Page Text
________________
(०३५) अभिधानराजेन्द्रः ।
गब्भ
ते ६
२ तदवसि ४ चिजवसाचे तदपियकरणे 9 तब्जावाभावए । एयंसि च एवं अंतरस कालं करिज्जा नेरइएमु उववज्जिज्जा | से एएणं हे एवं बुच गोपमा ! जी हां गए समाणे राए अ स्येगइए निम्ना प्रत्येगइप नोउनमा ।
( जीवे णं गज०) हे नदन्त ! जीवो गर्भगतः सन् मृत्वेतिशेषः । नरकेषूत्पद्यते ? | हे गौतम! अस्ति विद्यते ( पगइति ) एकका कवि स गतः राजादिरूप] उत्पद्यते मस्ति अयं पकः यदुत एककः कश्चिनोत्पद्यते, हे गौतम! अस्ति वि धने (एग ति) एककः कश्चित् । (से) अथ केनार्थेन दे भ दन्त एवं जीयो गर्भगतः सन् नरकेषु अस्येकक उत्पद्यते श्रस्त्येकको नोत्पद्यते ? हे गौतम ! (जे णत्ति) यो जीवः यामलियायालङ्कारेसादारादिका वि
द्यते यस्य स संज्ञी. पञ्च इन्द्रियाणि श्रवण १ घ्राण २ रसन ३ चक्षुः ४ स्पर्शन ५ लक्षणानि विद्यन्ते यस्य स पञ्चेन्द्रिय, सर्वा निराहारशरीरेन्द्रियच्चासनाषा मनोलक्कणाभिः पतिः पर्या
सभापतिमा
मनुष्यगर्भस्थ नरके देखोपिनातीत्युकं भगति पूर्वपूर्वकिि पूर्ववैविध्या वैक्रियलब्धि प्राप्तः सन् यद्वाकः विभङ्गज्ञान लब्धिकः वैक्रियलब्धिकः, वैकिलब्धि पानी से आगतं प्रामा (निसम्म) निशम्य मनसा धायें परसे मिच्नइति) स्वदेशान् अनन्तानन्तर गर्नवासाद्वहिः कि पति निष्काशयति, निष्काश्य विष्कम्भवादल्याच्यां शरीरप्रमाणम्, आयामतः संख्ये प्रयोजनप्रमाण जीवप्रदेशद एकं निस्सृजति, बैंक (मोद) समयन्ति महतो भब ति । तथाविधपुफल ग्रहणार्थ समवहत्य चत्वारि गजाश्वरथपदातिलक्षणानि श्रङ्गानि विद्यन्ते यस्याः यस्यां वा सा चतुरङ्गिणी (ति) सेनां कटकमित्यर्थः (सात) करोसीत्यर्थः । सज्जां कृत्वा परानीकेन सा संग्रामं संग्रामपति युकं करोत्यर्थः (सेणं जये ) मितिवाकपालंकारे, युकर्ता जीवः ( अत्थकामए सि ) अर्थे सव्ये कामो चाचामात्रं यस्यासावर्धकामः १, एवमन्यान्यपि विशेषणानि । नवरं राज्यं नृपा २, भोगा गन्धरसस्पर्श ३ कामी शब्दरूपे (अस्थ
रितिका गुरास करियर्थः अर्थे च्ये काङ्क्षा सं जाता अस्येति अर्थकाङ्क्षितः एवमन्यानि १ राज्यात २ जोगका कामकाङ्क्षिता (प्रत्यविचासिए (स) पिपासेव पिपासा प्राप्तेऽप्यर्थे अतृप्तिः श्रर्थेऽर्थस्य वा पिपासा संजाताऽस्येति अर्थपिपासितः एवमन्यानि १ । राज्यपिपासितः २ भोगपिपासितः ३ कामपिपासितः ४ ॥ (स) तथाऽराज्यभोगकामे व सामान्य योगरूपं यस्यासी सचिन १ सम्म) तपा मनोवैशेषोपयोगरूपं यस्य स तन्मनाः २ तल्लेस्से ति) तत्रैवा चांदी लेश्या भारमपविशेष पयासी श्य ३ अवसिप ति) शहाध्यवसायोऽध्यवसितः ४ (ततिसा येति ) तस्मिन्नेवार्थादौ तीयमारम्नकानादारज्य प्रकर्षयापि अध्यवसानं प्रयत्नविशेषणलणं यस्य स तची वाध्यवसानः ५
Jain Education International
गब्भ
(सबसे) तदर्थमर्यादिनिमित्तम उपयुक्तो ऽवहितस्त दर्थोपयुक्तः ५ । (तदयिकरणे ति तस्मिन्नेवार्थादौ श्रर्पितानि श्राहितानि इन्द्रियाणि कृतकारितानुमतिरूपाणि वा येन स सातकरण (तदनादी सा तद्भावनया त्यक्त्वा अर्थादिसंस्कारेण जावितो यः स तद्भावनाभावितः । (पयंसि त्ति ) एतस्मिन् समितिवाक्यालङ्कारे । वेदित) संग्रामकरणारे कारण कुता नरकेषु गाढवंयस्था महारानी मिथ्यादृष्टिर्नर के यातीत्यर्थः से' अर्थवेवार्थेन प्रोते दे गीतम! जीवो गर्नगतः स नरकेषु एकः कि स्ति एककः कश्चिनोत्पद्यते इति ।
C
तमो वीरं प्रश्नयतीत्याद
जीवे णं जंते ! गन्नगए समाणे देवलोगेमु जवबजिज्जा ?। गोयमा येगइ उपजिला अत्येग नो - जा। सेकेणडे ते ! एवं तुच प्रत्येगइए उवत्रजिना, प्रत्येगइए नोउववज्जिज्जा ? । गोयमा ! जेणं जीवे गजगए समाये सभी पंचिदिए सम्माि fore य की दिनाणसीए तहारूस म वा माputस वा अंतिए एगमात्र आयरियं धम्मियं या निसम्म ओ से जय तिब्वसंवेगजायस तिम्रायरचे से जीवे माग पुराणकामए २ सम्गकामए मुक्काम ४ चम्पर्क खिए १ पुणकखिए 2 सग्गकखिए ३ मुक्खखिए ४, चम्पासिए ? पुष्पवासिय सम्मदिवासि ३ मुक्खपिवासिए ४ तच्चिते १ त २ तब्लेस्मे ३ - दज्जवसिए ४, तत्तिव्वज्जावसाणे ए नदपियकरणे ६ तयहोते तब्जावरणाजाविए ८। एयंसि णं अंतरं कालं करिजा देवarea जववज्जिज्जा | से एए अ गोपमा ! एवं वृच अत्यंगार उपजिजा, प्रत्येगइए मो वा ॥
( जीव णं) जीवो हे भदन्त ! गर्नगतः सन् देवलेोकेषु पग अस्ति एकका क स्ति एककः कश्चिनोत्पद्यते । 'से' अथ केनार्थेन हे भवन्त ! एवं प्रोच्यते कश्चिदुत्पद्यते ? हे गौतम! यो जीवो गर्भगतः स न पनि पर्याव सत्यवचायें, मासद्वयमध्य नीतिपूर्वक किलका पूर्वमचिकाचिनः तथारूपस्य तथा विधस्य, उचितस्येत्यर्थः । श्रमणस्य साधोः, वाशब्दो देवलोकोत्पादहेतुत्वं प्रतिश्रमणमाह, न वचनयोस्तुल्यत्वप्रकाशनार्थः । ( माहणस्स त्ति ) मा हनमा इन इत्येवमादिशति स्वय स्थूलप्राणातिशयादिसमाया
तु
यस्य देशतः सद्भावाद् ब्राह्मणो देशविरतः, तस्य वा यद्वा-श्रम णः साधुस्तस्य माहनः परमगीतार्थः, तस्य वा (तिए ति) स मीपे एकमप्यास्ताम ने कम आर्यम् आरा यातं पापकर्मेज्य - स्यार्थः श्रत एव धार्मिकमिति । सुवचनं शोभनवाक्यं श्रुत्वा भा
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016043 |
| Book Title | Abhidhan Rajendra kosha Part 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajendrasuri |
| Publisher | Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 1386 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary |
| File Size | 51 MB |