Page Text
________________
अभ्युच्चय-अभ्युपाय]
મુય પુ. (અમિ ત્ વિમ) વૃદ્ધિ, લક્ષ્મી, આગમ, સંપન્નતા.
અમ્યુòોશન ન. (મિ ૐત્ ર્ ન્યુટ્) ઊંચા અવાજે બૂમ પાડવી.
અચ્યુત્થાન 7. (મમિ ત્ સ્થા જ્યુ⟩૧. માન આપવા માટે પોતાના સ્થાનથી ઊઠવું તે, માન આપવા માટે સામે જવું, ૨. આદર કરવો, ૩. સૂર્યનું ઊગવું, ૪. ઉદ્યમ, પ. ઉદ્ભવ-પેદા થવું, ૬. પ્રસ્થાન, ૭. પદોન્નતિ, ૮. ઉદય, ૯. સમૃદ્ધિ.- અત્યુત્થાનमधर्मस्य - भग०, - नवाभ्युत्थानदर्शिन्यो ननन्दुः सप्रजाः प्रजाः - रघु० ४ | ३
અત્યુત્થાયિત્ ત્રિ, (મિ ૐન્ સ્થા િિન) અભ્યુત્થાન કરનાર, માન આપવા માટે સામે જનાર, બેઠક ઉપરથી ઊઠનાર.
शब्दरत्नमहोदधिः ।
મ્યુચિત ત્રિ. (અમિ દ્ સ્થા વત્ત) ૧. ઊઠેલ, માન આપવા માટે સામે ગયેલ, ૨. ઊગેલ સૂર્ય વગેરે, ૩. પેદા થયેલ, ૪. ઉદ્યમ કરેલ.
અચ્યુત્થય ત્રિ. (મિ ૩વ્ સ્થા ર્મળિ યત્ઊભા
થઈ વંદન કરવા યોગ્ય.
અચ્યુત્પતન ન. (મિ ૐત્ પ+ત્યુ) ૧. સામે
ઊડવું, સામે કૂદી આવવું, છલાંગ મારવી, આક્રમણ. અભ્યુત્ત્વ પુ. (મિ પુત્ રૂશ્ મ) ૧. વૃદ્ધિ, ચઢતી,
આબાદી, यतोऽभ्युदयनिःश्रेयससिद्धिः स धर्मः વૈશેષિવર્શનમ્ ।।૨ ૨. આશા રાખેલ ચૌલ વગેરે સંસ્કાર, ૩. ઇચ્છિત લાભ, ૪. વૃદ્ધિ નિમિત્તે કરાતું શ્રાદ્ધ.
|
अभ्युदयार्थक न. ( अभ्युदयः अर्थो निमित्तं यस्य) અભ્યુદય માટેનું.
ગમ્યુલાનયન ન. (મિ ૩૬ આ ની+ન્યુટ્) અગ્નિની સામે આણવું. ગમ્યુલાતાળન. (મિ ૩ત્ આ હ+જ્યુ) સામે કહેવું, સામે ઊંચે ફેંકવું, ઊલટી વાતથી ઉદાહરણ આપવું.
અમ્યુલિત ત્રિ. (અમિ ત્ ફણ્+ત્ત) અભ્યુદય પામેલ, ઉદય પામેલ, પ્રકાશેલ.
અમ્યુનીતિ ત્રિ. (મિ કન્ ફર્+વત્ત) સામે કહેલ, કહેલું. ગમ્યુવીરિત ન. (મમિ ૩૬ +ત્ત) કહેવું, બોલવું, સામે કહેવું.
Jain Education International
१५१
અમ્યુાત ન. (મિ ૩૬ ગમ્ ત્ત) ઉદય પામેલો, અભ્યુદય થયેલ.- અમ્યુાતે વિનવતો સમહીદોઽપિ
कल्या. १९
-
अभ्युद्गम पु. ( अभि उद् गम् भावे अप्) उद्भव શબ્દ જુઓ.
ગમ્યુામન ન. (મિ+દ્ ગમ્ માવે ત્યુ) ઉપરનો અર્થ જુઓ.- અમ્યુત્પતિ: (શ્રી.)
અચ્યુત ત્રિ. (અમિ ૩૬ ય+) રઘુખ્ત શબ્દ જુઓ. તૈયાર થયેલ, માગ્યા વિના આણેલ ફલ વગેરે. ઉઠાવેલું, તૈયાર કરેલું, પાસે આવનાર.कूलमभ्युद्यतनूतनेश्वरम् - रघु. ८।१५ - अभ्युद्यतोऽस्मि તવ નાથ ! નડાશયોપિજ્યા. બે અમ્બુદ્યુત ત્રિ. (અમિ ૐન્ દ+વત્ત) માગ્યા વિના આપેલ, માગવાપૂર્વક આપેલ, સામે ઊંચે તોળીને ધારણ કરેલ, લીધેલું, ખેંચેલું. અમ્યુન્નત ત્રિ. (મિ ત્ નમ્ ) સામે ઉન્નત, અત્યંત ઊંચું.
ગમ્મુન્નતિ સ્ત્રી. (મિ ૐન્ નમ્ વિન્તમ્)ઘણી ઉન્નતિ, ભારે સમૃદ્ધિ, પદવીની અત્યંત ઉન્નતિ.
ગમ્યુપાત ત્રિ. (મમિ ૩૫ ૪+વત્ત) ૧. સ્વીકારેલ, અંગીકારેલ, ૨. પાસે ગયેલ.
ગમ્યુપામ પુ. (મિ ૩૫ ગ+અમ્) ૧. સ્વીકાર, ૨. સમીપ ગમન, ૩. નિશ્ચયવિશેષ, ૪, પ્રતિજ્ઞા, ૫. પહોંચવું.
અક્યુપામસિદ્ધાન્ત પુ. (અમ્યુપામ: સિદ્ધાન્ત:) નિર્ણય કરેલી યોજના અગર સૂક્તિ, સ્વીકૃત પ્રસ્તાવ. ગમ્યુપપત્તિ શ્રી. (ગમિ ૩૫ પ ્+ત્તિર્) ૧. અનિષ્ટ નિવારણપૂર્વક ઈષ્ટ સંપાદન કરવારૂપ અનુગ્રહ, ૨. મહેરબાની, ૩. સાંત્વન, આશ્વાસન આપવું, સ્ત્રીનું ગર્ભવતી થવું. (ભાઈની વિધવા પત્નીના નિયોગ દ્વારા) અમ્યુપપન્નુમ્ અવ્ય. (મિ ૩પ૬ વ ્ તુનુન્) અનુગ્રહ
ક૨વાને, સાત્ત્પન કરવાને, મહેરબાની કરવાને અમ્યુપપન્ન ત્રિ. (મિ ૩૫ પ ્+ત્ત) અનુગ્રહ પામેલ, મહેરબાની પામેલ, રક્ષિત, રક્ષા માટે પ્રાર્થિત, સ્વીકૃત,
આશપ્ત.
ક્યુપાય પુ. (મિ ૩૫ ફ+અર્) સ્વીકાર, અધિક ઉપાય, પ્રતિજ્ઞા, વાયદો, સાધન, યુક્તિ, ઉપચાર. -अस्मिन् सुराणां विजयाभ्युपाये - कु० ३ | १९
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016067 |
| Book Title | Shabdaratnamahodadhi Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Muktivijay, Ambalal P Shah |
| Publisher | Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 864 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 23 MB |