Shabdaratnamahodadhi Part 1

SR No.: 016067
Original Sutra Author: N/A
Author: Muktivijay, Ambalal P Shah
Publisher: Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad
Publication Year: 2005
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 23 MB

Page 102

અધિષવય-અધો ત]
વિષવન્ય ત્રિ. (ધષવળાય હિતં યત્ સોમરસ કાઢવાનું સાધન-પાત્ર.
અધિષ્ઠાતૃ ત્રિ. (ધિ સ્થા-તૃપ્ ષત્વમ્) અધ્યક્ષ, નીમેલ કાર્યમાં વાજબી અથવા ગેરવાજબી થયું છે, કરાયું છે કે નથી કરાયું વગેરે જોના૨, નિયંતા, પરમેશ્વર, ઇંદ્રિયોના અધિષ્ઠાયક દેવ.
शब्दरत्नमहोदधिः ।
|
અધિષ્ઠાન નં. (અધિ+સ્થા ન્યુટ્) આધાર, શહેર, પૈડું, આશ્રય, વેદાન્તશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ આરોપાધિકરણ, પ્રભાવ, નિયંતાપણું, પાસે રહેવું, પદ, સ્થાન, નિવાસસ્થાન, અધિકાર, શક્તિ, સરકાર, દૃષ્ટાંત, આશીવિદ, અધિષ્ઠિત ત્રિ. (ધિ સ્થા-ર્મપિત્ત) રહેલું, સમીપપણાથી યોજેલું, સ્થિત, ભરેલું, વ્યાપ્ત, સુરક્ષિત, સારી રીતે જોયેલું, સંચાલિત, આદેશ કરાયેલું. અધિરિ અન્ય. (હરો અધિ) હરિમાં, હરિ વિષે, વિષ્ણુમાં. ગથીવાર પુ. (ધિ++ઘન્ = ૩વર્નસ્થ રીર્ઘત્વમ્) અધિકાર શબ્દ જુઓ.
અીક્ષન ત્રિ. જેના માથે અધીક્ષણ દેખરેખનું કાર્ય હોય.
ગથીત ન. (ધિ ફલૂ માવે ત્ત) અભ્યાસ, અધ્યયન.
અધીત ત્રિ. (ષિ ફ઼ ભાવે વત્ત) અભ્યાસ કરેલું,
ભણેલ.
થીતિ શ્રી. (પિ ફક્ અધ્યયને વિતમ્) અધ્યયન, રિશીલન.
ગથીતિન્ ત્રિ. (અધિતમનેન કૃતિ) જેણે અભ્યાસ કર્યો છે તે, નિષ્ણાત.
ઝીન ત્રિ. (ધિત ડ્નું પ્રભુમ્) સ્વાધીન, તાબે. અથીનતા સ્ત્રી. .(અધીનસ્ય માવ: ત) અધીનપણું, તાબેદારીપણું, આશ્રિત, નિર્ભર.
નથીનત્વ ન. (અધીનસ્ય ભાવ: ત્વ) અધીનપણું, તાબેદારી, આશ્રિત, નિર્ભર
|
ગથીયાન ત્રિ. (ષિર્ શનસ્) અધ્યયન કરતો વિદ્યાર્થી, વેદાભ્યાસી.
અથી ત્રિ. (ન ધીર:) ચંચલ, ધીરજ વિનાનું, કાયર, રોગ વગેરેથી ગભરાયેલું, વ્યાકુળ મનવાળું, સાહસ રહિત.
અથીરતા સ્ત્રી. (મીરસ્ય ભાવઃ તજ્) અધીરપણું,
કાયરતા.
કથીરત્વ ન. (અધીરસ્ય ભાવઃ ત્વ) ઉપલો અર્થ જુઓ. થીરા સ્ત્રી. (ન ધીર) વીજળી, એક નાયિકા.
५५
अधीवास पु. ( अधि वस् आच्छादने करणे घञ्० શરીરને ચારે તરફથી ઢાંકનાર વસ્ત્ર-ઝભ્ભો વગેરે. જુઓ - અધિવાસ.
પીશ ત્રિ. (અધિ: શ:) સાર્વભૌમ, રાજા, ચક્રવર્તી,
મહાન રાજા, પ્રભુ, સર્વોચ્ચ સ્વામી. અધીશ્વર ત્રિ. (ધિ રૃશ્વર:) રાજા, પ્રભુ, સ્વામી. અથીષ્ટ ન. (ધ પ્ ભાવે વત્ત) સત્કારપૂર્વક વ્યાપાર, સત્કારપૂર્વક નીમવું, વેતન રહિત, પ્રાર્થિત. અથીષ્ટ ત્રિ. (અધિ શ્ માને વત્ત) સત્કારપૂર્વક યોજાયેલું,
નીમેલું.
ગદ્યુત ત્રિ. (7 ધુત:) નહિ કંપેલ. અધુના મ∞. હાલ, હમણાં, હવે.
અધુનાતન ત્રિ. (અધુના ભવ: ન્યુટ્ તુપ્ ) હમણાં થનાર, આધુનિક, હાલનું.
મથુર ત્રિ. (નાસ્તિ ધૂ: ચિન્તામારો વા યસ્ય) ભાર વગરનું, ચિંતાશૂન્ય, નિશ્ચિન્ત.
અધૂમજ પુ. (નાસ્તિ ધૂમો યંત્ર પ્) ધુમાડા વગરનો સળગતો અગ્નિ.
ધૃત પુ. (ન ધૃતઃ) કોઈનાથી નહિ ધારણ કરાયેલ
પરમેશ્વર.
અમૃત ત્રિ. (ન ધૃત:) નહિ ધારણ કરેલ. સવૃત્તિ સ્ત્રી. (ન ધૃતિ:) ધારણનો અભાવ, ધૈર્યનો અભાવ,
દઢતા રહિત, સંયમનો અભાવ, દુઃખ. અધૃષ્ટ ત્રિ. (ન ધૃષ્ટ:) લાજવાળું, શરમાળ, અહિંસિત. અપૃષ્ય ત્રિ. (7 પૃષ્યઃ) જેનો અભિભવ ન થઈ શકે તેવું, અજેય, દુર્ઘર્ષ, ઘમંડી.
અવૃષ્ય ત્રિ. (નાસ્તિ ધૃષ્ય યસ્ય) લાજવાળું, શરમાળ. ધૃષ્ણા શ્રી. (ન વૃ+વ+ટાપ્) જેમાંથી ઊતરી ન શકાય તેવી નદી.
થેનુ સ્ત્રી. (રોદનશૂન્યા ઘેનુ:) દોહન શૂન્ય ગાય. અઘેય ત્રિ. (ન ધ્યેયમ્ હિ ધારણ કરવા લાયક. અધર્વ ન. (ન ધૈર્યમ્) અધીરજ, ધીરજનો અભાવઅધીર.
અર્થર્ન ત્રિ. (નાસ્તિ ધૈર્યં યસ્ય) ધીરજ વિનાનું. અધોક્ષ ત્રિ. (મષ: ગક્ષસ્ય) નીચે વ્યાપક. ગોડશુજ ન. (અધરમંશુમ્) પહેરવાનું અધોવસ્ત્ર. અથોડક્ષન પુ. (અધમ્ અક્ષ ન+૩) વિષ્ણુ. અયોતિ ત્રિ. (અધમ્ ગમ્ ત્ત) નીચે ગયેલ, ઊતરેલ.