) મરણનો અભાવ.
અમો વાર્જિત ત્રિ. (કોઈ વચ્છિતું યસ્થ) જે કદી મૃત્યુ ત્રિ. (મૃત્યુર્વિનાશો નાસ્ય) મૃત્યુ વિનાનું, નિરાશ થયો ન હોય.
મનોવિક્રમ . (મો: વિદ્રમો ય) ભારે પરાક્રમી, અમૃધ ત્રિ. (પૃધુ ૩ન્દ્રને રણ ન. ત.) કોઈનાથી પણ શિવ, મહાદેવ. હિંસા કરવાને અશક્ય.
ગમોથા સ્ત્રી. (મોવા) ૧. હરડે, ૨. પટોલ, અમૃષા વ્ય. (૧ પૃષા) મિથ્યા નહિ તે, સત્ય, ૩. વાવડીંગ. નિશ્ચયપૂર્વક. અત્ સર્વવિકૃપૈવ માત સર્જ રશ્નો સમરિત ત્રિ. (ન મોવતમ્) ૧. નહિ છોડેલ, ૨. નહિ यथाहेर्धमः ।
તજેલ. કૃષ્ટ ત્રિ. (૧ પૃષ્ટમ્) ઘર્ષણ ન કરેલું હોય, અક્ષણ મોત ન. (H-સંદ ઉતમ્ ચે+ત્ત) નહિ કપાયેલી પવિત્રતાવાળું.
કિનારીવાળું વસ્ત્રયુગલ. સમૃધ્યમા ત્રિ. (ન મૃ૬ માન) અસહનશીલ, જે ૩ણ્ (થ્વી પર૦ ૪૦ સે.) જવું. સહિષ્ણુ નથી.
as S. (૩Ç ઘમ્ ૩ દ્વા) પિતા. (.) આંખ, મેવ ત્રિ. (૧ મે થી–૫) જે જાડો–સ્થૂલ ન પાણી. (ગવ્ય) ‘હા, ઠીક’ એમ કહેવા માટે વપરાતો. હોય, પાતળો, ક્ષીણ, કૃશ.
અવ્યય-શબ્દ.
વિષ્ણુ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org