Abhidhan Rajendra kosha Part 4

SR No.: 016044
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajendrasuri
Publisher: Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha
Publication Year: 1986
Total Pages: 1458
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary
File Size: 53 MB

Page 1195

(२५२६) दिहिवाय अनिधानराजेन्डः।
दिद्विसम्मोह र्षाणां प्राक् पूर्ववक्तव्यताप्रस्तावे चूनावातूनीति भणिताः । प्रहावरे पंचमे दंमसमादाणे दिहिविपरियासिया दंमव. आह च चूर्णिकृत्-" ताओ अचूलाश्रो पालपुवाणं चयह
त्तिए त्ति आहिज्जइसे जहाणामए के पुरिसे माइहिं वा चलावत्थू भणियं ।" पताश्च वैस्यापि दृष्टिवादस्योपरि किन स्थापिनाः । तथैव च पठ्यन्ते,ततः श्रुतपर्वते चूना श्व राजन्ते
पिइहिं वा जाहिं वा भगिणीहि वा भज्जाहिं वा पुत्तेहिं इति चूला इत्युक्ताः । तथा चोक्तं चूर्णिकृता-"ते सव्वुवरिलि. वा धूताहि वा मुबहाहि वा सद्धिं संवसमाणे मित्तं अमिया पढिज्जति य असो तेसु य पवयचना इच चुना।" इति । त्तमेव मन्नमाणे मित्ते हयपुग्ने जवइ, दिविविपरियामिया दंतासां च चूलानामियं संख्या प्रथमपूर्वसताश्चतः, हितीयपू
हे ॥ १२ ॥ से जहाणामए के पुरिसे गामघायंसि वा बसका द्वादश,तृतीयपूर्वसक्ता अष्टौ,चतुर्थपूर्वसक्ता दश । तथा च पूर्वमुक्तं स्त्रे-"चत्तारि ज्वालस अटु चेव दस चेव चूला
गरपायमि वा खेडकब्बडममक्यायसि वा दोणमुइयायपत्थूणि माश्लाणं च उपदं,सेसायं चूलिया नत्थिा" सर्वसंख्यया सि चा पट्टण घायंसि वा श्रासमघायंसि वा सनिवेसघायं. चतुरिंशत् चूलिकाः (सेप्तं चूलिय त्ति) अयैताइचूलिकाः सिवा निगमघायंसि वा रायहाणिघायंसि वा अतणं ते. (दिडिवायरस ण) इत्यादि पासिद्धं, नवरम् (संस्खेजा घ. णमिति मन्त्रमाणे अतणं हयपुवे जवइ दिविविपरियासित्यु त्ति) संख्येयानि वस्तूनि, तानि च पञ्चविंशत्युत्तरे द्वे शते ।
या दंडे, एवं खलु तस्स तप्पत्तियं सावजं ति पाहिजइ, कथमिति चेत् । नच्यते-प्रथमे पूर्व दश वस्तूनि,द्वितीये चतुर्दश, नृतीयेऽष्टी,चतुर्थे अडादश.पञ्चमे द्वादश, षष्ठ द्वे, सप्तमे षोडश,
पंचपे दंगममादाणे दिहिविपरियासिया दंमबत्तिए त्ति आ. अष्टमे त्रिंशत्, नवमे विंशतिः, दशमे पञ्चदशा, द्वादश एकादशे, प्रयोदश द्वादशे, त्रिंशत्त्रयोदशे, चतुर्दशे पञ्चविंशतिः।तथा च
अथाऽपरं पश्चनं दण्डसमादानं दृष्टिविपर्यासदएप्रत्ययिकसूत्रे प्राक् पूर्ववक्तव्यतायामुक्तम्
मित्याख्यायते । तदु यथानाम कश्चित्पुरुपश्चारजटादिको मा. " दस चोइस अह अट्ठा-रसेघ वारस इवे य चन्थूणि । तृपितृवातृभगिनीभार्यापुत्रदुहितृस्नुचादिभिः साधे वसंस्तिसोलस तीसा वीसा, पनरस अणुप्पवायम्मि ॥१॥
ठन् ज्ञातिपाल नाते मित्रमेष दृष्टिविपर्यासादमित्रोऽपमित्येचं बारस एक्कारसमे, वारसमे तेरलेध यत्थूरिण।
मन्यमानो हन्याद् व्यापादयेत्. तेन च दृष्टिविपर्यासयता मित्रतीसा पुण तेरसमे, चदसमे पम्पधीसायो॥॥"
मेष हतपूर्व भवतीति, अतो रष्टिविपर्यासदएमोऽयम् ॥१२॥ सर्वसंख्यया चामूनि द्वे शते पञ्चविंशत्यधिक,तथा संख्येयानि
पुनरपयन्यथा तमेषाऽऽह-(से जत्यादि) तद्यथा नाम कश्चि. चूधावस्तूनि, नानि च चतुस्त्रिंशत्संख्याकानि । नं0 ।स. वृ०॥
त्पुरुषः पुरुषकारभुवन ग्रामघाताऽदिके विभ्रने भ्रान्त चेता श्रा० म० । दश । प्रज्ञा० । सूत्र । व्य० । कर्म । अनु० । श्रो दृष्टिविपर्यासाद चौरमेघ चौरोऽयमित्येवं मन्यमानो व्यापादअपेकया सूक्ष्मजीवाऽऽदिभावकथने, ध०१ अधि० । स्था० ।
येत, तदेवं तेन नान्तमनला विनमाऽऽकुलेनाचौर एव हनपूर्वी सर्वशीनां तत्र समवतारस्तस्य जनके, पं.च.।।
भवति. सोऽयं दृष्टिविपर्यासंदण्डः । तदेवं तु तस्य दृष्टिवि. मनु स्त्रीणां दृष्टिवादः किमिति न दीयते ?,श्त्याह
पर्यासवत् तत्प्रत्ययिकं साबा कर्माधीयते, तदेवं पञ्चमं द. तुच्छा गारवबहुसा, चबिंदिया दुब्बना धिईए य । पडसमादान दृष्टिविपर्यास प्रत्यायिकमारूपातमिति ॥१शा सत्र इय अश्सेसज्जयणा, तूयावायो य नो थीयं ॥५५२॥ २शु. २ अ । ५० प्रा० चू० । स्था। यदि हि दृष्टिवादः स्त्रियाः कथमपि दीयेत,तदा तुरछाऽऽदिस्व. | दिद्विविस-दृष्टिविष-पुं० । दृष्टौ विषं येषां ते दृष्टिविषाः । ६. भावतया अहो ! अहं या दृष्टिवादमपि पनामीत्येवंगssमात.
| करसपनेदे, जी० १ प्रति० । प्रज्ञा । स्था० । मानसाऽसौ पुरुषपरिभवाऽऽदिष्वपिप्रवृत्ति विधाय दुगंतिमनिगमत् । अतो निरवधिकृपानीरनीरधिभिः परानुग्रहप्रवृते.
दिषिविसजावणा-दृष्टिविषनावना-स्त्री० । दृष्टौ विर्ष येषां ते भगवतिः तीर्थकरैरुत्थानसमुत्थानश्रुताऽऽदीन्यतिशयवस्यध्य- दृष्टिविषाः, नत्स्यरूपप्रतिपादिका दृष्टिविषया भावना । पा। यनानि दृष्टिवादश्च स्त्रीणां नानुझातः । अनुग्रहार्थ पुनस्तास अयाह्यकालिकभुतविशेष, .पं0 4. । व्य। मपि किञ्चित श्रुतं देयमित्येकादशादिविरचनं सफल- दिहिसंचाल-दृधिसंचार-पुं० । निमेषादी, ध०२ अभिः। मिति गाथाऽर्थः ॥ ५५॥विशेछ । कर्म ।।।
आषाला दिहिवायअक्खेवणी-दृष्टिवादाऽऽक्षेपणी-स्त्री० । दिष्टिपादस्य कथाभेदे, स्था० ४ ठा। ('अक्खेवणी' शब्दे प्रथमन्नागे
दिद्विसंपा-दृष्टिमंपन्न-पुं० । सम्यग्दृष्टियुक्त, 'ध. ३ अधिः। १५२ पृष्ठे व्याख्या)
भाव । स्था। दिहिवाय नवएसा-दृष्टिवादोपदेशा-स्त्री० । दृष्टिदर्शनं सम्य-दिहिमपामया-दृष्टिसम्पन्नना-नी० । सम्यग्दृष्टितायाम्, स्था० परवाऽऽदि चादो दृष्टीनां वादो दृष्टिवादस्तद्विषय उपदेशःप्ररूपणं १०3101 यस्याः सा दृष्टिबादोपदेशा इति। तृतीये संज्ञाभेदे प्रवदिहिसंबंध-दृष्टिसम्बन्ध-पुं० । संयतीनां दधिरामायया .. १४४द्वार।
या संबानाति । संयते, व्य०७०। दिद्विविपन्जय-दृष्टिविपर्यय-पुं०। मिथ्याऽनिनिवेशे, द्वा०द्वान
दिहिसम्मोह-दृष्टिसम्मोह-पुं० । अन्यथादर्शनहेती, पो।। दिहिविपरियासदंग-दृष्टिविपर्यासदएक-पुं० । दृष्टेविपर्यासोर
सिंमोहलकणम्ज्जुमिव सर्पबुद्धिस्तया दरामो दृष्टिविपर्यासदामः। श्रेष्ठकाऽऽदि. बुद्ध्या शराऽऽयनिघातेन वटकाऽऽदिव्यापादने सूत्र०२७०२मा गुणतस्तुल्ये तत्वे, संझानेदाऽऽगमान्यथादृष्टिः।
.