________________
१५८
शब्दरत्नमहोदधिः।
[अमुमुयच्-अमृतता
મુમુદ્ ત્રિ. (નમુમન્વત અન્ મળ્યુ વિશ્વતો | સમૂછા સ્ત્રી. ( મૂરું યસ્યા: ટાપુ) અગ્નિશિખાનું ઝાડ, ન ટોપ: 3 ચીનમ: દ્રિપ ડમર્વે) અમુઘ| અમૂલ્ય ત્રિ. (નમૂન્ય વચ્ચ) જેની કિંમત ન થાય તે, શબ્દ જુઓ.
જેની કિંમત ન હોય તે. अमुमुयञ्च् त्रि. (अनेरपि उत्वमत्त्वे) अमुद्यच् २०६ મૃMI R. (મૃદિશ) સુગન્ધીવાળો, વરણ. જુઓ.
મૂળ, ખસ (જેના પડદાઓ અને ટટ્ટીઓ બને છે.) સમૂદક્ષ ત્રિ. (ગસો રૂવ દશ્યને અર+ + ) અમૃત ૨. (ન વૃત્ત) ૧. ન મરેલ, ૨. જીવેલ, આના જેવું.
૩. અજરામરપણું આપનાર, અમરતા, પરમમુક્તિ. अमूदृश् त्रि. (असौ इव दृश्यते अदस्+दृश्+क्विप्) R . (મૃત મરણં ચશ્મા) ૧. અમૃત, આના જેવો, આ પ્રકારનો, આ જાતિનો.
૨. પાણી, ૩. ઘી, ૪. પારો, પારદ, ૫. યજ્ઞ કરતાં અમૂદશ ત્રિ. (મસ રૂવ દત મ+દ+ટ) રહેલું દ્રવ્ય, ૬. નહિ માંગેલી વસ્તુ, ૭. અત્ર, ઉપરનો અર્થ જુઓ.
૮. દૂધ, ૯. સોનુ, ૧૦. ખાવા યોગ્ય પદાર્થ, સમુથવુ . (મુખ્ય એક એવા કુળનો, ૧૧. ઝેર, ૧૨. સ્વાદિષ્ટ પદાર્થ, ૧૩. વછનાગ, ખાનદાન કુલ, પ્રસિદ્ધ કુલ.
૧૪. મોક્ષ, ૧૫. અમૃત જેવું, –મૃત વસ્ત્રમાષિતમ્, મુગપુત્ર પુ. (અમુષ્ય પુત્ર:) કુળવાન પુત્ર, ખાનદાન ૧૬. પરબ્રહ્મ, –મથ કર્યો.ગૃતો મવત્યિત્ર બ્રહ્મ કુળનો પુત્ર.
સમકૃતે- ૫૦ (રારૂ ૬૪) ૧૭. જેનાથી સ્વાદ અમુળાયT S. (મુખ્ય અપત્યમ્ ) પ્રખ્યાત કુલમાં લાવી શકાય તે દ્રવ્ય. -તંત્પાદૂનરોડઉત્પન્ન થયેલ સંતાન, આનું સંતાન.
मृतदिग्धदेहा:-भक्ता० (४१) - विषमप्यमृतं क्वचित् ગમૂર સ્ત્રી. (નમૂ: સ્થળે ૨) મૂછનો અભાવ. મવેમૃત વા વિષમીશ્વરેચ્છા -રધુ. (૮૪૬) મૂર ત્રિ. (નમૂ: સત્યર્થે ૨) મૂળરહિત, મોહરહિત, -પાનીયમમૃત-મત્યનુન્યમનસ્ –મવત્તા, ૧૮. જે મૂખ નથી, સમજદાર, બુદ્ધિમાન, તીક્ષ્ણ દષ્ટિવાળો, શરાબ-દારૂ. અમૂઢ.
અમૃત પુ. (ન પ્રિતે મ કર્તરિ વત) ૧. વિષ્ણુ, અમૂર્ત (મૂ+વત્ત) મૂર્તિ રહિત, શરીર વિનાનું, -शृण्वन्ति विश्वेऽमृतस्य पुत्राः- श्वेताश्वतर उप०
આકાર રહિત, અવયવ રહિત, અપ્રત્યક્ષ–આકાશ રા, ૨. ધવંતરિ, ૩. હરકોઈ દેવ, ૪. વારાહી વગેરે.
કંદ, ૫. જંગલી મગ, ૬. જ્યોતિષશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ તે મૂર્તા પુ. વૈશેષિક દર્શનમાં પ્રસિદ્ધ અમૂર્ત આકાશ નામનો એક યોગ. વગેરેનો કોઈ ગુણ.
અમૃત ન. (અમૃત ) અમૃત, અમરત્વ દેનારો अमूर्त्तगुणत्वम् न. (मूर्त्तावृत्तिसंख्यादिपञ्चकभिन्नो यो
TUસ્તત્ત્વમ્) મૂરમાં નહિ રહેનારી સંખ્યાદિ પાંચથી અમૃત . (અમૃતસ્ય પાત્ર મું) જેમાં અમૃત ભિન્ન જે ગુણ તેમાં રહેવાપણું.
| રાખવામાં આવે છે પાત્ર-કુંડ. અમૂર્તિ ત્રિ. (નાસ્તિ મૂતિર્થસ્થ) મૂર્તિ વગરનું, અવયવ | અમૃતક્ષાર . (અમૃતસ્ય ક્ષાર) નવસાર. રહિત, આકાશ વગેરે. *
અમૃતતિ સ્ત્રી. તે નામનો એક છંદ. મૂર્તિ પુ. (નાસ્તિ મૂતિર્થસ્થ) વિષ્ણુ, પરમાત્મા. અમૃતાર્મ પુ. (મૃતિં દ્રશ્ન બેંsષ્યન્તરે યJ) જીવ, અમૂર્તિમદ્ ત્રિ. (ન મૂર્તિમ) અવયવશૂન્ય, આકાશ | - બ્રહ્મ, અમૃત અગર પાણીથી ભરેલું, અમૃતમય. વગેરે.
અમૃતન સ્ત્રી. (અમૃતમિર્વ સ્વાદુ ન થયા) જટામાંસી. મૂર્તિમદ્ પુ. (ન મૂર્તિમા, વિષ્ણુ, પરમાત્મા. અમૃતતત્ત્વ ન. (અમૃતામરાહ્ય તત્ત્વ) મોક્ષ, મહાકલ્પ મૂળ ત્રિ. (નાસ્તિ મૂછમસ્ય) આદિ કારણ શૂન્ય, મૂળ સુધી રહેવાપણું. રહિત, મૂળિયા વગરનું.
अमृततरङ्गिणी स्त्री. (अमृतस्य सुधायाः तुषारस्य तरङ्गिणी મૂવી ત્રિ. (નાસ્તિ મૂછમસ્ય ) ઉપરનો અર્થ | નવી) જ્યોત્સા, ચાંદની. જુઓ, મૂળ ગ્રન્થમાં ન દેખેલ તે.
મૃતતા સ્ત્રી. (૩મૃતી માવ: ) અમરપણું, મોક્ષ.
રસ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org