Shabdaratnamahodadhi Part 1

SR No.: 016067
Original Sutra Author: N/A
Author: Muktivijay, Ambalal P Shah
Publisher: Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad
Publication Year: 2005
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 23 MB

Page 141

९४
शब्दरत्नमहोदधिः।
[अन्तर्बाष्प-अन्तर्हित
અન્તષ્પ . (અન્તત વાગ્યમ્ સ્થ) અંદર રહેલું, ! અત્તffમન ત્રિ. (અન્તર્ યમ્ ળિ નિ) અંતર્ગત આંસુ દેખાય તેમ ન રોતું.
આંતરિક સર્વ વિષયને જાણનાર. અન્તર્ગવ ત્રિ. (મન્તર્ મવતત ) આંતરિક, અંદર. | સત્તામિબ્રાહ્યાન. (અન્તર્યામન: બ્રાહ્મણ) ઈશ્વરના અનર્માત્ર પુ. (અન્તર્યુષ્ય ભવ:) મધ્યપ્રવેશ. અંદરનો સ્વરૂપને જણાવનાર બ્રાહ્મણગ્રન્થ, મંત્ર સિવાયનો
ભાવ, સમુદાયની વચ્ચે પડવું, એક પ્રકારની ચિત્તવૃત્તિ. વેદ વિભાગ. અન્તર્માના સ્ત્રી. (અન્તસ્થા માવના) અંદરનું ચિંતન, સન્તમ ન. (અન્તતમાં રોષ ૩) અંદર કોઈ પણ પ્રકારની ચેષ્ટા વિનાનું ચિંતન, અંદરની રહેલા વાળ, ઢાંકવા યોગ્ય વાળ. ભાવના.
અન્તર્વશ ત્રિ. (અન્તર્વેશ ૩) રાજાના જનાનખાનામાં સત્તાવિત ત્રિ. (અન્તર્યૂ વત્ત) અંદર પેસાડેલ, નીમેલા અધિકારી, નાજર વગેરે. સમુદાયની અંતર્ભત કરેલું.
૩ત્તર્વા 5. (વનસ્પ મધ્યમ) વનમાં. વનની અંદર અન્તર્ખત ત્રિ. (અન્તર્ મધ્યે મૃત:) મધ્યે રહેલ, વચ્ચે अन्तर्वत्नी स्त्री. (अन्तर्गर्भोऽस्त्यस्याः अन्तर् मतुप् नुक् રહેલ, અંદરનું.
૫) ગર્ભિણી સ્ત્રી. અન્તર્યાત્ ત્રિ. (અન્તરે સ્થિતં મનો યસ્ય) ૧. જેનું અન્તર્વનિ પુ. (અન્તસ્ વમ્ fણ ફુક્ર) જેમાં ખરાબ
મને અંદર રહેલ છે તે, ૨. વ્યાકુળ ચિત્તવાળું, ઓડકાર આવે છે તે અજીર્ણનો એક રોગ. ૩, સમાહિત ચિત્તવાળું.
અન્તર્વર્તિમ્ ત્રિ. (અન્તસ્ વૃત્ નિ) અંદર, માંહેનું, અન્તર્ગુણ અવ્ય. (મુરઉચ્ચ મધ્યે) મુખમાં, મુખની વચ્ચે. મધ્યમાં રહેલ, વચ્ચે રહેલ. अन्तर्मुख त्रि. (अन्तः परमात्मा मुखं प्रवेशद्वारम् यस्य) અન્તર્વા ત્રિ. (અન્તસ્ વા વિ) પુત્ર, પશુ વગેરે. બાહ્ય વસ્તુના પરિત્યાગ દ્વારા કેવળ પરમાત્મામાં મર્યાપિ પુ. (૩ન્તતા વાળી ય) બહુ શાસ્ત્ર પરોવાયેલું મન.
જાણનાર પંડિત. સન્તર્મg R. (અન્તર્ ૩ મ્યન્તરે મુવું યJ) વૈધકના अन्तर्वावत् त्रि. (अन्तर्वाः पुत्रादिरस्त्यस्मिन् मनुप् मस्य
સુશ્રુત ગ્રન્થમાં દશવિલું વાઢકાપ કરવાનું એક પ્રકારનું :) પુત્રાદિવાળું. શ .
સૌંદ પુ. (અન્તર્મુત્વા વિIK:) અંદર પ્રવેશ, નર્માતૃ સ્ત્રી. (અન્તાયામ્ માતૃl) તંત્રશાસ્ત્રમાં મધ્ય પ્રવેશ, અંદર દાખલ થવું.
ચક્રોની અંદર આવતા અકાર વગેરે અક્ષરો. અન્તર્વેજી પુ. (અન્તતા વેT:) અંદરનો વેગ. अन्तर्मातृकान्यास पु. (अन्तस्थायाः मातृकायाः न्यासः સન્તર્વેદિ પુ. (અન્તતા વેવિયંત્ર ) બ્રહ્માવર્ત દેશ, ૩ખ્યારપૂર્વષં તત્તસ્થાનેષુ ચાસ:) તંત્રશાસ્ત્રમાં પ્રયાગથી હરદ્વાર સુધીનો ગંગા-યમુનાની વચ્ચે આવેલો કહ્યા પ્રમાણે છએ ચક્રોમાં તે તે વર્ષોના ઉચ્ચારણપૂર્વક પ્રદેશ. અક્ષરોનું સ્થાપન કરવું તે.
સન્તર્વેઢી મ. (વેદ્યા: મધ્યમ) વેદીમાં, વેદિકાની અંદર. સત્તકૃત ત્રિ. (મન્તશયે મૃત:) અંદર ગર્ભાશયમાં अन्तर्वेदी स्त्री. (पृथिव्याः मध्यस्थितित्व दन्तर्वेदीव) મરણ પામેલ.
ઉપર અન્તર્વેદિ શબ્દનો અર્થ જુઓ. અત્તર્ણ ત્રિ. (અન્તરે ભવ: ય) મધ્યે-વચ્ચે થનાર. સન્તર્વેશિત ત્રિ. (અન્તર્વેશ નિયુવત્તઃ તા) અંતઃપુરનું સત્તમન ન. (૩ન્તર યમ્ પુર) અંદરનો નિગ્રહ. રક્ષણ કરવા માટે નીમેલ અધિકારી, નાજર વગેરે. अन्तर्याग पु. (अन्तरन्तःकरणे मनसा कल्पितोपचारैगिः સત્તમિલ ત્રિ. (અન્તર્વેગ્મ હજ) ઉપરનો અર્થ, પૂનામJ) તંત્રશાસ્ત્રમાં કહ્યા પ્રમાણે માનસિક યજ્ઞ, નાજર વગેરે. પૂજા, હોમ વગેરે.
અત્તર્ધત્વ અધ્ય. (અન્તર ઇન ચT) વચ્ચે મારીને. અત્તમ પુ. (અન્તર્યામી વર્મા) એક પ્રકારનું યજ્ઞપાત્ર. અત્તર્ણાસ પુ. (અન્તર્ હસ્ ઘ) છાનું છાનું હસવું, સત્તથ્થfમન્ પુ. (અન્તર્ યમ્ frદ્ નિ ) પરમેશ્વર, ગુપ્ત હસવું, અંદર હસવું.
સકલ જીવ નિયામક. યથા- આત્મન તિષ્ઠનાત્મા- | સર્જાઈત ત્રિ. (અન્તર્ થ+વત્ત) ગુપ્ત, તિરોહિત, ઢંકાયેલ, नमन्तरो यमयति इति श्रुतिः ।
છુપાયેલ, અદશ્ય થયેલ, વચ્ચે રાખવું, અલગ કરેલું.