Shabdaratnamahodadhi Part 1

SR No.: 016067
Original Sutra Author: N/A
Author: Muktivijay, Ambalal P Shah
Publisher: Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad
Publication Year: 2005
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 23 MB

Page 134

અનુદર–અનૃશંસ]
शब्दरत्नमहोदधिः।
અનુદર ન. (૩નું શું ફુટ) ચાળા પાડવા, નકલ | કૂપન ત્રિ. (મનૂપે નાયતે ન+8) જળમય પ્રદેશમાં કરવી તે, દેશ ભાષા, ચેષ્ટા વગેરેથી નકલ કરવી, પાણીની નજીક ઉત્પન્ન થયેલ વસ્તુ. સાદશ્ય ધર્મ પ્રકટ કરવો, મળવું-હળવું.
ઝનૂર્ણ ત્રિ. (અનૂપરેશે બવઃ ય) જળપ્રાય પ્રદેશમાં સનદાર પુ. (મનું હૃ ) નકલ કરવી, પાછળથી ઉત્પન્ન થયેલ. હરવું, ઉપમા.
ઝનૂધ્ધ ત્રિ. (અનુ વન્યૂ ખ્યત્ ૩પસ રીર્ઘ:) વધને અનુદાર પુ. (અનુ દૃ ઇન્ ) ઉપરનો અર્થ જુઓ. માટે બાંધવાયોગ્ય યજ્ઞ સંબંધી પશુ. અનુEાર્થ ત્રિ. (મનું હૃ વ) નકલ કરવાલાયક. નૂયાન પુ. (૩નું વન્ ઘ) તે નામનો એક યજ્ઞ. અનુદત ત્રિ. (અનુ વત્ત) નકલ કરેલ, હરેલ. અનૂરથ ત્રિ. (મનુ રઘુ ઘ) આરાધન કરવા યોગ્ય, અનુદોડ મળે. (હોડે) હોડીમાં, ગાડીમાં, ગાડામાં સેવવા યોગ્ય. ચોરના ચિલમાં.
કર ત્રિ. (ન સ્ત: રૂ ય) સાથળ વિનાનું. ૩નk v. ન. (મન ૩ 8) આગલો ભવ. ગયો અનૂરુ પુ. (ન અતઃ યસ્ય) સૂર્યનો સારથિ, વિનતાનો
જન્મારો, સુશીલ, પીઠનું એક જાતનું હાડકું, કુળ મોટો પુત્ર અરુણ, ઉષા. વંશ, સ્વભાવ, ચરિત્ર.
અનૂસારથિ પુ. (અનુરુ: સારથિર્યસ્થ) સૂર્ય - તે નૂાશ પુ. (નું ઝામ્ વર્ગ) નીચેના દેહ વગેરેનો तिरश्चीनमनूरुसारथेः-शिशु० १।२।। પ્રકાશ.
અનૂનિત ત્રિ. (ન કનિત:) દુર્બલ, અશક્ત, અદઢ, અનૂયાન પુ. (મનું વત્ #ાન) અંગ રહિત વેદનો સામર્થ્યરહિત, ગવરહિત. અભ્યાસ કરનાર, વેદના અર્થનું પ્રવચન કરવામાં મનૂર ત્રિ. (૧ ૧૨:) જેમાં નમક-મીઠાનો અંશ ન
સમર્થ, વિનયી, સવિનય -મૂવુરનૂવાના:- ૬ ૨૬ હોય, સપાટ ભૂમિ. સન્ધ્ય ત્રિ. (મનું વત્ સ્થ) અનુવાચ્ય, પાક્ય. નૃવ ત્રિ. (નાતિ અગ્રસ્તીયા ત્રટ યJ) ઋચા ગૂગ્ર ત્રિ. (ન ધ્વ) ઊંચું નહિ તે.
ભણાવ્યા વિનાનો અને ઉપવીત સંસ્કાર વગરનો ઝનૂઢ ત્રિ. (ાનું વૈદું વત્ત) ન પરણેલ, અવિવાહિત. બાલક. અનૂતિ સ્ત્રી. (ન વે વિત) ગતિનો અભાવ. મનું ત્રિ. (ન ત્રટy:) સરળ નહિ તે, અયોગ્ય, વાંકું, મહેશ ન. (૩૬ચા ભાવ:) પાણીનો અભાવ, શઠ, દુષ્ટ. અનાવૃષ્ટિ, મરુદેશ.
મગૃ ત્રિ. (નાસ્તિ ઋાં ય) દેવાદાર નહિ તે, અનૂલિત ત્રિ. (મનુ વત્ વત્ત) જેનું ભાષાન્તર કરેલ કરજદાર નહિ તે. હોય તે.
સળિનું ત્રિ. (M) ઉપરનો શબ્દ જુઓ. પ્રદેશઃ પુ. (૩નું સત્ દિશ ઘ) સાપેક્ષ ક્રમ, એક ગૃત ન. (૧ –કત) અસત્ય, જૂઠું. –પ્રિયે ૨ નામૃત
અલંકારનું નામ, જેમાં યથાક્રમ પૂર્વવર્તી શબ્દનો ब्रूयात्-मनु० ४।१३८ ઉલ્લેખ હોય છે –યથાસંધ્યાનુદ્દેશ દાનાં ને | અમૃત ત્રિ. (પ્રકૃતિ પ્રકૃતિ: વન) જેને જૂઠું બોલવામાં यत्-सा०६०
આનંદ હોય છે તે. ગદ્ય વ્ય. (મનું વત્ ૨) અનુવાદ કરીને. | ગગૃતિવાવિદ્ ત્રિ. (નવૃત વતિ વત્ નિ) જૂઠું અનૂદ ત્રિ. (નુ વૈદું પૂ) અનુવાદ કરવા યોગ્ય. | બોલનાર. નૂર ત્રિ. (ન ને) પરિપૂર્ણ, સમગ્ર, ઓછું નહિ તે. | મને વત ત્રિ. (ન , વ્રતં ય) પોતાનું વચન કે પ ત્રિ. (નુતા માપો યત્ર) પાણીવાળું, જલમય, પ્રતિજ્ઞાનું પાલન નહિ કરનાર. ઉદક પ્રાય.
કનૃતુ પુ. (ન ઋતુ વર્ષાવિ8) ઉપયુક્ત ઋતુ ન અનૂપ પુ. (મનતા માપો વત્રો પાડો, દેડકો, એક હોય તે, અસમય, પોતપોતાને યોગ્ય વર્ષા વગેરે
જાતનું તેતર પક્ષી, હાથી, તે નામનો એક દેશ, કચ્છ ઋતુ સિવાયનો કાળ, સ્ત્રીના રજોદર્શન સિવાયનો દેશ, પાણીનું તળાવ, નદીનો કિનારો, કાદવ.
કાળ. અનૂપન ન. (નૂપે નાયતે ન+૩) આદુ. નૃશંસ ત્રિ. (ન નૃશંસ) દયાળુ, હિંસક નહિ તે.